“De kloof met Amerika wordt steeds breder”

Zal de Europese economie in 2010 even sterk zijn als de Amerikaanse? Onhaalbaar, meent Christoph Leitl, voorzitter van Eurochambres. De volgende Europese Commissie moet de Lissabon-doelstellingen omzetten in een concreet actieprogramma.

Europa moet in 2010 de meest dynamische kenniseconomie ter wereld zijn, concurrerend met de Verenigde Staten. Dat was de doelstelling die op de top in Lissabon in maart 2000 werd geformuleerd. De Europese top van eind vorige maand vroeg de gewezen Nederlandse premier Wim Kok ( PvdA) voorstellen uit te werken om de Europese economie drastisch te hervormen.

Christoph Leitl, voorzitter van Eurochambres (dat 17 miljoen Europese ondernemingen vertegenwoordigt), ziet het met lede ogen aan. De Oostenrijker, gewezen minister en bedrijfsleider, bestempelt de top als “een ramp”.

TRENDS. Zijn de doelstellingen van Lissabon nog haalbaar?

CHRISTOPH LEITL (EUROCHAMBRES). “Lissabon wilde de kloof met de VS dichten, maar die wordt alsmaar breder. De alarmbellen rinkelen, maar de top besprak vooral de Europese grondwet en de bestrijding van het terrorisme. Het economische debat werd niet gevoerd.”

Wat stelt u voor?

LEITL. “Om te beginnen, moeten we toegeven dat de streefdatum van 2010 niet realistisch is. Het blijft echter een fascinerend streefdoel. Tot nog toe bepaalden de Europese regeringsleiders en de Europese Commissie hoe Lissabon moest worden uitgevoerd. Ik pleit voor een aanpak van onder naar boven. Op regionaal niveau moeten regeringen en ondernemers concrete voorstellen uitwerken, die door de nationale regeringsleiders worden vertaald op Europees niveau. Niet Brussel maar lokale actoren moeten de motor van Lissabon zijn.

“De volgende Commissie moet de Lissabon-strategie uitwerken, op dezelfde dwingende manier als ooit werd gewerkt aan de Maastricht-normen. Ze moet Lissabon omzetten in een concreet actieprogramma. De nationale belastingsystemen moeten eenvoudiger en de fiscale druk omlaag, zodat starters weer een reden vinden om risico’s te nemen. De toegang tot kapitaal moet worden gestimuleerd, bijvoorbeeld door de Basel II-criteria zo te hervormen, dat KMO’s kredieten kunnen krijgen tegen aanvaardbare voorwaarden.

“Er is nood aan een sterke Commissievoorzitter, die elk jaar het Europees Parlement inlicht over de stappen die Europa en de lidstaten hebben genomen voor het behalen van de doelstellingen van Lissabon. Boekt hij in de eerste helft van zijn ambtstermijn geen resultaat, dan moet hij vervangen worden.”

Is dat realistisch?

LEITL. “Er is hoop. De uitbreiding kan de Europese ondernemingen zuurstof geven. Onderschat dit proces niet. Oost-Europese ondernemers zijn flexibel en bereid risico’s te nemen. Dit nieuwe ondernemerschap kan Europa helpen om zijn vastgeroeste structuren te oliën.”

H.B.