“De kaarten liggen goed voor besparingen”

Het gat in de begroting veroorzaakt een stellingenoorlog tussen Unizo en het ABVV. Karel Van Eetvelt schuwt de loopgraven niet.

Unizo, de kmo- en zelfstandigenorganisatie, is ziedend. De socialistische vakbond ABVV lanceerde vorige week een frontale aanval op de zelfstandigen: de inkomens die ze aangeven, zijn totaal ongeloofwaardig en wijzen op massale fraude, zo stelde de vakbond. Volgens het ABVV ligt het gemiddelde jaarinkomen van zelfstandigen op 18.146,97 euro, terwijl dat van werknemers 35.258 euro bedraagt. Unizo haastte zich om de cijfers te ontkrachten. Zo werden de zelfstandigen in hoofdberoep en die in bijberoep door het ABVV in de berekening samen gegooid en werd het netto belastbaar inkomen van zelfstandigen vergeleken met het bruto-inkomen van werknemers.

Het ABVV kwam met zijn cijfers naar buiten, net op het moment dat de discussie over de steeds dieper wordende put in de staatsfinanciën volop was losgebarsten. De socialistische vakbond leek op die manier de boodschap te verkondigen dat meer controle op zwartwerk bij zelfstandigen meer fiscale inkomsten en sociale bijdragen zou opleveren. En daarmee wordt het gat in de begroting al meteen een pak kleiner.

“Het kan best zijn dat de behoefte aan meer staatsinkomsten meegespeeld heeft bij het discours van de vakbonden, al zeggen ze dat zelf niet vlakaf”, zo analyseert Karel Van Eetvelt, topman van Unizo, de situatie, “Nu, het wordt al tien jaar keer op keer gezegd dat de strijd tegen sociale en fiscale fraude moet worden opgedreven en die aanpak rendeert ook. Onderschat bijvoorbeeld de invloed van de kruispuntbank niet. Meteen moet ik erbij zeggen dat onze leden ook voorstander zijn van een harde aanpak van de fraude. Onze leden willen zich inderdaad ver weg houden van zwartwerk en ik merk al jaren een evolutie in de goede richting. Dat was al het geval toen ik in de bouwsector actief was. Daarnaast doen de aanvallen ook pijn omdat het globale plaatje vaak vergeten wordt. Zelfstandigen en kmo’s betalen echt wel veel belastingen en de sociale lasten die we voor ons personeel moeten betalen, zijn fenomenaal.”

Inkomsten of uitgaven

Volgens Van Eetvelt heeft het ABVV in de huidige sociaaleconomische discussie een duidelijk signaal gegeven dat het voorstander is van extra inkomsten. De Unizo-topman pleit als antwoord daarop voor minder uitgaven. Van Eetvelt: “Het argument dat er bijvoorbeeld niet mag worden geraakt aan de groeinorm van 4,5 procent in de gezondheidszorg, ergert veel van onze leden. Ondertussen ligt een belangrijke sector als de horeca op apegapen en smeekt die om een btw-verlaging. Trouwens, we moeten eens duidelijk maken dat we geen slechtere gezondheidszorg zullen krijgen als de groeinorm op nul wordt gezet. Het zou beter zijn eens na te gaan waar er nog efficiëntiewinsten kunnen worden gecreëerd. Positief is dan weer dat de Vlaamse regering het goede voorbeeld geeft door de kabinetten wat af te slanken. Globaal gezien is dat een druppel op een hete plaat, maar het is een goed signaal.”

Van Eetvelt houdt meteen ook een pleidooi voor een vereenvoudiging van de regelgeving tussen verschillende niveaus: “Een vergunningsbeleid waar zowel het gewestelijke, lokale als provinciale niveau bij betrokken is, is niet meer van deze tijd. Hier kunnen efficiëntieverbeteringen worden doorgevoerd en kan de overheid besparen. Door de economische crisis liggen de kaarten goed voor besparingen. De hoge belastingdruk in dit land maakt dat we er met nieuwe inkomsten niet geraken.”

Niet meer geld via alternatieve financiering

Dat aan vakbondszijde zwaar wordt ingezet op meer inkomsten heeft ook te maken met de precaire toestand van de sociale zekerheid. Die stevent volgend jaar af op een tekort van 5,3 miljard euro. Onder andere door de dalende sociale bijdragen moet die sociale zekerheid bovendien meer en meer een beroep doen of algemene middelen (btw-inkomsten, accijnzen, enzovoort). Hier richten de vakbonden meerdere pijlen op de zelfstandigen. Niet alleen loopt de sociale zekerheid volgens de vakbonden door het zwartwerk aardig wat inkomsten mis, bovendien wordt de sociale zekerheid voor zelfstandigen verhoudingsgewijs sterker door overheidstussenkomst (rijkstoelage plus alternatieve financiering) ondersteund dan het werknemersstelsel. Zo komen de ontvangsten in de sociale zekerheid voor zelfstandigen voor 60 procent uit sociale bijdragen en voor 40 procent uit overheidsfinanciering. In het werknemersstelsel is de verhouding 70-30. Redenering van de vakbonden: het werknemersstelsel krijgt relatief gezien minder overheidssteun, dus kan er zeker nog extra geld van algemene middelen naar de sociale zekerheid vloeien.

Dat is appelen met citroenen vergelijken, vindt Unizo. Anne Vanderstappen van de Unizo-studiedienst: “Als men de ontvangsten per stelsel afzet tegenover de totale ontvangsten komen de zelfstandigen er beter uit. Als men echter de bedragen gaat verdelen over het aantal koppen werknemers en zelfstandigen ontvangen de zelfstandigen veel minder.” De sociale zekerheid voor werknemers ontvangt 4489,61 euro per werknemer aan alternatieve financiering, bij de zelfstandigen is dat 3185,35 euro, zo berekende Unizo.

Focus. 10 reddingsboeien voor de sociale zekerheid, blz. 46

A.M. /L.D.