De hiërarchie onder de directeuren

Nu veel bazen van beursgenoteerde ondernemingen hun salaris bekendmaken, zou je bijna gaan geloven dat CEO rijmt met ‘kassa kassa’. Maar de werkelijkheid is veel genuanceerder. Sommige gedelegeerd bestuurders moeten het stellen met 3431 euro.

Het hoeft nauwelijks te verwonderen dat in het directiecomité de gedelegeerd bestuurder met de hoogste bezoldiging gaat lopen. Volgens de studie van Berenschot Belgium ligt de mediaan van zijn bruto maandloon op zowat 9100 euro. De minst bezoldigde baas in het staal kreeg echter amper 3431 euro.

“Dat is het probleem als je werkt met medianen,” weet Gilles Klass, business director bij Mercuri Urval en een observator van directieteams. “De extremen leven naast elkaar, vooral omdat er met titels gezwaaid wordt. Men noemt zich evengoed chief executive officer in een onderneming met 100.000 medewerkers als in een bedrijf met dertig mensen.”

Dat de marge zo breed is, heeft te maken met het feit dat de steekproef ook ondernemingen uit de non-profitsector omvat, zo wordt bij Berenschot opgemerkt. “Maar in de kleine en middelgrote ondernemingen zijn er dan weer bedrijfsleiders die uitstekend vergoed worden, soms zelfs met overdreven loonpakketten,” zo voegt adjunct-directeur-generaal Jacques Hodeige van Berenschot eraan toe. “De omvang van de onderneming is dus niet de enige factor die meespeelt.”

Op de markt ligt de benedengrens voor een executivefunctie op 100.000 euro bruto per jaar. “Maar je vindt natuurlijk zowel toplui die 90.000 euro verdienen als bedrijfsleiders die 800.000 euro opstrijken,” voegt Hodeige eraan toe. Tegelijk wijst hij op het vrij kleine verschil tussen de bedrijfsleider en de leden van zijn comité.

Aankoopchef is ondergewaardeerd

Er is trouwens nog iets dat verwondering wekt: de tweede plaats wordt ingenomen door de financiële directeur. “Onze ervaring wijst nochtans uit dat die plaats eerder toekomt aan de commercieel directeur, die een rechtstreeks effect heeft op de resultaten van de onderneming. We stellen dat vast als we het vaste loon en de bonus samentellen.” Aan de andere kant van de ladder staan de aankoop- en personeelsdirecteurs, die duidelijk achterblijven.

Klass: “De personeelschef wordt ten onrechte beschouwd als iemand met een ondersteunende functie, terwijl die toch van strategisch belang is, onder meer door de keuze van het personeel en het doorvoeren van veranderingen. Hij zou de rechterhand van de bedrijfsleider moeten zijn. Tezelfdertijd zien we dat de macht van de aankoopdirecteur weliswaar toeneemt – en hij dus meer begint te verdienen – maar ook dat hij nog niet naar waarde geschat wordt.”

Die evolutie is het resultaat van verschillende factoren: “In moeilijke economische omstandigheden wordt niet alleen gekeken naar de inkomsten, maar ook naar de kosten. De functie heeft een directe weerslag op de bottomline en kan al heel snel het betaalde loon rechtvaardigen. Ten tweede lopen de betrekkingen tussen de onderneming en haar leveranciers via partnerships en langetermijncontracten. Dat maakt elke beslissing strategisch belangrijk. En ten slotte is er de internationalisering van de handel. Daardoor moet de onderneming nadenken over waar ze zich kan bevoorraden.”

Dezelfde vaststellingen gelden voor de directeur logistiek, die vaak ontbreekt in het directiecomité. Net als de aankoopmanager wordt hij soms nog onder het niveau van de financiële directeur of de productiemanager geplaatst. “Voor die laatste heeft de omvang van de onderneming een enorm effect op zijn salaris. Als hij een vestiging leidt met een paar duizend mensen – wat in België stilaan een zeldzaamheid wordt – omvat zijn taak ook de logistiek, de sociale betrekkingen en zelfs de verkoop. Dat alles wettigt de brede marge tot 13.000 euro.”

De extremen – algemeen directeur enerzijds en hr-manager of aankoopdirecteur anderzijds – niet te na gesproken, blijken de andere functies binnen het directiecomité dicht bij elkaar te liggen, met een mediaan tussen 6500 en 7000 euro. “Zestig tot 70 % van de directiefuncties gaat gepaard met voordelen in natura,” merkt Jacques Hodeige op. “Daar staat tegenover dat een bedrijfswagen in 86 % van de gevallen toegekend wordt, voor de managers is dat 76 %. Uitgezonderd dan weer de salesmanager, die er een krijgt in negen op de tien gevallen.”