De helden van Wallonië

Wallonië vestigt zijn hoop op honderden spitstechnologische kmo’s. De Waalse overheid steunt haar paradepaardjes om ze te laten doorgroeien tot internationale raspaarden. Wij stellen u vier trotse volbloeden uit het zuiden van het land voor.

Van Doornik tot Luik en van Charleroi tot Namen zijn er in Wallonië spin-offs, start-ups en familiebedrijven die zich in een toekomstniche hebben genesteld. Ze bestaan gemiddeld tien jaar en staan technologisch aan de spits. Die jonge kmo’s hebben voorlopig maar enkele tientallen mensen in dienst, maar hun producten met hoge toegevoegde waarde bieden flink wat mogelijkheden.

Niemand weet of deze ondernemingen de komende jaren de verwachtingen inlossen en of ze een internationale carrière kunnen opbouwen. Hun innoverend en veroverend profiel wekt in elk geval de hoop op betere dagen voor Wallonië.

Maar niet overal op Waalse bodem is de situatie rooskleurig. De teloorgang van de kolen- en staalnijverheid, die in de jaren zestig nog goed was voor een kwart van de Waalse tewerkstelling, blijft wegen. Wallonië blijft achteroplopen.

“Toch begint er sinds de jaren 2000 een nieuwe economie de kop op te steken, die zich organiseert en ontplooit rond wereldleiders”, zegt Didier Paquot van de Union Wallonne des Entreprises (UWE). “Tussen 2000 en 2007 werden in Wallonië 71.000 jobs gecreëerd en tussen 1996 en 2008 is de export met gemiddeld 8,2 procent per jaar gestegen, dat is meer dan het Europese gemiddelde.”

De beloftevolle kmo’s hebben niet gewacht tot de Waalse regering met zware budgetten over de brug kwam (280 miljoen euro tussen 2006 en 2009). De invoering van nieuwe structuren, die bovenop de veertien bestaande clusters kwamen, heeft het voordeel dat ze ondernemingen, universiteiten en onderzoeks- en opleidingscentra ertoe brengt om samen te werken.

“Dankzij die polen nemen kmo’s deel aan onderzoeksprojecten waaraan ze op eigen houtje nooit zouden begonnen zijn. Het is ook de bedoeling te vermijden dat wereldreuzen met buitenlands kapitaal zoals GSK, Techspace Aero of TNT de wijk nemen”, zegt Paquot.

Een echte industriële politiek

Op dit ogenblik hebben meer dan 130 projecten die rond de eerste vijf polen werden ingediend groen licht gekregen van de Waalse regering. Daarbij zijn 311 ondernemingen betrokken, waaronder 203 kmo’s, en voorts 274 onderzoekscellen en 50 opleidingscentra. Omdat de projecten pas in 2007 opgestart werden, kan het reële effect van de maatregelen pas over vijf tot tien jaar gemeten worden.

“Het is de eerste keer dat Wallonië zich een echte industriële politiek veroorlooft”, zegt professor economie aan de ULB Henri Capron. “Dat was de hoogste tijd, want Wallonië moet zijn economische ontplooiing dringend versnellen en mag niet uitsluitend vertrouwen op de investeringen van grote multinationals.”

Alain Vaessen, die het Waalse Plan Marshall 2.vert stuurt, vindt dat het plan voor een echte economische ontplooiing zorgde in het gewest door een collectieve mobilisatie en een opbloei van partnerships van grote en kleine ondernemingen. “Dat Wallonië de schok kan blijven opvangen, is deels te danken aan het marshallplan. In 2009 werden in Wallonië 6976 ondernemingen opgericht en gingen er 4980 failliet, het saldo is dus positief met bijna 2000 nieuwe bedrijven.” Volgens Vaessen bestaat de uitdaging er nu in om vooral het soort innovatie te stimuleren waarvan de resultaten commercieel gevaloriseerd kunnen worden.

SANDRINE VANDENDOOREN EN ROBERT VAN APELDOORN