De hand van de meester (slot)

Laatste bijdrage in de reeks vraaggesprekken met vooraanstaande architecten van bedrijfsgebouwen.

Stefan Peeters is een geboren en getogen Antwerpenaar. Hij heeft de reputatie doodeerlijk te zijn en het hart op de tong te dragen. Dat maakte hem razend populair bij collega-studenten. Maar deze eigenschappen zorgden eveneens voor spanningen met professoren. Een studieonderbreking van vier jaar was hiervan het gevolg.

REALIST.

In het praktijkleven van een architect worden deze eigenschappen echter hoog gekwalificeerd. Samen met François Ryckaerts leidt Stefan Peeters één van de grootste architectenbureaus van de provincie Antwerpen.

Peeters praat niet graag over indrukwekkende realisaties. Hij ambieert geen publicaties in toonaangevende design- en architectuurtijdschriften. Hij streeft veeleer naar erkenning bij de leek en naar het perfecte samenspel van alle ingrediënten die tot een geslaagd bouwproject behoren.

U biedt dus een volledige dienstverlening ?

Een goed gestructureerd bureau moet meer te bieden hebben dan het tekenen van plannen en het technisch opvolgen van bouwdossiers. We moeten realistisch werken, ons inleven in de denkwereld van de ondernemer. We proberen de potentiële bouwheren te begeleiden vanaf hun eerste stappen naar een nieuw gebouw.

Snel en accuraat werken is hierbij de boodschap. Ik geef een voorbeeld uit de praktijk. Een ondernemer laat zijn oog vallen op een perceel en vraagt dat even door te lichten. Onmiddellijk belasten we twee mensen van het kantoor met het verzamelen van alle kadastrale gegevens, foto’s, stedebouwkundige voorschriften en mogelijkheden van het terrein.

Een eerste conceptschets van het gebouw moet drie à vier dagen later bij de bouwheer zijn. Aan de hand van deze gegevens kan hij de beslissing voor de aankoop van het perceel op een gefundeerde wijze nemen. Eens de bouwheer het perceel koopt, moet deze investering zo snel mogelijk renderen. Twee weken later wordt het bouwaanvraagdossier ingediend. Negen maanden na het verkrijgen van de bouwvergunning neemt de opdrachtgever het gebouw in gebruik.

Indrukwekkend. Verliest u door dit waanzinnige tempo niet elke controle over de kwaliteit van de architectuur ?

Op korte termijn zijn budgetbeheer, timing en planning van het grootste belang. Men contacteert ons in de eerste plaats omwille van onze organisatorische kwaliteiten. De architectuur is de toegevoegde waarde die we zelf invullen. Mijn belangrijkste taak bestaat in het verzoenen van beide aspecten. Ik weiger te geloven dat het onmogelijk is om goed en snel aan elkaar te koppelen. Het vergt enkel een uitstekende organisatie.

Projecten zijn vaak verknoeid nog voor ze op een architectenbureau terechtkomen. Het is dan moeilijk om een scheve situatie recht te trekken. Door onze totaalservice worden we vroeger bij een project betrokken. De impact van het bureau op het project is daarom veel groter.

Maar u kan toch onmogelijk het kantoor lamleggen voor een mogelijke opdracht ?

Dat klopt. Om beter en adequater te kunnen inspelen op deze vraag vanuit het bedrijfsleven, is ons kantoor de voorbije 7 jaar enorm gegroeid. We hebben voor elk soort opdracht onze specialisten. Zo kunnen we de duurtijd van de studiefase tot een minimum herleiden en snel inspelen op een aantal specifieke vragen.

Dat mes snijdt natuurlijk aan twee kanten : onze structuur mag niet te log worden, maar er moeten voldoende opdrachten binnenkomen om onze onderneming draaiende te houden. Onze oplossing : werken met ervaren medewerkers. Al heeft dit een enorme invloed op de loonlast.

PRAKTIJK.

We onderbreken het gesprek om even een kijkje te nemen in het kantoor. Peeters en Ryckaerts deelden de verdiepingen van het ondertussen volledig in gebruik genomen appartementsgebouw zo in dat de medewerkers per project samenzitten. Op de tweede verdieping werkt men aan het Antwerpse Astrid Plaza Hotel. Dit project wordt uitgevoerd in een joint venture met het kantoor van de wereldberoemde architect Michael Graves. ‘s Nachts krijgen de twee bureaus elkaars tekeningen per modem. Een tiental ringmappen met inkomende (gele) en uitgaande (groene) faxen getuigen van een intensieve samenwerking.

Overal in het kantoor hangen presentatietekeningen van indrukwekkende projecten over de hele wereld. Op de bovenste verdieping is een gat geslagen naar de zolder van de aanpalende privé-woning van François Ryckaerts. Het vroegere atelier van het kantoor doet nu dienst als maquetteruimte.

Waaraan moet een goed bedrijfsgebouw voldoen ?

Aan het volledige eisenpakket van de bouwheer. Dat klinkt evident. Maar de vraag van de opdrachtgever bestaat uit verschillende facetten. Wat mij betreft, zijn al deze onderdelen even belangrijk. Je kan onmogelijk van een goed bedrijfsgebouw spreken wanneer het budget of de uitvoeringstermijn overschreden worden.

Een goed bedrijfsgebouw is meer dan een mooi complex. Het moet gebruiks- en onderhoudsvriendelijk zijn, het moet rekening houden met de evolutie op technisch en bedrijfseconomisch gebied. Deze aanpasbaarheid moet het zelfs mogelijk maken dat een ander bedrijf zich na verloop van tijd kan vestigen in het gebouw, waardoor de verkoopwaarde evenredig blijft met de investering van de eerste opdrachtgever.

Dat klinkt logisch.

Toch worden er ontzettend veel fouten gemaakt tegen één of meerdere van deze regels. Als je met de bouwheer spreekt over de kosten, moet je het spel eerlijk spelen. De kostprijs van een gebouw is de prijs die hij zal betalen, inclusief erelonen voor architecten en ingenieurs, inclusief btw,… Het heeft geen zin om niet of niet concreet over de kosten te spreken. Dat zorgt later alleen maar voor onoplosbare problemen. Niemand heeft er wat aan om de opdrachtgever onrealistische bouwtermijnen en bouwkosten voor te liegen.

De architect moet van zijn kunstenaarsimago af ?

Hij is in elk geval veel minder kunstenaar dan men wil laten uitschijnen. Een goed architectenbureau bestaat uit goed betaalde specialisten die elk in hun vak uitblinken en geen enkel onderdeel van de vraag van de bouwheer onbeantwoord laten.

Jullie voeren opdrachten uit in heel de wereld. Zijn daar ook overheidsopdrachten bij ?

Neen. Ik vermoed dat de overheid haar architecten kiest op basis van andere criteria. Op gebied van rendement heeft de overheid trouwens nog veel te leren van de privé-sector, waar investeringen ongeveer driemaal zo snel renderen.

We zullen het hen vertellen.

Stijn Peeters

STEFAN PEETERS Timing en budget zijn even belangrijk als een aantrekkelijke architectuur.

HYLLIT HOTEL Prestige op de De Keyserlei in Antwerpen.

ASTRID PLAZA Samenwerking per modem met Michael Graves.