De geslaagde banenconferentie is mislukt

De met veel bombarie aangekondigde werkgelegenheidsconferentie is afgelopen. Zogezegd succesvol. Zeker voor de immer optimistische premier Guy Verhofstadt ( VLD). 1 miljard euro moet via lastenverlaging, dienstencheques en sociale economie 60.000 jobs opleveren. De werkgeversverenigingen VBO en Unizo toonden zich vrij tevreden. Het ACV nam alleen ‘akte van het akkoord’ en het ABVV hield bij het afsluiten van deze rubriek zijn antwoord nog in beraad. Maar de eerste reactie van ABVV-voorzitster Mia De Vits was veeleer negatief: “De resultaten laten ons op onze honger. Dit is ontgoochelend.”

Het gebeurt niet elke week in Trends, maar deze keer moeten we de vakbonden en Mia De Vits in het bijzonder volmondig gelijk geven. De koopmansgeest van Kris Peeters (Unizo) en Pieter Timmermans (VBO) – de lastenverlaging is binnen – haalde het boven een visionaire houding.

ACV-voorzitter Luc Cortebeeck vatte de essentie van de banenconferentie goed samen: “Dit is geen sociaal akkoord. Het gaat om regeringsvoorstellen die met de sociale partners zijn besproken.” En zo is het. Deze show ter ere van de regering-Verhofstadt is niet de grote doorbraak. Dit is geen akkoord van Wassenaar dat in de jaren tachtig de basis vormde voor het steile succes van het Nederlandse Poldermodel. België heeft trouwens een slechte ervaring met onderhandelingen die onder druk van de regering worden gevoerd. Herinner u net tien jaar geleden toen premier Jean-Luc Dehaene ( CD&V) de sociale partners wilde verleiden tot een allesomvattend pact. Het werd een mislukking nadat de ABVV-achterban weigerde mee te stappen. Het sociaal pact werd een geamputeerd sociaal plan van de regering.

Tien jaar later was het al van bij de start duidelijk dat het niets zou worden. Alle moeilijke dossiers – zoals de eindeloopbaanproblematiek – werden voor zich uit geschoven. De regering had een akkoord nodig voor de toekenning van de 800 miljoen euro lastenverlaging. En dat akkoord moest er zijn voor 14 oktober. En nadat een infantiele Rik Daems (VLD) poserend voor zijn villa in Dag Allemaal wat belachelijke vergelijkingen maakte tussen de stakingskas van het ACV en zwart geld in het buitenland, ging nog ruim een week verloren om de brokken te lijmen.

Verhofstadt weet nu hoe hij zijn 800 miljoen euro kan verdelen. Dat had hij ook zonder de sociale partners gekund. En nu? Zullen de echte problemen die opgelost moeten worden – de eindeloopbaan, de starre arbeidswetgeving, de financiering van de sociale zekerheid – nog aangepakt worden? Vóór mei 2004, de datum van de sociale verkiezingen, zal dat niet mogelijk zijn. En daarna? Misschien heeft de conjunctuur zich dan hervat en voelt niemand zich nog geroepen om grote akkoorden te sluiten (met het afzweren van de eigen taboes). En sleuren we ons voort naar een volgende conjuncturele crisis, om dan weer vast te stellen dat er dringend maatregelen nodig zijn. En elke keer is er weer een Ford Genk dat niet meer terugkeert.

Te pessimistisch? Te cynisch? Hopelijk. Het is aan Mia De Vits, Luc Cortebeeck, Kris Peeters en de opvolger van Tony Vandeputte om te bewijzen dat het anders kan. En dat er dankzij structurele maatregelen écht 200.000 jobs worden gecreëerd.

Guido Muelenaer