‘De Chinese zeepbel staat op barsten’

Terwijl de wereldeconomie nog herstelt van de vorige kladderadatsch dreigt de Chinese huizenzeepbel leeg te lopen. Maak alvast een kruis over het recente Duitse – en dus ook Belgische – wirtschaftswunder, waarschuwt de Amerikaanse professor Robert Aliber.

“China kampt met een enorme vastgoedzeepbel die over één tot twee jaar lek loopt. Die huizenbubbel is in verhouding tot de Chinese economie veel groter dan de Amerikaanse huizenbubbel was voor van de Amerikaanse economie. Als deze Chinese zeepbel leegloopt, krijgt de binnenlandse vraag in China een forse klap, waardoor ook de vraag naar machinegoederen, made in Germany, een onzachte buiklanding maakt.”

“De Europese economie krabbelde overeind dankzij de Duitse export, maar dat verhaal loopt op zijn laatste benen omdat we dicht bij het einde van de hoogconjunctuur in de groeilanden staan”, zegt Robert Aliber, emeritus professor internationale en financiële economie van de Universiteit van Chicago. Aliber maakte naam als expert in de detectie en analyse van financiële zeepbellen in de wereldeconomie en was vorige week de eregast op het jaarlijkse Buiness Forecast Dinner van de Belgische Chicago Alumni. Aliber was ook een van de weinigen die de zware crisis van 2008-’09 zagen aankomen (zie kader De correcte pessimisten).

ROBERT ALIBER. “Sinds 2007 begonnen de Chinese gezinnen hun spaargeld massaal in bakstenen te stoppen. Aan de bron lag een stijgende inflatie omdat de gezinnen alleen in vastgoed een afdoende bescherming tegen inflatie dachten te vinden. Maar de Chinese inflatie is nog hoger dan de overheid rapporteert en de Chinezen doen er alles aan om die inflatie af te koelen. Het is deze strijd die de Chinese huizenzeepbel zal doorprikken. In de grote steden toont de Chinese vastgoedmarkt alle signalen van een zeepbel. Er staan veel appartementen leeg omdat die eigendom zijn van speculanten. Het huurrendement is vaak minder dan 2 procent en de verhouding tussen de gemiddelde huizenprijs en het jaarinkomen van de gezinnen is opgelopen tot 30 tegen 1. Toch kopen Chinezen vastgoed omdat ze denken dat de vastgoedprijzen blijven stijgen zoals ze dat de jongste tien jaar deden.”

Wat zijn de gevolgen van een implosie van de Chinese vastgoedzeepbel, naast een zware groeivertraging in Duitsland en Europa?

ALIBER. “De prijzen voor olie en grondstoffen zullen gevoelig dalen. De munten uit grondstofexporterende landen zullen in waarde dalen. China zal proberen de dalende binnenlandse vraag op te vangen met nog meer export naar de VS. Dat doet de handelsspanningen tussen de VS en China oplopen.”

Treedt China in de voetsporen van Japan, dat twee verloren decennia achter de rug heeft na de implosie van zijn vastgoedzeepbel?

ALIBER. “De Chinese overheid zal veel sneller reageren. Toch is de periode van snelle Chinese groei voorbij, dus lang voor de vergrijzing er toeslaat. De Chinezen zijn heel slim en hebben de flexibiliteit om het beleid heel snel bij te sturen. Maar het wordt een hels karwei om de Chinese economie meer op binnenlandse consumptie en minder op investeringen en export te laten draaien. Mogelijk praten we over vijftien jaar over China zoals we nu praten over Japan.”

Hebben de centrale bankiers intussen hun les geleerd en waken ze in de toekomst meer over de financiële stabiliteit?

ALIBER. “Ik ben nog niet overtuigd. We hebben de voorbije dertig jaar vier golven van zeepbellen gezien. Eerst in Latijns-Amerika in het begin van de jaren tachtig, dan in Japan eind de jaren tachtig, dan in Zuidoost-Azië in de jaren negentig en tot slot in het Westen. Elke keer lag een snelle kredietexpansie aan de basis van die zeepbellen. Toch aarzelen de centrale bankiers om deze kredietexpansie als oorzaak van de zeepbellen te erkennen.

“Maar kijk wat gebeurde in het Westen de voorbije jaren. Er ontstonden bijna gelijktijdig zeepbellen in de VS, Ierland, IJsland, het Verenigd Koninkrijk en Spanje. De onderliggende oorzaak was dezelfde: de instroom van buitenlands kapitaal die een enorme kredietexpansie in deze landen mogelijk maakte. Dat patroon zien we elke keer terug. Europa zoekt dus de oorzaak van zijn banken- en schuldencrisis best bij zichzelf in plaats van de implosie van de Amerikaanse huizenzeepbel als schuldige aan te wijzen.”

Hoe schat u de overlevingskansen van de euro in?

ALIBER. “Ik ben heel optimistisch over de euro. De munt krijgt te veel slechte pers. De markten verwarren een kredietcrisis in een aantal kleinere eurolanden met een muntcrisis. Ierland, Griekenland en Portugal maken amper 5 procent van de Europese economie uit. Ook in de VS is het mogelijk dat bijvoorbeeld een deelstaat als Illinois zijn schuldverplichtingen niet meer de baas kan. Maar dat haalt de dollar niet onderuit. Idem dito met een Griekse schuldherschikking. Dat zal de euro niet opblazen. De euro blijft een sterke munt zolang Berlijn en Parijs dat willen. Frankrijk en Italië zullen niet besmet worden. Hun overheidstekorten zijn daarvoor niet hoog genoeg. Spanje is een randgeval, maar de Spaanse economie is vrij flexibel en heeft een vrij gevarieerde industriële basis.”

Wordt het stilaan tijd dat de Amerikaanse Centrale Bank (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) de rente optrekken nu de economie op toerental gekomen is en inflatiegevaar de kop opsteekt?

ALIBER. “Ja, vooral de Fed moet aan de slag. De binnenlandse vraag zal de Amerikaanse economie vooruitbranden. De overmatige schuldenlast van de Amerikaanse gezinnen is min of meer van de baan en dus kunnen die gezinnen weer spenderen. Ik verwacht dit jaar groeicijfers van 4 tot 5 procent in de Verenigde Staten. De ECB van haar kant zal langer kunnen wachten met renteverhogingen omdat de Europese economie te maken krijgt met de tegenwind van een dalende export naar de groeilanden.”

DAAN KILLEMAES EN JOHAN VAN OVERTVELDT

“In de grote steden toont de Chinese vastgoedmarkt alle signalen van een zeepbel”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content