De carrièresprong van Luc Van den Bossche

Minister van Ambtenarenzaken Luc Van den Bossche en premier Guy Verhofstadt hebben een deal: Van den Bossche krijgt binnen één of twee jaar de post van gedelegeerd bestuurder bij de NMBS.

Hoe lang blijft Luc Van den Bossche ( SP.A) aan als gedelegeerd bestuurder bij Biac? Drie van elkaar onafhankelijke bronnen, in kringen van de drie regeringspartijen, bevestigen dat de job bij de Zaventemse luchthavenuitbater maar een tussenstap is voor de topfunctie bij de NMBS. Ook PS-voorzitter Elio Di Rupo zou zich akkoord hebben verklaard. Maar hierover gecontacteerd door Trends ontkent Van den Bossche formeel dit scenario: “Er is geen deal. Meer nog, op geen enkel moment is er over zo’n deal tussen ons gesproken.”

Nochtans kunnen met een overstap naar de NMBS enkele vliegen in één klap worden geslagen. Zo is er het probleem van de leeftijdsgrens, die bij de spoormaatschappij is vastgepind op 65 jaar. De 63-jarige ex-Umicore-topman Karel Vinck vroeg en kreeg een mandaat van drie jaar, met de belofte dat met de leeftijdskwestie later zou worden afgerekend. De opvolger van Schouppe komt nog dit voorjaar met een businessplan, dat zo goed als zeker enkele ingrijpende hervormingen zal inhouden. Volgend jaar moeten die worden geïmplimenteerd, wat de relaties met de vakbonden danig op de proef zal stellen. Toen enkele weken geleden een studie uitlekte die Vinck bij Allen & Overy had besteld, die voorstelde de NMBS tot een holding om te vormen, waren de vakbonden al des duivels. Wanneer Vinck doorzet, blijft het wellicht niet bij dreigen met langdurige stakingen.

Dat tijdstip lijkt geknipt om dan met Van den Bossche op de proppen te komen. Want tegen volgend jaar zouden de privé-aandeelhouders, Etienne Davignon op kop, graag de privatisering van Biac rond hebben. Die is de facto al voorbereid, omdat Biac zich al twee jaar klaarhoudt voor een beursgang. Maar de Gentse minister-manager mag met de pluimen gaan lopen, om met een des te mooier palmares aan zijn NMBS-taak te kunnen beginnen. Het enige wat volgens sommige waarnemers roet in het eten zou kunnen gooien, is wanneer Van den Bossche plots last zou krijgen van zijn gezondheid.

“Klees doit rester”

Bovendien werden al snel nadat Trends op 26 maart berichtte dat de topminister naar de Zaventemse luchthavenuitbater overstapte, vragen gesteld over de inhoud van zijn nieuwe job. Want, oordeelde Davignon, die de sterkhouder is in de raad van bestuur van Biac: ” PierreKlees doit rester pour la continuïté. ” Dus wordt gedelegeerd bestuurder Klees voorzitter van Biac en blijft hij in de praktijk de lakens uitdelen, voorspellen waarnemers binnen en buiten Biac.

Formeel gezien verandert er weinig. “De functie van Van den Bossche is dezelfde als die van Klees als gedelegeerd bestuurder,” weet Davignon. Van den Bossche vult aan: “De voorzitterschappen die waargenomen zullen worden door Pierre Klees zijn dezelfde als die van de huidige voorzitter van de raad van bestuur. Ik heb nooit in Trends mogen lezen dat dit volgens jullie betekende dat Pierre Klees er voor spek en bonen zou bijlopen.”

Maar verschillende bronnen wijzen erop dat er wel degelijk informeel overeengekomen is dat Klees de touwtjes in handen houdt. Het zou niet de eerste keer zijn. Klees, een oud- Acec-ingenieur, was eerst gedelegeerd bestuurder van BATC en bleef na de fusie met de Regie der Luchtwegen ( RLW) aan als topman van het eengemaakte Biac. De nummer twee, Erik Kirsch (ex-RLW) werd snel duidelijk gemaakt dat de kansen dat hij – ondanks eerdere beloftes – Klees zou kunnen opvolgen, niet groot waren. Hij gooide de handdoek in de ring.

Dat Klees zijn machtspositie behoudt, heeft rechtstreeks gevolgen voor twee betrokkenen: operationeel directeur Marc Duyck van Biac en minister Van den Bossche. De formele vergelijking met Karel Vinck, die als nieuwe gedelegeerd bestuurder van de NMBS zijn eisen stelde, zelf het strategisch comité voorzit en lid is van het bezoldigingscomité, valt niet bepaald in het voordeel uit van de toekomstige ex-topminister. Bovendien stemde de gedelegeerd bestuurder van de spoormaatschappij slechts na zware politieke druk in met een tweede handtekening (van de PS’er Vincent Bourlard) voor belangrijke beslissingen.

Bij Biac is informeel afgesproken dat voor elke aanwerving die Van den Bossche wil doen een tegentekening nodig is van Pierre Klees. Mogelijk veelzeggend: Davignon ontkent officieel dat voor een aanwerving een tweede handtekening nodig is, maar Van den Bossche doet dat niet. Uit vergetelheid? “Het is alvast niet de bedoeling dat Van den Bossche zijn werkhandschoenen aantrekt,” concludeert een betrokkene.

De kwestie-Duyck

Blijft er nog de kwestie-Marc Duyck. De hardwerkende, ietwat stroeve Duyck gaat al jaren mee als gedoodverfd opvolger van Klees. Toen werd beslist dat die laatste mocht aanblijven, ondanks het bereiken van de leeftijdsgrens, kreeg Duyck de belofte van een riante vergoeding indien hij eerder zou (moeten) verdwijnen, of indien er een andere opvolger zou worden gekozen.

Van den Bossche zelf bevestigt dit: “Ik heb de heer Duyck meegedeeld dat ik hoop dat hij verder actief zou blijven op zijn huidige post, net zoals ik dat aan de andere leden van het directiecomité heb gezegd. Wel heb ik aan de heer Duyck voorgesteld om de voordelige financiële regeling, die in zijnen hoofde bestaat bij een verlaten van Biac en die hij al dan niet zou moeten nemen op het moment van mijn aantreden, te verlengen met één jaar ( nvdr – tot 1 september 2004) ten einde hem toe te laten onze samenwerking te evalueren en met kennis van zaken te beslissen.”

De verlenging van dit aanbod duidt, behalve op de waarde van Duyck voor Biac, volgens verschillende waarnemers erop dat de minister zelf een mogelijk vertrek vóór die datum niet uitsluit. Een nieuwe topman laat geen tweede haan toe op zijn erf, klinkt het bij een aantal betrokkenen. Davignon laat echter weten dat “het de privé-aandeelhouders (zijn) die Van den Bossche hebben voorgedragen als gedelegeerd bestuurder. We gaan ervan uit dat hij de functie heeft aanvaard voor de duur van het mandaat, en we zijn niet op de hoogte van zijn eventuele vertrek.”

Toch zou dat voortijdige vertrek niet zo onlogisch zijn. In ruil voor het tijdelijke aantreden van Van den Bossche kunnen de privé-aandeelhouders op een pak goodwill rekenen van de regering bij de nakende privatisering van het gemengde overheidsbedrijf (65 % Staat, 35 % privé). En, merkt een bestuurder op: “De relatie tussen Davignon en financieel directeur Michel Allé is heel wat beter dan de link Davignon-Duyck.”

Daarom zou de oud- Generale-topman voor Duyck een andere functie in het achterhoofd hebben in de luchtvaartsector. Wanneer Van den Bossche dan vertrekt, is de tweetalige Brusselaar Allé – directeur van de Solvay Business School – de geknipte opvolger. Aangezien de taalpariteit niet speelt in een (tegen dan) 100 % privé-bedrijf, kan zelfs Klees nog een aantal jaren aanblijven. An Goovaerts

Luc Huysmans

Drie bronnen, in kringen van de drie regeringspartijen, bevestigen dat Van den Bossches job bij Biac maar een tussenstap is voor de topfunctie bij de NMBS.