Cash mag niet meer

Wie een onroerend goed koopt, mag vanaf volgend jaar niets meer cash betalen. Vastgoedmakelaars moeten verdachte transacties melden.

Een aankoop onder 5000 euro mag u cash betalen. Ligt de prijs hoger, dan kunt u wettelijk niet meer dan 10 procent van de totale aankoopprijs contant voldoen, tot een maximum van 5000 euro. Voorlopig althans, want vanaf 1 januari 2014 wordt de cashlimiet verlaagd tot 3000 euro. Bij de aankoop van vastgoed — een huis of een bouwgrond bijvoorbeeld — mag vanaf volgend jaar zelfs helemaal niets meer cash worden betaald. Met die maatregel wil staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (sp.a) de strijd tegen witwaspraktijken en belastingontduiking verder opvoeren.

In het zwart

Cash is niet zelden zwart geld. Bovendien wordt soms een deel contant betaald, om niet de volledige aankoopprijs te vermelden op de notariële akte. Omdat de verschuldigde registratierechten — of de btw bij een nieuwe woning — worden berekend op die officiële prijs, kan een koper zo een stuk belastingen ontwijken. De fiscus liep daardoor vaak grote bedragen mis. Dat moet nu tot het verleden behoren.

Of de maatregel ook zijn doel bereikt, valt nog af te wachten. De overheid wil er potentiële fraudeurs alvast mee afschrikken. Met de invoering van het cashverbod wordt ook een verplichting voor vastgoedmakelaars ingevoerd om verdachte transacties aan de antiwitwascel te signaleren. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de koper betaalt via een bankrekening uit een fiscaal paradijs. Ook dat een anonieme koper een woning verwerft, kan dubieus zijn.

Geld kwijt

Wie een onroerend goed koopt, denkt voortaan maar beter twee keer na voordat hij de prijs gedeeltelijk financiert met cash. Belastingen ontduiken, is een strafrechtelijke inbreuk. Door een groot deel contant te voldoen, kan de officiële prijs van een onroerend goed zo laag uitvallen, dat het kadaster argwaan krijgt en een onderzoeksprocedure opstart. Vergeet ook niet dat een betaling in cash gebeurt op basis van vertrouwen tussen de koper en de verkoper. Als de verkoper nadat hij de som contant heeft gekregen, plots niet meer meewerkt of met de noorderzon verdwijnt, is de koper zijn geld kwijt. Officiële documenten zijn er natuurlijk niet.

Zeker wanneer er zogenoemde voorkooprechten in het spel zijn, houdt een cashbetaling heel wat risico’s in. Volgens het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV) is het weleens gebeurd dat een koper vooraf een deel cash betaalde, waarna een OCMW of een gemeentebestuur gebruikmaakte van zijn voorkooprecht. De kandidaat-koper zag daardoor niet alleen de woning, maar ook zijn geld aan zijn neus voorbijgaan.

Meer meerwaarde

Ook als de koper de woning korte tijd later weer verkoopt, kan dat onaangename gevolgen hebben. Gebeurt de verkoop binnen de vijf jaar, dan wordt de meerwaarde — het verschil tussen de oorspronkelijke, officiële prijs en de nieuwe verkoopprijs — belast tegen een tarief van 16,5 procent, plus de gemeentebelasting. Werd de prijs op de notariële akte bij de aankoop kunstmatig verlaagd door een deel in het zwart te betalen, dan zal het verschil met de nieuwe verkoopprijs groter zijn. De meerwaardebelasting valt daardoor veel hoger uit.

ROEL VAN ESPEN