Buitenspel gezet door de Vlaamse overheid

Tegen alle verwachtingen begraaft Antwerpen zijn plan om het restafval te vergisten. Spijtig voor Organic Waste Systems(OWS). Maar het Gentse milieubedrijf boekt wél succes in het buitenland.

Leuk is anders. Maar Luc De Baere (47) laat het niet aan zijn hart komen. Met een resem nieuwe opdrachten in Italië, Spanje en recent nog twee installaties in Duitsland zit het orderboekje van Organic Waste Systems ( OWS) voor de komende twee jaren vol.

Toch had de gedelegeerd bestuurder van het Gentse milieubedrijf deze maand nog graag het contract in de wacht gesleept om een scheidings- en vergistingsinstallatie in Antwerpen te bouwen. Zo zou hij eindelijk eens de kans krijgen om in eigen land te bewijzen dat de zogenaamde anaërobe verwerking van restafval met energierecuperatie op industriële schaal niet alleen ecologisch beter is, maar ook economisch kan concurreren met de klassieke verbrandingstechnieken.

Opgeblazen door het stadsbestuur

Maar het heeft niet mogen zijn. Totaal onverwacht bliezen het stadsbestuur en de afvalintercommunale Igean begin deze maand het project op. Nochtans werkte de coöperatieve vennootschap Vera ( Verwerking met Energierecuperatie van Rest-afval in de provincie Antwerpen) jarenlang aan de geïntegreerde oplossing voor het huishoudelijk afval in de provincie. Vlak voor de zomer legde het publiek-private samenwerkingsverband tussen de stad, de provincie, twee intercommunales (Igean, Isvag) en twee afvalbedrijven ( Indaver,Sita) nog de drie krachtlijnen van zijn masterplan vast: de verbranding van 500.000 ton in de ovens van Wilrijk (Isvag) en Beveren (Indaver/Sita), de inrichting van een overslagstation aan de d’Herbouvillekaai en de bouw van een anaërobe installatie met een capaciteit van 150.000 ton. Begin september bliezen de stad en Igean het Vera-project – goed voor een totale investering van 35 miljoen euro – af (zie kader: De buitenspelval).

“Maar de deur is nog niet dicht voor scheiden en vergisten,” zegt De Baere. “Onze techniek is ook uitermate geschikt als voorbehandeling voor klassieke roosterovens die te kampen hebben met stijgende verbrandingswaarden in het huishoudelijk afval. We kunnen de hoeveelheid afval met 50 % verminderen via terugwinning van biogas, metalen en de productie van een kleine fractie zuiver hoogwaardig brandbaar afval voor de cementindustrie, terwijl de resterende 50 % op een optimale calorische waarde wordt gebracht voor verbranding in een roosteroven.. Daarnaast wekt het biogas ook energie op met een rendement van 40 % aan elektriciteit. Ten slotte veroorzaakt het gesloten systeem helemaal geen geurhinder.”

Spin-off van de Universiteit Gent

Op vraag van Acec start de Gentse universiteit in 1980 met een onderzoek naar een systeem om energie uit afval te recupereren. Samen met ingenieur Luc De Baere – pas afgestudeerd aan de universiteit van Wisconsin (Verenigde Staten) – ontwikkelt professor Willy Verstraete van de landbouwfaculteit een droge anaërobe composteringstechniek: het zogenaamde Dranco-systeem.

Zeven jaar later verkoopt Acec de technologie aan de Antwerpse rederij Mercantile Beliard, die in 1988 de afvaldochter Organic Waste Systems opricht met De Baere als gedelegeerd bestuurder. Vandaag is de holding Belincorp eigenaar van het Gentse milieubedrijf. De 25 medewerkers halen een jaaromzet van 9,5 miljoen euro.

In opdracht van de lokale afvalintercommunale Igean bouwt OWS in 1991 de eerste, industriële installatie voor de compostering van groenten-, fruit- en tuinafval (GFT). De installatie in Brecht kan 20.000 ton verwerken. De kostprijs bedraagt 3,5 miljoen euro. De Baere: “De selectieve inzameling van GFT heeft onze ontwikkeling wat vertraagd. Van origine is het Dranco-systeem immers uitermate geschikt om ook huisvuil te vergisten. Nu de verwerking van biomassa groene stroomcertificaten oplevert, zit deze alternatieve techniek in de lift.

Hoewel nog geen sant in eigen land, slaat het procédé wel aan in het buitenland. Begin dit jaar verwierf OWS orders uit Barcelona en Parijs voor de vergisting van huisvuil. Tijdens de zomer besloten ook twee Duitse regio’s – Böblingen en Minden – een Dranco-installatie van respectievelijk 29.900 en 52.000 ton te kopen. De totale kostprijs voor beide installaties beloopt 26 miljoen euro, waarvan 14,7 miljoen euro voor het Gentse milieubedrijf.

De Baere: “Het feit dat wij biogas recupereren en afvalwater in het proces vermijden, gaf telkens de doorslag. Bovendien bespaart een anaëroob systeem – hoewel het in aankoop 25 % tot 50 % duurder is dan aërobe systemen – heel wat werkingskosten, omdat we geen energie voor beluchting nodig hebben.”

De Italiaanse hoofdstad heeft die boodschap begrepen. In Malagrotta, een buitenwijk van Rome, staat nu een fonkelnieuwe OWS-installatie met een capaciteit van 38.000 ton op de lokale stortplaats. Alberto Carrera, gedelegeerd bestuurder van uitbater Sorain CecchiniTecno, een bedrijf dat met 5500 medewerkers een omzet haalt van 700 miljoen euro: “Onze bergingsplaatsen lopen vol. Wij krijgen jaarlijks 1.642.500 ton huisvuil te verwerken. Met het stadsbestuur hebben we afgesproken om voortaan een deel van het afval volgens het Dranco-systeem te vergisten. De restfractie zal als secundaire brandstof worden verkocht. Op termijn zal er niets meer gestort moeten worden.”

Eric Pompen