Buitenlanders in Groot-Brittannië. No social Europe, we’re British

Engeland was vijftien jaar geleden de zieke man van Europa. Nu investeren Aziaten, Europeanen én Amerikanen er volop. Bij voorkeur in de perifere gebieden Schotland en Wales. Ook Bekaert heeft al lang de weg gevonden.

Het houdt maar niet op. De buitenlandse investeringen in Groot-Brittannië gedurende het afgelopen jaar vormen inmiddels een indrukwekkende lijst. Het lijkt soms wel alsof Aziatische en Amerikaanse investeerders vergeten dat Europa meer is dan een groot eiland ten noorden van België. Ford besloot in oktober 15 miljard frank te investeren in een produktielijn voor nieuwe motoren in Wales. Nissan, Honda en Toyota breiden hun autofabrieken in Groot-Brittannië uit. Fujitsu en Siemens stoppen tientallen miljarden franken in chipsfabrieken in Noordoost-Engeland. Samsung zet in dezelfde regio voor bijna 20 miljard frank een produktiecomplex voor konsumentenelektronika. De kans is groot dat Tarung uit Taiwan voor honderden miljoenen guldens een fabriek voor beeldbuizen in Schotland bouwt.

De afgelopen tien jaar ging liefst veertig procent van de Japanse en Amerikaanse investeringen in de Europese Unie naar Groot-Brittannië. De corridor tussen Edinburgh en Glasgow heet inmiddels Silicon Glen vanwege alle elektronikafabrikanten die er zitten. In 1994 draaiden er in Groot-Brittannië ruim 200 Japanse fabrieken, een derde van het totaal in de Europese Unie. “Groot-Brittannië wordt weer de fabriek van Europa”, zo kraait de Britse regering trots.

VOORDELEN BREED UITGEMETEN.

De voordelen van Groot-Brittannië als vestigingsplaats worden door de regerende Konservatieve Partij uitgemeten in hun gesprekken in Brussel. Flexibiliteit van de arbeidsverhoudingen staat voorop. Niks Europees Sociaal Handvest. De Britten scoren ook met lage arbeidskosten en een warm welkom voor buitenlandse investeerders. In Engeland geen aanvallen op Aziatische investeerders als vijfde kolonne of geel gevaar, een geluid dat in Frankrijk nog wel eens te horen valt. Het warme welkom vertaalt zich in subsidies die niet onderdoen voor konkurrerende landen als Frankrijk en Spanje.

Het feit dat iedereen in Groot-Brittannië Engels spreekt, helpt ook reuze mee. Een Japanner beperkt zich ook liever tot Engels (een must) en leert er niet graag Spaans, Frans of Duits bij.

Wales is één van de favoriete plekken voor buitenlandse investeerders. Vorig jaar besloten Nippon Electric Glass (Japan) en Schott Glaswerke (Duitsland) samen een fabriek voor tv- en computer-beeldschermen neer te zetten in Cardiff.

“In Groot-Brittannië hebben we alleen naar Wales gekeken, omdat we dicht bij de fabriek van Sony, onze grootste klant, wilden zitten, ” aldus M. Matsumoto, general manager van de joint venture. “De medewerking en subsidies hier waren zodanig dat we niet naar andere lokaties als Schotland hoefden te kijken. “

Naast Groot-Brittannië namen Nippon Electric Glass en Schott ook Spanje en het voormalige Oost-Duitsland onder de loep.

NCM UK, de Britse dochter van de Nederlandse Kredietverzekeringsmaatschappij, heeft het hoofdkantoor in Cardiff. De Britse kredietverzekeraar zat al in de hoofdstad van Wales, maar moest na overname door NCM op zoek naar een nieuw kantoor. Besloten werd een splinternieuw kantoor te laten bouwen aan de baai van Cardiff. Daar zijn de vervallen dokken en kades voor het kolentransport omgetoverd tot een enorm gebied voor rekreatie, kantoren en lichte industrie.

“We kregen een stevige subsidie om naar de baai te komen, we waren tevreden over het personeel hier en met de trein zitten we in twee uur in Londen. De kosten van een lokatie in Londen zelf liggen momenteel op een relatief laag niveau. Cardiff is echter nog altijd goedkoper en wie zegt dat Londen over een paar jaar weer niet een stuk duurder is, ” zo verklaart Gilmour Black, financieel direkteur van NCM UK, het besluit in Cardiff te blijven.

Net als Wales heeft ook Schotland de laatste tien jaar veel Aziatische en Amerikaanse investeringen aangetrokken. De kosten liggen in beide regio’s nog lager dan in de rest van Groot-Brittannië, er zijn stevige subsidies beschikbaar en de natuurlijke omgeving is mooi. Ook beschikken beide regio’s over ervaren inward investment agencies : Locate in Scotland en het Welsh Development Agency (WDA).

Na tien jaar is het belangrijkste verkoopargument van Wales en Schotland de staat van dienst waarop ze kunnen wijzen. Honderden Europese, Amerikaanse en Aziatische bedrijven werken er al jaren. Dat geeft de investeerder in spe vertrouwen. “Schotland is het meest suksesvolle gebied in Groot-Brittannië in het aantrekken van buitenlandse investeringen. Twintig procent van de direkte buitenlandse investeringen in Groot-Brittannië komen hier terecht. De buitenlanders blijven en investeren meer. Dat is het eerste wat ik tegen buitenlandse kandidaat-investeerders zeg”, aldus David McFadyen van Locate in Scotland.

SHEFFIELD KRABBELT OVEREIND.

Een stad als Sheffield worstelt daarentegen met een gebrek aan track record bij de marketing onder buitenlanders. Rond 1850 nam Sheffield de helft van de staalproduktie in de hele wereld voor zijn rekening, maar na 1973 zonk de Stalen Stad diep weg. De afgelopen tien jaar is Sheffield weer overeind gekrabbeld, maar vooral dankzij binnenlandse investeringen. Sheffield was er iets te laat bij in de Britse jacht op buitenlandse bedrijven.

TWIL, fabrikant van staaldraadprodukten, is een 60 %-dochter van het Belgische Bekaert, maar zit al sinds de jaren dertig in Sheffield. “Wij profiteren hier van de industriële traditie en van een uitstekende relatie met onze werknemers, ” aldus marketing manager S. Bedford van TWIL. “Opleidingsniveau en inzet van de mensen zijn hier goed, maar de subsidies zijn minder opwindend dan in andere gebieden van Groot-Brittannië. “

Toyota informeerde een paar jaar geleden nog wel in Sheffield toen de autofabrikant op zoek was naar een lokatie voor hun autofabriek in Engeland. “Het was 24 december toen ze belden, wij waren al begonnen met het kerstfeest van het personeel, ” zegt een bediende van de gemeente Sheffield. “Of we op 27 december een dokument met alle relevante informatie konden sturen. Mijn kollega die net als disc-jockey fungeerde, kon gelijk aan de slag en heeft een eenzame Kerst beleefd. Later hoorden we dat Toyota toch dichter bij Birmingham wilde zitten. “

De regio Noordoost-Engeland Newcastle, Durham, Middlesborough, Sunderland is er wel in geslaagd grote Aziatische investeringen aan te trekken en was het afgelopen jaar zelfs koploper. Ook in Noordoost-Engeland zijn de kosten laag. Verder is het water er van zeer goede kwaliteit (belangrijk voor de chipsfabrieken) en geeft de Britse regering in deze regio vette subsidies vanwege de hoge werkloosheid. Land is er in overvloed en wordt goedkoop verkocht, terwijl sommige bedrijven het belangrijk vinden om in de buurt van een haven aan de Engelse Oostkust te zitten.

De Britten kunnen terecht trots zijn op hun sukses in het aantrekken van buitenlandse investeerders. Met de flexibilizering van hun ekonomie hadden ze een flinke voorsprong opgebouwd op Duitsland, Frankrijk en de Benelux. Maar de toekomst ziet er minder stralend uit.

Het Europese vasteland is intussen wakker geschud. Flexibilizering en matiging van produktiekosten staan ook hier bovenaan de agenda. Iedereen doet zijn best om buitenlandse investeerders aan te trekken. De nadelen van Groot-Brittannië slecht opleidingsniveau en lager personeel, gebrekkige of onbetrouwbare transportmiddelen zullen in de hardere konkurrentiestrijd zwaarder wegen.

Ook het kostenvoordeel van Groot-Brittannië zal onder druk komen te staan. De afgelopen jaren profiteerde Groot-Brittannië van een lage inflatie en een permanente ontwaarding van het pond. Dat kan niet onbeperkt duren. Of de financiële markten geloven uiteindelijk dat de inflatie laag blijft en zullen het pond omhoog drukken, of we keren terug naar de vertrouwde kombinatie van hoge inflatie en dalend pond. Zodat we hier in de Lage Landen nog niet moeten wanhopen.

HARRY RIJNEN

(c) FEM

NISSAN IN SUNDERLAND Eén van de voortrekkers van buitenlandse investeringen in Groot-Brittannië.

JOHN MAJOR Positioneert Groot-Brittannië hoog op alle investeringslijsten door zich ver te houden van “sociaal Europa”.