Brusselse roulette

De casino’s van Blankenberge en Middelkerke gaan over in Britse handen. Maar een nog omvangrijker dossier staat te wachten : een casino in Brussel. Met de regularisering van de Belgische gokzalen in de maak, staan binnen- en buitenlandse investeerders te dringen.

De beursgenoteerde Britse groep London Clubs International (LCI) stond als eerste aan te schuiven om een casino in Brussel te openen. LCI is een bedrijf met 2000 werknemers en eigenaar van zeven Londense casino’s, drie in Egypte en één in Cannes. LCI runt bovendien het Casino du Liban in Beiroet, heeft participaties in het Alladin-complex in Las Vegas en concessies op drie luxecruiselijnen. Vorig jaar zette LCI 10,9 miljard Belgische frank om, haalde een geconsolideerde winst van 1,4 miljard en betaalde bijna 3,2 miljard aan belastingen. Hun Brusselse poot wil de groep in de Fifth Avenue-zaal aan de Guldenvlieslaan in Elsene.

De kandidatuur van LCI dateert van vòòr de wetsvoorstellen Johan Weyts (CVP) en Stefaan De Clerck (CVP), uit een tijd toen het Brusselse casino nog in het globale Belgische gedoogbeleid leek te passen. Casino’s horen tot op vandaag in een archaïsche modus vivendi waarmee de procureurs-generaal na de Tweede Wereldoorlog acht bestaande en, strikt wettelijk gezien, verboden casino’s Middelkerke, Blankenberge, Oostende, Knokke, Spa, Chaudfontaine, Dinant en Namen oogluikend toelieten. Onder druk van Charles Picqué (PS) en Jos Chabert (CVP), minister-president en Financiënminister van de Brusselse deelregering, ontstond er een politieke consensus die op korte termijn in een wet zou moeten uitmonden. Want Brussel hunkert naar een casino. Niet voor niets geeft de Rondetafel voor het Brussels toerisme in haar witboek aan dat zo’n speelhal de ontbrekende schakel is om het nachtleven van de hoofdstad aan te zwengelen.

Sinds twee jaar is LCI niet meer alleen, want een Franse groep mengde zich in het debat. De Compagnie Européenne des Casinos (CEC) kondigde forse investeringen aan in de opleiding van personeel en de verbouwingen aan de Salle Arlequin, gelegen aan de Louisalaan in Elsene. “Op dit moment is er al voor 30 miljoen frank aan voorbereidende infrastructuurwerken uitgevoerd,” laat de groep weten, “zodat we binnen de zestig dagen een totaal operationeel casino kunnen openen.” CEC staat genoteerd op de Second Marché van de Beurs van Parijs. Ze baat momenteel tien casino’s uit, vooral in kleine Franse (vakantie)steden. Behalve naar België wil de groep in 1998 ook naar Zwitserland en Spanje uitbreiden. Op 31 oktober had CEC een omzet van 1,6 miljard zonder en 2,7 miljard met twee pas overgenomen casino’s in Frankrijk. De holding houdt zich al sinds 1977 bezig met het runnen van casino’s. 65 % van de CEC-aandelen is in handen van de bestuurders ; Quantum Partners, een onderneming van financier Georges Soros, nam dit jaar een minderheidsparticipatie.

Brusselse concurrentie

Onlangs stelde ook het consortium Eurocasino zijn kandidatuur bij verschillende bevoegde instanties. In Eurocasino hebben vijf partners hun lot verbonden : de groep Fourcroix, vandaag actief in champagnes en wijnen, de John Martin-groep van de gelijknamige bieren en het kasteel van Genval, de Decatron-groep die de Kinepolis-vestigingen controleert en twee van de drie partners in Flanders Event Hall, de uitgeverij Roularta en de Hall Invest-holding van de familie Allaert. De Generale Bank vervult een secretarisrol in het consortium : de Corporate and Investment Banking (CIB) van de Generale zocht de partners bij elkaar en laat enige ruimte voor nieuwe investeerders die binnen de uitvoeringsbesluiten van de wet passen. Holland Casino’s, de enige overheidsgecontroleerde casinogroep in de wereld, is als operator aangetrokken. “Eurocasino blijft een Belgische casinogroep met Belgisch kapitaal en Belgische tewerkstelling,” verduidelijkt Herman Coppens van CIB. “Holland Casino’s levert de knowhow en zal instaan voor de opleiding van het personeel.”

Eurocasino neemt een afwachtende houding aan. Bestuurder Walter Van Damme van de groep Fourcroix en van Eurocasino : “Zolang er wettelijke onzekerheid bestaat, heeft investeren weinig zin. We hebben alternatieven op de verschillende mogelijke locaties. Wij vonden ervaren Belgische vooral Brusselse investeerders en schaarden de meest geloofwaardige van alle operatoren achter ons project : de Nederlandse staat.”

Andere kandidaten

lonken al naar de locatie van het casino : Anderlecht schuift de oude école vétérinaire in Kuregem naar voor, Watermaal-Bosvoorde zijn Hippodroom, de evenementenzaal Brussels Zenith spitst de oren en zelfs het SAS-hotel toonde zich al geïnteresseerd. Zeer tot ongenoegen trouwens van de Brusselse burgemeester Xavier De Donnéa die in geen geval een casino in het centrum van de hoofdstad wil.

Vermoedelijk stromen er nog meer kandidaturen toe, als de wetgeving rond de Belgische casino’s in het Staatsblad verschenen is. Dat gebeurt ten vroegste binnen een half jaar, maar het kan ook langer op zich laten wachten. Zegt Isabelle Hamer van de dienst strafrechterlijk beleid op het ministerie van Justitie : “Als we de eeuwwisseling in het Brusselse casino mogen vieren, kunnen we ons gelukkig prijzen.”

Naast een opening creëren voor een casino in de hoofdstad, moet de nieuwe wet ook strengere normen afdwingen. Casino’s slepen namelijk al jaren een kwalijke reputatie mee : broeihaarden van gokverslaving, arena’s voor fiscale fraude en witwaspraktijken. De nieuwe wet zal normaal verregaande boekhoudkundige transparantie voorschrijven. Een regelgeving die mogelijk ook de bestaande casino’s waar een naamloze vennootschap de winsten van de exploiterende vzw opneemt tot hervormingen zal nopen. Volgens gedelegeerd bestuurder Frank Verdonck van het casino in Oostende zal de vzw-structuur waarschijnlijk moeten verdwijnen.

Een politieke knoop

Welke gemeente uiteindelijk een casino krijgt, is een zaak van de federale regering, stipuleert het nieuwe wetsvoorstel. Na de verschijning van de wet in het Staatsblad krijgen gemeenten drie maanden om zich kandidaat te stellen, de ministerraad hakt uiteindelijk de knoop door.

Casino’s zijn een goudmijn, zowel op fiscaal vlak als op het gebied van tewerkstelling. “Casino’s zijn industrieën die een hoog economisch multiplicatoreffect sorteren. Elke rechtstreekse baan in een casino levert 0,9 jobs op buiten de casinomuren,” stelde een studie van professor Evans aan de universiteit van Nevada (VS).

Dit Amerikaans onderzoek bevestigt het resultaat van een rentabiliteitsstudie die Coopers & Lybrand vijf jaar geleden over het Brusselse casino uitvoerde. “Niet alleen zal het bijkomende belastinginkomsten genereren, het zal ook positieve effecten op tewerkstelling sorteren.” Ter vergelijking : de Vlaamse casino’s stortten vorig jaar 492 miljoen frank aan gokbelastingen in de schatkist, hun Waalse collega’s 222 miljoen. Het Brusselse casino zou volgens Coopers en Lybrand van in zijn beginperiode 300 miljoen aan bijkomende belastingen moeten opleveren voor het Brussels Gewest en de gemeente op wiens grondgebied de speelzaal zich bevindt. Als het op volle toeren draait, kan er tot één miljard per jaar naar de belastingkas doorgestort worden. Studies in opdracht van de kandidaat-uitbaters schatten dat er 180 rechtstreekse en 300 onrechtstreekse banen gecreëerd kunnen worden, in een tweede fase zouden 500 rechtstreekse banen voor ongeschoold personeel vrijkomen. De omzet van een volledig operationeel Brussels casino wordt op minimaal anderhalf miljard geraamd. De acht bestaande casino’s zetten volgens het ministerie van Financiën net geen 2 miljard om in 1995.

“Driekwart van het Brusselse cliënteel zal uit internationale zakenmensen bestaan,” becijferde vertegenwoordiger Hugo Meulemans van LCI in Brussel. “Een ander, kapitaalkrachtiger publiek dus dan in de andere Belgische casino’s.” Die redenering maait het gras weg voor de voeten van de uitbaters van bestaande casino’s, die de Brusselse concurrentie vrezen. “Brussel zal zakenmensen lokken, die tijdens de week in de hoofdstad logeren,” sussen voorvechters van het Brusselse casino. “De kustcasino’s doen vooral in het weekeinde uitstekende zaken. Zij richten zich op entertainment, Brussel op vertier na een drukke zakelijke dag. Een casino in Brussel zal voor de kust geen dramatische gevolgen hebben. Alleen het casino van Namen is kwetsbaar, omdat het zo dicht bij de hoofdstad ligt.” Frank Verdonck is daar niet zo zeker van. “De casino’s van de kust halen één vijfde van hun klanten uit Brussel en ze trekken ook veel Antwerpenaars aan. We verwachten dat onze omzet hier met twintig procent en in Namen zelfs met de helft daalt. Vandaag al onderhandelen we met de vakbonden over ontslagregelingen.”

FRANK DEMETS

CASINO’S Drummen voor een plaatsje in Brussel.