Britse privégevangenissen: een model voor België?

De massale ontsnapping uit de gevangenis van Dendermonde maakte nog maar eens duidelijk dat het Belgische gevangeniswezen hopeloos verouderd is. Prompt hebben enkele VLD-politici het idee gelanceerd om het beheer van de gevangenissen over te dragen aan de privésector. Het voorstel werd onmiddellijk gekelderd door de vakbonden.

Privégevangenissen kunnen wel degelijk voordelen hebben. Vooral Groot-Brittannië wordt vaak als voorbeeld aangehaald. Tien van de 139 Britse penitentiaire instellingen zijn in privéhanden. Bedrijven als PDS (Premier Detention Services), Group 4 Securicor en UKDS (United Kingdom Detention Services) verdelen de koek.

Uit analyses blijkt dat privégevangenissen goedkoper zijn. De werkingskosten liggen gemiddeld 13 % lager dan in publieke gevangenissen. Er kan bijvoorbeeld aanzienlijk op lonen worden bespaard. Privé-instellingen doen dan ook meer een beroep op camerabewaking. Gaat dat dan niet ten koste van de kwaliteit en veiligheid? Op de meeste parameters scoren de Britse privégevangenissen prima. Neem nu overbevolking. Het Britse ministerie van Justitie streeft naar een ratio van 18 % (het percentage van de gevangenisbevolking dat met ten minste één andere gedetineerde een cel moet delen). Op één na voldoen alle privégevangenissen aan dat criterium. In vier privégevangenissen hebben zelfs álle gedetineerden hun eigen cel. Qua vrijetijdsbesteding presteren de privé-instellingen gemiddeld (24 uur per week), net als qua drugsgebruik (10 %). In de meeste privégevangenissen zijn er minder geweldplegingen dan in de openbare instellingen.

De Britse privégevangenissen worden streng gecontroleerd. Als ze niet aan de minimumeisen voldoen, wordt het contract beëindigd. In de jaren negentig kwamen twee gevangenissen zo opnieuw in publieke handen. Anderzijds kregen ook de publieke gevangenissen van Dartmoor en Liverpool een waarschuwing van de Prison Service, die het gevangeniswezen beheert: als ze binnen vijf jaar geen betere resultaten halen, worden ze geprivatiseerd.

De Britse privéstrafinrichtingen hebben zo’n 5000 gedetineerden onder hun hoede (7 % van het totaal). Een doorsnee Britse gevangene kost overigens veel meer dan zijn Belgische tegenhanger. Uit een studie van de VUB uit 2004 blijkt dat een gedetineerde in België per jaar meer dan 27.000 euro kost. Volgens ander onderzoek loopt dat zelfs op tot 36.500 euro. Dat is nog altijd een stuk onder het Britse gemiddelde van bijna 40.000 euro.

A.M.