‘BRIC’ begint met Brazilië

Geert Noels

A ls er wordt gesproken over de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China), gaat het meestal over één land, namelijk China. Zijn omvang zet de andere in de schaduw. Maar Brazilië verdient meer aandacht: het is aan een opmerkelijke remonte bezig na het bijna-faillissement van 1998. Het land heeft veel troeven en wordt misschien zelfs een van de rijkste ontwikkelende economieën. Het is alleszins nummer één van Latijns-Amerika.

De BRIC-landen imponeren meestal door hun omvang. Chindia telt 2,4 miljard inwoners, dat spreekt boekdelen. Rusland imponeert door zijn nieuw verworven macht als kapitaalkrachtige grondstoffenleverancier. Maar wat weten we van de eerste letter van BRIC, namelijk Brazilië?

Pele, Ronaldo, Ronaldinho … Brazilië is samba en Ipanema, koffie en Copacabana, carnaval en het Amazonewoud. Mysterieus, exotisch, gevaarlijk, noodzakelijk en kwetsbaar. Maar voorbij die clichés stopt meestal de kennis over het land en zijn economisch belang. Brazilië was de facto failliet in de jaren negentig, met grote armoede, instabiliteit, geweld en verval als resultaat. Tien jaar later is het verrezen uit zijn as; Brazilië is vandaag op weg om een machtspositie te verwerven binnen Latijns-Amerika en zelfs de wereldeconomie.

Tequila, samba en Lula. Het land dat Brazilië binnen de BRIC’s het dichtst benadert, is Rusland. Er zijn tal van gelijkenissen. De economieën van Rusland en Brazilië zijn ongeveer even groot, met minder dan 200 miljoen inwoners. En beide zijn rijk aan grondstoffen. Brazilië en Rusland waren alle twee bijna failliet na 1998. De Russische beurs verloor op een bepaald moment bijna 90 % van haar waarde (zie grafiek). En ook de heropstanding van Brazilië en Rusland vond tegelijk plaats.

Maar er zijn ook verschillen. Brazilië bijvoorbeeld heeft heel wat verborgen schoonheid: het is rijk aan energie, en niet alleen fossiele brandstoffen. Het beschikt daarenboven over een enorm landbouwpotentieel. Rusland is koud, Brazilië is warm, en dan doelen we niet alleen op het klimaat.

Brazilië was samen met Argentinië een van de laatste landen die werden getroffen door de naweeën van de Latijns-Amerikaanse crisis (de zogenaamde tequilacrisis). Na een turbulente periode werd in 2002 Luis Inácio Lula da Silva tot president verkozen. De economie herpakte zich en Lula werd inmiddels herverkozen. Zijn mix van populisme, socialisme en economisch realisme (dat vooral buitenlandse investeerders wil aantrekken) heeft prima gewerkt. Hij zet zich op dat laatste punt af tegen de Boliviaanse president Evo Morales, die hij verwijt te weinig pragmatisch te zijn.

Voedsel én energie in overvloed. Recent vond Petrobras, het Braziliaanse oliebedrijf, enorme oliereserves in het Tupi-veld voor de kust van Rio de Janeiro. Dit reusachtige olieveld wordt geschat op 8 miljard vaten, maar zou kunnen oplopen tot 100 miljard. Een enorm cijfer, hoewel het in het optimale scenario nog altijd maar om 4 % van de totale wereldwijde oliereserves gaat. De productie kan in het beste geval over vijf jaar worden opgestart. Brazilië overweegt zelfs om deel te gaan uitmaken van OPEC, het kartel van olie-exporterende landen.

Tegelijkertijd is Brazilië een leider in alternatieve energieën. Het is de grootste ethanolproducent ter wereld. Brazilië is zelfdragend op het vlak van voedsel en energie, en dat is vandaag een enorme troef.

Brazilië is sexy. De verbetering van de Braziliaanse economie zit in een heilzame cirkel. De groei houdt al jaren een gezond ritme aan van +4 % en het land kan nu bogen op een financieringsoverschot. Het overheidstekort bedraagt zo’n 2 % van het bruto binnenlands product (bbp) en de schuldratio daalt langzaam.

Het land van Ayrton Senna staat vandaag in poleposition om een betere rating te krijgen van de grote bureaus zoals Standard and Poor’s en Moody’s. In Latijns-Amerika gelden Chili en Mexico al als kredietwaardig. Brazilië, Colombia en Peru hebben nog een speculatieve rating, maar die verbetert steevast. Argentinië en Venezuela bengelen onderaan, en hebben nog een lange weg te gaan, ondanks hun natuurlijke rijkdommen.

Er is geen twijfel mogelijk. China is wel het grootste en meest indrukwekkende BRIC-land, maar Brazilië is veruit het meest sexy (zie grafiek). Het is op weg om een van de rijkste ontwikkelende economieën te worden. Dat is een grote verrassing als we zien waar het land tien jaar geleden stond.

Binnen de BRIC’s worden de rollen stilaan duidelijk: China produceert, India levert de diensten, Rusland geniet van de herwonnen macht en Brazilië is op weg om het ecologische en energetische centrum te worden. U hebt intussen de grafiek wellicht al enkele malen grondig bestudeerd en zult beamen: Brazilië is inderdaad een van de meest sexy regio’s, en niet alleen voor voetballiefhebbers, maar ook voor economen en beleggers!

DE AUTEUR IS HOOFDECONOOM VAN PETERCAM VERMOGENSBEHEER. REACTIES: visienoels@trends.be