“Blijkbaar legt de markt ons hogere verwachtingen op”

Het technologiebedrijf Metris verloor in één jaar ruim 44 % van zijn beurswaarde. Uitgedrukt in harde valuta is dat dik 91 miljoen euro. Voor topman Bart Van Coppenolle een duidelijk signaal. “We zullen strenger zijn bij het beoordelen van nieuwe overnames.”

Pasta met bospaddenstoelen en stoofvlees van haas stond vorig weekend op het menu ten huize Van Coppenolle. De weinige vrije tijd die de CEO van Metris zichzelf gunt, staat hij graag in de keuken. Het helpt de zaken te relativeren. En relativeren was wel nodig, de voorbije weken. “Terwijl ik voor onze jaarcijfers tal van felicitaties kreeg van klanten, werknemers, vrienden en familie, zag ik de beurskoers almaar dalen”, glimlacht Bart Van Coppenolle. “Een vreemde ervaring. Maar ook wel een leerrijke. Ondernemen is niet enkel succes hebben, het is ook klappen incasseren.”

Het pak slaag – min 14 % – dat Metris van de belegger kreeg toen het zijn resultaten bekendmaakte, was inderdaad wat bevreemdend. Want wie er de cijfers op naslaat, ziet alleen maar groeicijfers. De omzet steeg in 2007 met 50 %, tot 93 miljoen euro. De nettowinst steeg 93 %, tot 7 miljoen euro. Maar de stok om mee te slaan, was het bedrijfsresultaat: 7,5 miljoen euro, lager dan de analisten hadden verhoopt. Dat dit nog steeds een klim is van 33 % ten opzichte van 2006 bleek onvoldoende; er werd op 10 miljoen euro gerekend. De brutowinstmarge bedroeg 51 % in 2007, tegenover 54 % het jaar daarvoor. Een onderdeel van de strategie van Metris is het overnemen van klassieke metrologiebedrijven met mechanische meetinstrumenten. Die werken traditioneel tegen lage marges. Metris, dat hoogwaardige optische meetapparatuur produceert, verkoopt daarna aan het klantenbestand van de overgenomen bedrijven zijn eigen producten, een markt met hogere winstmarges.

Die strategie volgt Metris al enkele jaren. Het maakt de reactie op de beurs nog verwonderlijker. Al is die niet nieuw. Metris lijdt al enkele maanden onder een dalende koers. Op jaarbasis lijkt de voormalige Onderneming van het Jaar zelfs van zijn sokkel gevallen. Het aandeel flirtte vorige week met de grens van de 9 euro. Dat is 44 % lager dan de recordkoers van 16,50 in maart 2007.

Bart Van Coppenolle zag als aandeelhouder ook zijn persoonlijke virtuele vermogen met 7,3 miljoen euro krimpen, maar hij heeft niet meteen een verklaring voor die desavouering. “Ik hoop dat de waarde van een individu niet wordt afgemeten aan de grootte van zijn aandelenpakket”, grimlacht hij. Om meteen ernstig te vervolgen dat hij wel degelijk bezorgd is. “Het is mijn verantwoordelijkheid als CEO om aandeelhouderswaarde te creëren”, zegt hij. “Dus natuurlijk ben ik met het aandeel bezig. Maar we moeten er toch vooral op letten dat we duurzame winstgroei creëren.” Het mantra van zijn voorzitter Julien De Wilde, de ex-topman van Bekaert, is duidelijk doorgedrongen tot in de directiekamer.

Overnamepolitiek aanpassen

De klantenportefeuille van Metris oogt intussen indrukwekkend en telt bijna alle grote automobielconstructeurs, terwijl in de luchtvaartsector namen als Boeing en Airbus opduiken. Voorts zijn er ook nog klanten uit de algemene industrie met welluidende namen als Siemens, ABB, GE, HP, Dell, Philips. “We maken specifiek oplossingen voor vliegtuigen en de automobielindustrie, maar alles wat een beetje in de buurt komt, pikken we graag mee. Zo gaat het op dit moment heel goed in de groene energiesector, er wordt veel geïnvesteerd in windmolenparken. Door zo’n diversificatie kunnen we tegen een cyclisch stootje in de andere sectoren.”

Metris opereert in een versnipperde markt. Boeing tekent als grootste klant slechts voor 4 % van de omzet. “Dat is niet echt een expliciete strategie”, lacht Van Coppenolle. “Als Boeing morgen massaal zou bestellen en daardoor meer dan 5 % van onze jaaromzet zou uitmaken, gaan we ze niet weigeren.”

Metris neemt geen bedrijven over die zeer winstgevend zijn, maar het koopt vooral ‘vaardigheden’ van bedrijven, in de vorm van technologie of patenten. Dat vertaalt zich ook in fluks gestegen immateriële vaste activa op de balans. Die sprongen van 58 miljoen naar 100 miljoen euro. “Voornamelijk goodwill”, analyseert Van Coppenolle.

De overgenomen bedrijven moeten de duurzame winstgroei in de toekomst genereren. Die strategie, die inderdaad weegt op de brutomarges, ging misschien wat verloren in de euforie van het groeiverhaal dat Metris laat optekenen. Vorig jaar kocht de Leuvense technologieparel vijf bedrijven, voor een totaalsom van 32 miljoen euro. Die acquisities zorgden voor 20 % van de omzetgroei bij Metris, de overige 30 % was organische groei.

Ironisch genoeg zijn de overnames – die wogen op het bedrijfsresultaat – ervoor verantwoordelijk dat Metris wél zijn netto- winstprognose kon waarmaken. Dat is te wijten aan de bijzondere belastingopbrengsten (2,3 miljoen euro) die gepaard gaan met overnames. “De kosten van de overnames zijn fiscaal aftrekbaar, maar maken gewoon onderdeel uit van de aankoopprijs. Die hebben dus een positief effect op de fiscaal aftrekbare kosten, terwijl ze geen negatief effect hebben op de winsten”, duidt Bart Van Coppenolle.

Maar nu moet de belegger nog overtuigd worden van die langetermijnstrategie. “Ik denk inderdaad dat we nog duidelijker zullen moeten communiceren”, zegt de topman. “Onze aandeelhouders laten begrijpen wat Metris doet, en hoe het bedrijf werkt aan die duurzame winstgroei. Als je de jaarcijfers vergelijkt waarmee we in 2006 naar de beurs gingen en de resultaten die we net hebben gepubliceerd, dan vermenigvuldigde de winst met zes. Maar blijkbaar legt de markt ons hogere verwachtingen op.”

“We hebben van onze strategie zeker geen geheim gemaakt. Maar op korte termijn zie ik wel die koersdaling, en ik moet daar iets uit leren. Onze strategie wijzigen, gaat niet zomaar. Maar je kunt wel rekening houden met de signalen uit de markt. En dus zullen we vanaf nu iets voorzichtiger investeren. Ja, ook op het vlak van acquisities. Ik wil er rekening mee houden dat er op dit ogenblik een risicoaversie is. Uiteindelijk werk je voor je aandeelhouders, en als de koers zakt, wil dat zeggen dat de aandeelhouders minder bereid zijn om risico’s te nemen. En dat betekent dat we overnames strenger zullen beoordelen, omdat ook de aandeelhouder ons strenger beoordeelt. Je gaat mij niet horen roepen dat de markt ongelijk heeft. Zo werkt het niet. Als beursgenoteerd bedrijf moet je luisteren naar je investeerders. En dus zullen er allicht overnames niet doorgaan, omdat we ze strenger zullen beoordelen. Is dat slecht? Ik weet het niet.”

Overnemer wordt overnameprooi

Ook Dirk Deweghe, analist bij KBC Securities, denkt dat Metris best even een adempauze inlast. “De acquisitiepolitiek is zeker niet slecht, maar heeft wel gewogen op de marges. Dat vormt op zich geen bedreiging, maar het moet wel een aandachtspunt zijn voor het management. En als Metris bij zijn volgende rapportering resultaten kan tonen van zijn overnames, dan zal de beurskoers allicht weer opveren.”

Intussen is Metris zelf wel een aantrekkelijke overnameprooi geworden. Het bedrijf heeft state-of-the-arttechnologie in huis, het marktaandeel schommelt rond 5 %, en met een free float van 60 % en een koers op een historisch dieptepunt van 9,20 euro- het aandeel ging tegen 12 euro naar de beurs – is een vijandig overnamebod best mogelijk. “Als ik van de concurrentie zou zijn, zou ik daar toch ook even over nadenken”, lacht Van Coppenolle. Maar ernstig: “Als de vraag is, of we het bedrijf willen verkopen, dan luidt het antwoord: dat hangt van de prijs af. Maar het enige echt genuanceerde antwoord is: ik kan dit bedrijf niet verkopen want ik bezit maar 8 % van de aandelen. Ik kan hoogstens als aandeelhouder mijn opinie geven en aan de andere aandeelhouders proberen uit te leggen waarom het managementteam beter kan doen dan de huidige beurswaarde. En het zal er in zo’n geval op aankomen om te laten zien wat het waardepotentieel is van Metris.”

De ambitie van Bart Van Coppenolle is duidelijk. “We willen marktleider worden. Liever dan onze kar te hangen aan een van de grote spelers. Maar ook daar zal de aandeelhouder een stem in hebben.” Welke rol zien zij voor Bart Van Coppenolle in dat verhaal? “Ik heb niet het gevoel dat mijn rol hier uitgespeeld is. Ik wil mij er echter ook voor hoeden dat ik de groei van dit bedrijf in de weg zou staan. En hoewel ik weet dat ik mij vervangbaar moet maken, ben ik niet bezig met mijn vervanging.”

Azië als groeimotor

De totale omvang van de markt van de metrologie werd in 2005 geraamd op meer dan 6,3 miljard euro. De sector kan worden onderverdeeld in vier subsectoren: nano, micro, macro en de ruimtesector. De microsector, die de doelmarkt vormt voor Metris, vertegenwoordigt naar schatting een markt van 2,3 miljard euro, en heeft als klanten de wereldwijde producenten van precisieonderdelen voor de luchtvaart en de automobielindustrie, evanals producenten in de algemene industrie. De grote concurrenten van Metris zijn het Zweedse Hexagon, het Japanse Mitutoyo en het Duitse Carl Zeiss. “Ze hebben elk 10 tot 15 % van de markt. Maar zitten nog meer in de klassieke technologie. Dat zijn wel de grootste markten, maar met de kleinere marges en minder groeipotentieel.”

In zijn twaalfjarige bestaan deed Metris al vijftien overnames. Waarvan vorig jaar dus vijf. Het is de hoofdtaak van medeoprichter Lieven De Jonge om die allemaal vlotjes te integreren. En Van Coppenolle maakt zich sterk dat de integratie ook volgens schema verloopt. Eind vorig jaar nog sprokkelde Metris een schuldfinanciering van 65 miljoen euro. De verstrekkers waren GIMV (20 miljoen euro), dat stilaan een historische aandeelhouder kan worden genoemd, en Fortis Private Equity (5 miljoen euro). Samen zegden ze zo een achtergestelde mezzaninelening toe. DAM Capital kwam daarenboven over de brug met 20 miljoen euro in de vorm van een kredietlijn. En een overbruggingsfaciliteit van 20 miljoen euro werd toegezegd door Fortis, KBC en ING. “We kunnen zo ongeveer 50 miljoen euro opvragen in functie van overnames. Onze oorlogskas, zeg maar”, aldus Bart Van Coppenolle.

Ondanks de aversie van de markt kondigde Bart Van Coppenolle bij de jaarcijfers ook al de eerste overname voor 2008 aan. Metris verwierf het resterende belang van 67 % dat het nog niet in zijn bezit had, in de joint venture SLK in China. Daarmee heeft Metris een productiefaciliteit in Azië, zonder enige twijfel een heuse groeimarkt. De omzet van Metris steeg er vorig jaar met 45 %. Van Coppenolle beaamt: “China, India, Korea en Japan zijn voor ons de vier belangrijke markten in Azië. De groei was er de voorbije jaren vooral organisch. Door de opkomende economie, maar ook omdat onze concurrent Mitutoyo, er terrein verliest omdat er een exportverbod geldt vanuit Japan.”

In de langetermijnstrategie die Metris voor ogen heeft, blijft Azië de allerbelangrijkste markt voor verdere groei. Al blijkt Azië niet zo’n eenvoudige markt om een overname te doen. “Door de grote cultuurverschillen is dat niet zo vanzelfsprekend. Ik heb al enkele keren geprobeerd, zonder succes. Maar, er wordt aan gewerkt.” (T)

Door Lieven Desmet/Foto’s Filip Van Loock