Bijvoegsels worden overbodig

De nieuwe ‘papieren’ versie van het aangifteformulier in de personenbelasting ziet er dit jaar helemaal anders uit. Op het in te dienen exemplaar komen geen voorgedrukte codes meer voor. De indiener moet zelf de codes vermelden die op hem van toepassing zijn. Die vindt hij terug op de ‘kladversie’ van het aangifteformulier.

Daarmee begint het ‘papieren’ aangifteformulier hoe langer hoe meer te lijken op zijn elektronische evenknie. De fiscus doet er overigens alles aan om u en mij te overtuigen over te schakelen op de elektronische aangifte. Met paginagrote advertenties, affiches, enzovoort.

De voordelen zijn vooral voor de fiscus evident. Bij een ‘papieren’ aangifte moeten alle gegevens op een of andere manier nog ingebracht worden in de computers van de fiscus. Dat gebeurt zoveel mogelijk via ‘inscanning’. Maar deze manier van werken, heeft als nadeel dat fouten onvermijdelijk zijn. Niet iedereen schrijft even mooi, en binnen de vooropgestelde lijntjes. Bij een elektronische aangifte, zullen ook nog wel fouten gebeuren; maar de kans is veel kleiner.

De elektronische aangifte (via ‘tax on web’) maakt bovendien de droom van gelijk welke fiscus waar: het schakelt het werk van de taxatieambtenaren zo goed als uit. Het enige wat zij in eerste instantie nog moeten doen, is op de startknop van de computer drukken. Die berekent in een oogwenk de verschuldigde belasting op basis van de gegevens die de belastingplichtige zelf in het systeem ingegeven heeft. De rol van de fiscus beperkt zich vervolgens tot die van toezichthouder: zien dat het systeem behoorlijk functioneert, en nakijken of de burger bewust of onbewust geen verkeerde gegevens ingevoerd heeft. De gelijkenis met de ‘selfscanning’ in supermarkten is frappant: de taxatieambtenaar monstert niet meer alles, maar neemt genoegen met een steekproefsgewijze controle, en gaat er in eerste instantie van uit, dat de belastingplichtige – de fiscale ‘consument’ – gedaan heeft wat hij moet doen: de juiste prijs aan de fiscus betalen.

Wat met bijlagen? Bij de ‘papieren’ aangifte moesten in het verleden verschillende ‘bijlagen’ worden gevoegd: attesten in verband met hypothecaire leningen, enzovoort. Op het aangifteformulier voor het lopende aanslagjaar staat nu uitdrukkelijk te lezen dat men geen ‘bijlagen’ meer moet toevoegen. De attesten die fiscale voordelen verantwoorden, moeten nog slechts ‘bewaard’ worden. Als de fiscus erom vraagt, moet men ze kunnen voorleggen. Meesturen is niet meer nodig. Dat wordt niet enkel op het aangifteformulier zelf met zoveel woorden gezegd, maar ook op verschillende andere documenten. De reden is duidelijk. Het is de bedoeling dat het ‘papieren’ aangifteformulier voortaan zoveel mogelijk ‘ingescand’ wordt. Bijgevolg wil men vermijden dat de inscanningsdiensten overstelpt worden, niet enkel met in te scannen aangifteformulieren, maar ook met tal van bijgevoegde documenten.

Wie toch nog ‘bijlagen’ bij het aangifteformulier wil voegen, wordt verzocht het speciaal daarvoor ontworpen ‘begeleidend blad voor de verzending van de bijlagen’ toe te voegen. Die bijkomende verplichting is ook weer bedoeld om het ‘inscannen’ gemakkelijker te maken. Het ‘begeleidend blad’ bevat een streepjescode die het verwerkingsproces eenvoudiger moet maken. Tegelijk kan men dit ‘begeleidend blad’ zien als een bijkomende drempel die het gebruik van de ‘papieren’ aangifte moet ontmoedigen: het maakt de papieren aangifte, in vergelijking met ‘tax on web’ weer wat ingewikkelder en dus minder aantrekkelijk.

Dat bij de ‘papieren’ aangifte geen bijlagen meer toegevoegd moeten worden, staat weliswaar met zoveel woorden op het aangifteformulier zelf te lezen. Maar daartegenover staat dat in de ‘toelichting’ bij de aangifte op verschillende plaatsen uitdrukkelijk gevraagd wordt bij de aangifte toch nog bijlagen bij te voegen. Wie bijvoorbeeld aftrekbare giften heeft gedaan, wordt – blijkens de toelichting – uitdrukkelijk gevraagd, de attesten bij de aangifte te voegen.

Wat moet men hiermee aanvangen: moeten deze attesten nog wel, of niet meer worden toegevoegd? Krachtens de wet moet een belastingplichtige enkel die documenten toevoegen, die in de aangifte zelf worden gevraagd. In het aangifteformulier zelf staat, zoals gezegd, te lezen, dat de belastingplichtige voortaan geen bijlagen meer moet toevoegen. Een aangifte die geen bijlagen bevat, kan bijgevolg nooit als onregelmatig worden aangemerkt.

Het echte probleem is allicht, dat de ambtenaren die de ‘toelichting’ bij de aangifte hebben geschreven (en die nog wel de toevoeging van ‘bijlagen’ eisen), niet of onvoldoende op de hoogte waren van het feit dat hun collega’s die het aangifteformulier ontwierpen, geen bijvoeging van ‘bijlagen’ meer eisen. (T)

DE AUTEUR IS ADVOCAAT EN HOOFDREDACTEUR VAN FISCOLOOG.

Jan Van Dyck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content