BIERBARON WORDT SUPERFLIK

Als de Belgische brouwersgroep Interbrew de Afrikaanse topper South African Breweries ( SAB) overneemt, wordt hij groter dan Heineken en krijgt hij wereldleider Anheuser-Busch in het vizier. Op de hoofdzetel in Leuven wordt het dossier bestudeerd, nadat drie SAB-aandeelhouders hun gezamenlijke participatie van 30% tot 40% in de etalage plaatsten. Overnamegesprekken zijn er evenwel (nog) niet. Met zijn 100.000 werknemers is SAB ook actief in hotels en winkels.

Ondertussen heeft SAB-voorzitter Meyer Kahn (58 j.) een aartsmoeilijke opdracht aanvaard. Voorjaar 1997 kreeg hij een telefoontje van Thabo Mbeki, vice-president van Zuid-Afrika en gedoodverfde opvolger van Nelson Mandela. Kahn was niet verrast door de identiteit van de beller, maar door diens vraag. Mbeki en Mandela wilden Kahn benoemen tot hoofd van de 130.000 man sterke politiemacht van Zuid-Afrika.

Kahn was gevleid, maar aarzelde. Zuid-Afrika is één van de meest gewelddadige landen ter wereld. Het aantal moorden per dag ligt er acht keer hoger dan in de VS. Elke tien minuten is er een verkrachting. In Johannesburg alleen al zijn er 2642 carjackings per jaar. Uiteindelijk ging Kahn akkoord met een opdracht voor twee jaar. “Grote organisaties draaien rond mensen, structuren en middelen,” vindt hij. “Politietoezicht uitoefenen is niet anders.” Kahn is een rijzige man met een stentorstem. Hij windt nergens doekjes om. Zijn autoriteit vermengt hij met ongedwongenheid.

Racisme bij de politie blijft een probleem. Elke agent moet nu een strenge gedragscode ondertekenen. Tegen 2000 moet de overwegend door blanken geleide politiemacht omgevormd worden in een macht waarin ten minste de helft van het leidinggevend personeel zwart is. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, omdat zoveel zwarten slecht opgeleid zijn. Kahn heeft in de politieopleiding veel ideeën binnengebracht die hij met succes toepaste in zijn brouwerijen. Geld voor politieversterking is er echter nauwelijks. De misdaad heeft hij nog niet kunnen milderen, maar de toestand wordt niet erger. “Mijn ervaring is dat er een ommekeer in zicht is als er iets niet meer slechter gaat.”

De 41 miljoen Zuid-Afrikanen zijn stevige bierdrinkers. Met 98% van de plaatselijke markt in handen is Kahns SAB een gigant. Dankzij expansie buiten de thuismarkt klom SAB de jongste vijf jaar van de negende naar de vierde plaats op de wereldranglijst. SAB is de belangrijkste brouwerij op een half dozijn Afrikaanse markten en bezit acht brouwerijen in Oost-Europa. Het heeft een voorsprong in de opkomende markten, omdat het leerde manoeuvreren in de landelijke gebieden en townships. De omzet van 6,5 miljard dollar kan flink omhoog. Durven de Belgische bierbarons het avontuur aan?