Banken stellen selfbanks open: de klant wordt wellicht de dupe

Op 1 februari besliste bancair België het bankenautomaten-landschap te hertekenen. De beslissing gebeurde niet unaniem en plaatst grote vraagtekens bij wie het gelag zal betalen. De klanten, de banken of alleen nichespelers zoals Argenta?

De financiële instellingen in België gaan hun selfbanks openstellen voor klanten van de concurrentie. Bovendien nemen ze alle bestaande Bancontact/Mister Cash-automaten over van Banksys (dat de transacties wel blijft verwerken).

De financiële instellingen voelden al langer de hete adem in hun nek van politici en misnoegde consumentenorganisaties om iets te doen aan het gebrekkige aanbod om geld uit de muur te halen. België telt 1152 Bancontact/Mister Cash-automaten en 6258 selfbanks. Omdat de selfbanks alleen toegankelijk zijn voor de huisklanten, bleven Belgische consumenten vaak in de kou staan in hun zoektocht naar een automaat. Vanaf 1 juli 2005 zullen de banken hun selfbanks omschakelen om vanaf 1 januari 2007 volledig operationeel te zijn.

Hogere tarieven voor klanten en nichespelers?

Op het eerste gezicht komt de klant als winnaar uit de bus, want hij ziet zijn aanbod aan geldautomaten verveelvoudigen. Maar zal de klant ook nog een winnaar zijn zodra de banken beslist hebben hoe de kosten gefinancierd worden?

De kleinere banken uitten alvast hun ongerustheid en gaven hun vertegenwoordiger in de raad van bestuur van Banksys, Carlo Henriksen (directievoorzitter van Bank J. Van Breda & Co), de opdracht zich te onthouden op de stemming. Luc Lammens, woordvoerder van Henriksen: “Hoewel iedereen het nut inziet van de beslissing, werden enkele kanttekeningen gemaakt. Doordat het gemeenschappelijke platform niet langer in handen is van Banksys, maar in de individuele handen van de banken, vergroot de macht van de grootbanken. Zij beschikken over de meeste automaten en selfbanks, en bepalen zo de regels.” Die macht kan zich laten gelden in de discussies over de vergoedingen. In het nieuwe systeem moeten de banken elkaar vergoeden voor de service die zij verlenen aan mekaars klanten.

Voor enkele kleinere spelers bestaat de kans dat de grootbanken hun hogere tarieven zullen opleggen. De nichespelers hebben vaak weinig of geen selfbanks. Hun klanten zullen dus vaker een beroep doen op de diensten van grootbanken dan vice versa. Bovendien bestaat er een consensus onder sectorspecialisten dat de vergoedingen hoger zullen liggen dan de prijzen die in het verleden aan Banksys werden uitgekeerd. Banksys heeft er immers nooit een geheim van gemaakt dat de vergoedingen te laag waren om de kosten te dekken. De banken zullen op zijn minst breakeven willen draaien. De Belgische Vereniging van Banken berekende alvast dat het totaalplaatje van één geldafhaling – inclusief geldtransport, beveiliging, verwerking – 0,50 euro kost.

Omdat de kosten voor de banken zullen stijgen, denken veel sectorspecialisten dat ook de kosten voor de klant zullen stijgen. Bij Argenta blijven ze er rustig onder. “Ons motto blijft: wij bieden onze klanten het betalingsverkeer gratis aan. De klant doet dus een goede zaak. Wat het kostenplaatje wordt voor de bank? Dat zien we wel.” Voegt Argenta eraan toe: “In Nederland is het in ieder geval goedkoper dan in België.”

Het einde van Mister Cash?

De hoge kosten zijn deels toe te schrijven aan de strikte Belgische wetgeving die onder meer voorschrijft hoe het geldtransport moet verlopen. Volgens retailbankiers zet de overheid hiermee een rem op de toekomstige expansie van geldautomaten. Hoewel Banksys besliste dat in de toekomst iedereen een geldautomaat in dit land mag installeren na het aanvragen van een licentie, vrezen de specialisten dat weinig kandidaten een aanvraag zullen indienen wegens de hoge kostenstructuur. En zonder extra kandidaten, zullen de blinde vlekken in dit land niet opgevuld geraken.

Iedere bank heeft zich ook geëngageerd om de overgenomen Bancontact/Mister Cash- automaten te behouden tot 1 januari 2007. Vanaf dan rijst de vraag of de banken zullen blijven investeren in én een Bancontact/Mister Cash-automaat én een selfbank. Omwille van veiligheidsredenen verwachten vele bankiers dat de Bancontact/Mister Cash-automaat niet uit het straatbeeld zal verdwijnen. Anderen luiden de doodsklokken voor de Mister Cash-automaten. “Vroeger joegen de banken hun klanten zoveel mogelijk buiten, nu zetten ze weer alle middelen in om de klant in het kantoor te krijgen,” verklaart een van hen. “Het is dus niet onwaarschijnlijk dat de selfbanks het gevecht van de muurautomaten zullen winnen. Als de klant eenmaal binnen is, kan hij via allerlei wegen gelokt worden naar andere dienstverleningen.”

An Goovaerts

An Goovaerts

Voor enkele kleinere spelers bestaat de kans dat de grootbanken hun hogere tarieven zullen opleggen.