Atypisch.

Hij heeft er zeker niet om gevraagd, stond er allerminst op te wachten en had – als zijn vader hem in 1992 niet was voorgegaan – waarschijnlijk het liefst op vriendelijke maar kordate wijze voor de eer bedankt. Gisteren nam Jef Colruyt (43) met een licht tweeslachtig gevoel voor een publiek van 3200 klappende ondernemershanden en in de felle schijnwerpers van zoemende en flitsende camera’s de onderscheiding ‘Manager van het Jaar 2002’ in ontvangst. De bestuurder-voorzitter van de gelijknamige distributieketen is de achttiende en wellicht meest atypische laureaat ooit.

Gezonde tegendraadsheid is de genetische trek die deze Colruyt-telg kenmerkt. Terwijl vader Jo een broertje dood had aan MBA‘ers, getrouwheidskaarten, marketing en buitenlandse expansie, blinkt ook Jef uit in koppige voorzichtigheid, gezond verstand en no-nonsense. Stapt de kudde blind mee met de modetrend, dan volgt hij onverstoorbaar zijn eigen uitgestippelde koers. “Dat beleid werd eerst verguisd, wordt nu bejubeld en vandaag lijkt iedereen Jef Colruyt te bestempelen als een manager die anticyclisch durft te handelen,” zo analyseren Daan Killemaes en Dirk Van Thuyne, die in deze Trends het portret borstelden van de grootgrutter en zijn groep (zie blz. 44). “Maar zelf ligt hij daar allemaal niet zo wakker van.”

Jef Colruyt is het prototype van wat managementpionier Peter F. Drucker halverwege de jaren zestig in een boekje van nauwelijks 170 pagina’s omschreef als ‘The Effective Executive’. Doeltreffend zijn is de opdracht van iedere ‘executive’, zo stelde Drucker, en ‘to effect’ of ‘to execute’ zijn nagenoeg synoniemen. De paradox is echter dat uitgesproken effectieve of efficiënte personen zo zeldzaam zijn aan de bedrijfstop. Een hoog IQ, grote verbeeldingskracht en (vak)kennis vind je er wel in hoge mate, maar briljante personen die op deze gebieden uitblinken, zijn vaak ontstellend ineffectief. “Zij hebben nooit geleerd dat een briljant inzicht pas effect kan sorteren door hard en systematisch te werken,” aldus Drucker.

Met andere woorden, er zijn veel managers die eigenlijk geen ‘executive’ zijn. Zij dragen wel verantwoordelijkheid over andere personen maar oefenen nauwelijks invloed uit op de organisatie om daadwerkelijk met resultaten over de brug te komen. Jef Colruyt wél. Zijn recept voor succes is heel simpel, zo onthult hij: “Hard werken”. En de manier waarop, klinkt veelzeggend: zonder franjes of zottigheden, tot in het maniakale toe. In zijn kantoor hangt een affiche met de elf vuistregels om efficiënt te vergaderen. “Nog meer vereenvoudigen of besparen kan altijd,” predikt hij. “Ik ben de ondergrens in elk geval nog niet tegengekomen.” Ieder personeelslid bij Colruyt kan zich bekwamen in ‘werkvereenvoudiging’ of een beroep doen op een ‘werkverbeteraar’. Effectief of efficiënt zijn is een gewoonte of pure praktijk die door iedereen aangeleerd kan worden.

Als het klopt dat elke Manager van het Jaar in zekere zin het tijdskader en de stijl weerspiegelt waarop Belgische ondernemingen worden geleid, dan past Jef Colruyt perfect in de eregalerij. Stijn Bijnens (1999) stond symbool voor de steile opgang van de virtuele economie, Luc Vansteenkiste (2000) luidde het eerherstel in van de ‘tastbare’ productiemiddelen, Theo Dilissen (2001) was de exponent van herstructureringen en turnarounds in crisistijd en Jef Colruyt belichaamt de consolidering, de optimalisering en het kostenbewustzijn.

In vergelijking met zijn voorgangers zult u Jef Colruyt minder op podia, recepties en lunchgesprekken zien opduiken. De mediatisering van het ondernemerschap en vaak negatieve connotaties die daaruit voortvloeien (zie blz. 50) schuwt hij als de pest. Het is zijn recht en het siert hem. En op zijn manier vormt hij het perfecte antidotum voor de Dennis Kozlowski’s, Jean-Marie Messiers en Balthazar Boma’s van deze tijd.

Piet Depuydt, Hoofdredacteur [{ssquf}]

Jef Colruyt is het prototype van wat managementpionier Peter F. Drucker halverwege de jaren zestig omschreef als ‘The Effective Executive’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content