(ANTI)GLOBALISTEN

De neergang van Latijns-Amerika

Tom Dieusaert, Koffie en cola. Globe, 197 blz., 19,50 euro. John Cavanagh & Jerry Mander (red.), Alternatives to Economic Globalization. BK, 268 blz., 21,95 euro. Verkrijgbaar bij Acco Leuven, tel. 016 29 11 00, fax: 016 20 73 89.

Laten we het maar toegeven, de appetijt om Koffie en cola open te slaan lag erg laag. Op het eerste gezicht leek het boek van Tom Dieusaert (correspondent voor De Standaard in Latijns-Amerika) niet bijster veel méér dan het refrein van de antiglobalistische kritiek, maar dan toegespitst op Latijns-Amerika. De kreten die midden september de mislukte wereldhandelsconferentie in het Mexicaanse Cancún begeleidden, scherpten de honger naar nog een globaliseringstraktaat zeker niet aan. De antiglobalisten zongen er overwinningsliederen, omdat de ontwikkelingslanden beter af zouden zijn met een rem op de vrijhandel, terwijl zelfs iemand met een beetje basiskennis over economie al gauw inziet dat de ontwikkelingslanden de grote verliezers zijn. Zij zijn immers nog het minst gebaat bij protectionisme (tenzij ze China heten, maar dat noemen wij geen economisch kasplantje meer).

Koffie en cola blijkt evenwel niet de zoveelste bloemlezing van schrijnende nonsens. Net als de antiglobalisten, laat Tom Dieusaert de Wereldbank en het IMF spitsroeden lopen, omdat ze de Latijns-Amerikaanse landen opgezadeld hebben met schulden en hun liberaal recept al te abrupt opgedrongen hebben zonder de specifieke lokale omstandigheden te onderzoeken. Dat ruikt nog altijd verdacht veel naar het gekende antiglobalistische refrein en Dieusaert gaat ook erg ver mee met die kritiek. Maar hij blijft ook niet blind voor de lokale blunders en vooral voor de corruptie. Zo ontstaat een wat genuanceerder beeld, dat Dieusaert niet alleen theoretisch uiteenzet. Hij toetst aan, illustreert met of gaat uit van het alledaagse leven en laat dan ook vele getuigen aan het woord. Die aanpak maakt dit boek ook leesbaar.

Wie op zoek is naar een duidelijke uiteenzetting van de standpunten van de antiglobalisten, kan het best terecht bij Alternatives to Economic Globalization. Een plejade van wetenschappers, economen en activisten leggen de vinger op de globaliseringswonde en voegen eraan toe hoe het dan wel zou moeten. Uiteraard zijn ook deze uitgangspunten gekend. Het voordeel van dit werk is dat de uiteenzetting niet alleen sloganesk gebeurt – of toch niet heel de tijd. Daardoor krijgt de lezer inzicht in de visies van de antiglobalisten. Dit rapport stamt van het International Forum on Globalization, een alliantie die zestig organisaties in 25 landen vertegenwoordigt.

Luc De Decker