De olieprijs is al een paar weken bezig aan een opmerkelijke klim richting 85 dollar per vat. “Er moet maar een klein tekort dreigen om meteen een sterke prijsstijging te zien”, zegt Hans van Cleef, energie-econoom bij ABN AMRO.
Vanwaar die klimmende olieprijs?
HANS VAN CLEEF. “De markt is bang voor tekorten. De sancties van de Verenigde Staten tegen Iran zijn ingegaan, in Venezuela en Libië daalt de export, en de Amerikaanse productie botst tegen haar plafond door infrastructurele problemen. Het zal nog een tijdje duren eer die zijn opgelost.
De voorspelling van veel specialisten was toch dat de Amerikaanse schalieolie elk tekort zou opvangen, waardoor de prijs laag zou blijven?
VAN CLEEF. “De schalieolieproductie is er gestegen, maar de exportcapaciteit is niet gevolgd. De Amerikaanse installaties zijn gebouwd om olie van de kust naar het binnenland te transporteren. Nu is de omgekeerde beweging nodig, en die omschakelling vergt tijd.”
De oliereuzen hebben de afgelopen jaren minder geïnvesteerd, omdat de olieprijs zo laag was. Zullen we dat de komende jaren voelen?
VAN CLEEF. “Dat speelt ook een rol in de vrees voor tekorten. Nu de olieprijs opnieuw structureel boven 60 dollar lijkt te zitten, zien we dat de investeringen voorzichtig beginnen aan te trekken. Bepaalde diepzeeprojecten worden heropgestart. Maar de investeringen halen nog niet hetzelfde peil als voor de scherpe daling van de olieprijs in 2014. Zelfs nu de prijs stijgt, zien we nog altijd terughoudendheid om de investeringen op te voeren.”
Heeft die gedaalde investeringsappetijt ook te maken met de strijd tegen de klimaatopwarming, die onzekerheid over de toekomst van de olie-industrie met zich brengt?
VAN CLEEF. “Niet echt. De energietransitie is vooral een trend die op de achtergrond speelt. Het effect daarvan zal zich maar op lange termijn laten voelen. Daar staat de evolutie op kortere termijn tegenover. De vraag naar olie blijft stijgen, zeker nu de wereldeconomie het relatief goed doet. De cijfers tonen dat we zo’n 100 miljoen vaten per dag verbruiken en er wordt een stijging tot 110 miljoen vaten verwacht. De prognoses is dus dat de oliemarkt stevig zal blijven groeien, zeker naarmate de opkomende landen meer olie consumeren.”
Is de vrees voor tekorten terecht?
VAN CLEEF. “Absoluut. De productiecapaciteit moet elk jaar met 4 à 5 procent toenemen, alleen al ter vervanging van bronnen die zijn uitgeput, zodat de productie op peil blijft. Al is de recente stijging ook wel het gevolg van speculatie in de markt. Er moet maar een klein tekort dreigen in de reservecapaciteit om meteen voor sterke prijsschommelingen te zorgen.”
Zal de hogere prijs ook op de economie wegen?
VAN CLEEF. “Duurdere olie stuwt de inflatie en kan de economie wat remmen, toch in de landen die olie importeren. Maar al bij al blijft de impact beperkt. Er zijn structureel hogere prijzen nodig vooraleer die echt een rem vormen op de groei. Ik verwacht overigens niet dat de prijs op korte termijn nog veel stijgt. In de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen in november probeert men doorgaans te voorkomen dat de olieprijs sterk oploopt. Op langere termijn zie ik de prijs wel naar 100 dollar gaan.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier