Amnestie: te biechten bij de gewesten

Opdat de fiscale amnestie ook zou kunnen slaan op de successierechten, moet de federale wetgever de hulp inroepen van de drie gewesten. Dat is de logische consequentie van de inmiddels doorgevoerde staatshervorming.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

De geplande amnestiemaatregel houdt in dat sommen of kapitalen die men ten laatste op 31 mei van dit jaar op een rekening bij een buitenlandse kredietinstelling of beursvennootschap had staan, fiscaal geregulariseerd kunnen worden. De voorwaarde is dat in 2004 een eenmalige bevrijdende aangifte wordt ingediend en een eenmalige bijdrage wordt betaald die, afhankelijk van het geval, 6 of 9 % zal bedragen.

Witwas. Anders dan eerst was gezegd, zullen de te regulariseren sommen of kapitalen niet naar België moeten worden overgebracht. Zij zullen dus in het buitenland kunnen blijven.

Opmerkelijk is dat zelfs niet vereist zal zijn dat de sommen binnen de Europese Unie gelokaliseerd worden. Op enkele uitzonderingen na, zal het toegelaten zijn dat ze gelijk waar op de wereldbol hun thuishaven hebben, of dit nu in Zwitserland, Australië of Congo is.

De enige uitzonderingen hebben alweer te maken met de witwaswetgeving. De regering wil in de mate van het mogelijke verhinderen dat in het kader van de fiscale amnestiemaatregel de spons zou worden geveegd over de belastingen op geld dat afkomstig is van zware misdrijven die onder toepassing vallen van de antiwitwaswetgeving (mensenhandel, illegale wapenhandel, ernstige milieumisdrijven, BTW-carrousels enzovoort). Vandaar dat in het wetsontwerp uitdrukkelijk te lezen staat dat de amnestie geen uitwerking zal hebben (zelfs als de eenmalige bijdrage van 6 of 9 % is betaald) voor sommen die afkomstig zijn van dergelijke misdrijven.

Zwarte lijst. Diezelfde bezorgdheid heeft de regering kennelijk ook geïnspireerd om toch in enkele uitzonderingen te voorzien op de regel dat de te regulariseren gelden om het even waar ter wereld op een rekening bij een kredietinstelling of beursvennootschap behouden mogen blijven. De landen die uit de boot vallen, zijn zij die op de zwarte lijst staan van landen die internationaal bekend staan omdat zij geen medewerking verlenen bij het bestrijden van het witwassen van misdaadgeld.

Die lijst bevat op dit ogenblik negen namen. Naast enkele exotische verafgelegen eilandjes zijn dat Egypte, Guatemala, Indonesië, Nigeria, de Filipijnen en Oekraïne.

Let wel, dat men bijvoorbeeld een tegoed op een bankrekening op de Filipijnen heeft staan, betekent niet per definitie dat het afkomstig is van zware misdrijven die onder toepassing vallen van de antiwitwaswetgeving. Het betekent alleen dat men het banktegoed niet zal kunnen regulariseren, tenzij men het overbrengt naar België.

België. Een andere opmerkelijke vaststelling is dat de te regulariseren sommen of kapitalen dus gelijk waar ter wereld geparkeerd mogen zijn, zelfs in landen die traditioneel als belastingparadijzen bekend staan (onder voorbehoud van de voormelde uitzonderingen); maar het moet wel in het buitenland zijn. Sommen die in België op een rekening staan, spelen dus niet mee.

Deze uitsluiting was oorspronkelijk verantwoord omdat men er in het begin van uitging dat de fiscale amnestie als effect zou moeten hebben dat geld dat in het buitenland geparkeerd staat, ingepompt zou worden in de Belgische economie.

Die gedachte is inmiddels volledig verlaten. Zoals gezegd, is het niet eens meer nodig dat het te regularisen geld ten goede komt aan de economie van de Europese Unie. Zoals het wetsontwerp er nu uitziet, is er van enige stimulans van de economie geen sprake meer. De amnestiemaatregel is herleid tot wat hij in essentie is: een maatregel om geld op te brengen voor de Belgische Schatkist.

In dat opzicht is het absoluut niet te verstaan dat zwart of grijs geld dat eind mei van dit jaar in België op rekeningen stond, niet voor de amnestiemaatregel in aanmerking kan komen. Mogelijk kan daar tijdens de parlementaire behandeling van het wetsontwerp nog wat aan worden gedaan.

Successierechten. Ook niet te verstaan was waarom het wetsontwerp in zijn oorspronkelijke versie niet alleen de spons wou vegen over de ontdoken inkomstenbelastingen, BTW enzovoort, maar ook over de eventueel ontdoken successierechten. Wie een beetje thuis is in de Belgische staatshuishouding weet dat de federale wetgever nauwelijks nog iets te zeggen heeft op het gebied van de successierechten. Het zijn de gewesten die exclusief bevoegd zijn om onder meer te bepalen hoe hoog het tarief van de successierechten moet zijn, welke vrijstellingen er gelden enzovoort.

Na het – op dit punt – negatieve advies van de Raad van State heeft de regering dan ook niet anders gekund dan het luik ‘successierechten’ uit het wetsontwerp te lichten. Tegelijk is evenwel met de drie gewesten afgesproken dat zij tegen eind dit jaar, ieder voor zich, de nodige maatregelen zullen nemen om de amnestie ook op de successierechten te laten slaan. De bal ligt dus nu bij de drie gewesten.

Zo bekeken wordt nu wel duidelijk waarom het voorontwerp (tegen alle regels van het spel in) al wel bepaalde dat de amnestie ook op de successierechten zou slaan. Allicht om de drie gewesten meteen voor het blok te zetten. Vraag is of zij dat zonder slag of stoot zullen nemen.

Jan Van Dyck

De drie gewesten zijn voor het blok gezet.