Amnestie: bestaat zwarte Piet wel echt?

Het succes van de fiscale amnestie is rechtstreeks afhankelijk van de ‘stok’ die de fiscus achter de deur heeft. Maar op dit ogenblik weet niemand hoe zwaar die weegt.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

In de Kamer van Volksvertegenwoordigers wordt rond deze tijd hard gewerkt om het wetsontwerp inzake de eenmalige bevrijdende aangifte definitief vorm te geven. Tegen begin volgend jaar moet alles in kannen en kruiken zijn. De grote nationale regularisatieoperatie kan dan van start gaan. Tegen betaling van een eenmalige bijdrage van (afhankelijk van het geval) 6 of 9 % zullen sommen en kapitalen die men uiterlijk op 31 mei 2003 in het buitenland op een rekening bij een kredietinstelling of beursvennootschap had staan, fiscaal geregulariseerd kunnen worden.

Spons. Dit betekent dat de fiscus de spons zal vegen over alle belastingen en socialezekerheidsbijdragen die op deze sommen verschuldigd zijn of hadden kunnen zijn. Althans voor zover aan alle voorwaarden voldaan is. Dit houdt onder meer in dat de sommen niet afkomstig mogen zijn van zware misdrijven die onder toepassing vallen van het preventieve luik van de antiwitwaswetgeving (mensenhandel, illegale wapenhandel, BTW-carrousels enzovoort). En het mag bijvoorbeeld ook niet gaan om beroepsinkomsten van de jaren 2002 en volgende.

Waarom. Een cruciale vraag is waarom iemand aan de regularisatieoperatie zou meedoen. Stel dat iemand enkele honderdduizenden of miljoenen euro in Luxemburg of in Zwitserland heeft staan. Waarom zou hij in godsnaam met dat geld boven water komen?

In de voorbije maanden zijn daar talrijke, dikwijls gespierde verklaringen over afgelegd. Bij herhaling is te horen geweest dat het de laatste kans zal zijn. Wie in 2004 niet meedoet aan de grote regularisatieoperatie, zal nadien niet op clementie van de belastingadministratie moeten rekenen. Als hij na 2004 nog wil regulariseren, wachten hem zware boetes in de vorm van fikse belastingverhogingen.

Maar of dit effectief het geval zal zijn, moet nog worden afgewacht. Duidelijke instructies zijn er op dit ogenblik niet. Het blijft dus koffiedik kijken.

Zij die België al langer fiscaal de rug hebben toegekeerd, zullen zich overigens niet noodzakelijk veel zorgen maken over zware, of zwaardere boetes voor het geval zij naderhand nog zouden willen regulariseren. Zij zullen vooral willen weten wat zij riskeren als zij hun geld (of een deel daarvan) onaangeroerd in het buitenland laten.

Vormt de uitvoering van de veelbesproken spaarrichtlijn een risico? In toepassing van deze Europese richtlijn zullen inlichtingen uitgewisseld worden over de interesten die particulieren in andere lidstaten genieten. Maar het risico om op deze manier tegen de lamp te lopen, is voorlopig niet echt groot. Oostenrijk, Luxemburg en ook België zullen in een eerste fase niet meedoen aan deze gegevensuitwisseling, en zullen zich beperken tot het inhouden van een zogenaamde Europese bronheffing. Dat maakt betrapping op korte termijn al een stuk minder dreigend.

Fiscale wereldreizigers hebben trouwens al langer door dat er buiten de Europese Unie ook nog leven is. Weliswaar wordt met landen als Zwitserland druk onderhandeld om mee te doen aan het stelsel van informatie-uitwisseling. Maar de kans dat het in een eerste fase niet verder komt dan een inhouding van een vergelijkbare bronheffing is bijzonder groot. Veel heeft men dus ook daar niet te vrezen.

Welke stok heeft de fiscus dan wel achter de deur? De eeuwige dreiging om betrapt te worden en de slapeloze nachten die daar het gevolg van zijn?

Dat is uiteraard een goede reden om aan de regularisatieoperatie mee te doen. Een gezonde nachtrust gaat boven alles. Maar het is niet nieuw. Velen zullen daarmee hebben leren leven.

Dreiging. Om echt succesrijk te zijn, heeft de amnestiemaatregel een grotere dreiging nodig. Potentieel is die aanwezig. Het zwaard van Damocles is terug te vinden in de antiwitwaswetgeving. Die bevat een preventief en een repressief luik.

Het preventieve luik houdt in dat banken – en daarnaast tal van andere beroepspersonen – verplicht zijn hun cliënten te identificeren en verdachte transacties te melden aan de Cel voor Financiële Informatieverwerking. Het preventieve luik heeft op deze manier een knipperlichtfunctie. Het moet de autoriteiten op het spoor zetten van geld dat afkomstig is van zware misdrijven.

De antiwitwaswetgeving heeft daarnaast ook een repressief luik. Het houdt in dat al wie vermogensvoordelen verhult die afkomstig zijn uit misdrijven, alleen daarom al streng gestraft kan worden (art. 505 van het Strafwetboek).

Het verschil tussen het preventieve en het repressieve luik van de antiwitwaswetgeving is onder meer dat het preventieve luik alleen van toepassing is op zware misdrijven (mensenhandel, BTW-carrousels enzovoort), terwijl het repressieve luik van toepassing kan zijn op alle vermogensvoordelen die rechtstreeks voortvloeien uit misdrijven, ongeacht of het daarbij om zeer ernstige, dan wel om minder ernstige misdrijven gaat.

Piet. De cirkel zou hiermee rond kunnen zijn. Als vermogensvoordelen uit fiscale misdrijven ook onder het repressieve luik van de antiwitwaswetgeving vallen, dan heeft men er alle belang bij om mee te doen aan de grote nationale regularisatieoperatie. Kwestie van te vermijden dat men aan de grens wordt opgepakt omdat men nog altijd zwart geld verhult of verbergt.

Alleen weet op dit ogenblik niemand met zekerheid te zeggen in welke mate vermogensvoordelen uit fiscale misdrijven ook onder het repressieve luik van de antiwitwaswetgeving vallen.

Het is dus zo’n beetje als zwarte Piet. Alle kinderen hebben er schrik van. Maar niemand weet of hij wel echt bestaat.

Jan Van Dyck

De vraag is of de dreiging groot genoeg zal zijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content