AFBREKEN EN HEROPBOUWEN TEGEN 6 %

De afbraak en heropbouw van woningen in bepaalde stadsgebieden kost sinds begin dit jaar slechts 6 % btw. Die regeling is op verschillende punten merkwaardig.

Aanvankelijk was meegedeeld dat de tariefverlaging enkel zou gelden voor de afbraak en heropbouw van woningen die door de lokale overheid van de limitatief opgesomde steden als ‘stadskankers’ zijn aangeduid of die gelegen zijn in wijken van deze steden, die ook het predicaat ‘stadskanker’ hebben.

Maar van die beperking is vandaag niets meer te merken. Via een inmiddels doorgevoerde wetswijziging is bepaald, dat het volstaat dat de woning gelegen is in een van de volgende steden: Antwerpen, Charleroi, Gent, Oostende, Mechelen, Bergen, La Louvière, Sint-Niklaas, Seraing, Luik, Brussel, Anderlecht, Sint-Gillis, Sint-Joost-ten Node, Sint-Jans-Molenbeek, Schaarbeek, Vorst, Leuven, Brugge, Kortrijk, Roeselare, Aalst, Dendermonde, Genk, Hasselt, Moeskroen, Doornik, Verviers, Namen, Elsene, Ukkel en Etterbeek.

Niet (meer) vereist, is dat de af te breken woning een krotwoning zou zijn, of dat ze in een verloederde buurt staat. Ook de afbraak en heropbouw van woningen in de ‘betere’ wijken van de genoemde steden komt voor de tariefverlaging in aanmerking.

De administratie heeft overigens laten weten, dat het af te breken gebouw niet noodzakelijk een woning moet zijn. Het volstaat dat het gebouw dat heropgericht wordt een woning is. En die woning hoeft geen eengezinswoning te zijn. Wie bijvoorbeeld op het grondgebied van een van de genoemde steden een magazijn afbreekt én op de vrijgekomen ruimte een appartementsgebouw opricht, komt ook in aanmerking voor de tariefverlaging.

Inwerkingtreding. De regeling kan ook voor de inwerkingtreding op een merkwaardig ruimhartige interpretatie rekenen. Volgens de wet geldt de tariefverlaging sinds 1 januari 2007. Dit zou kunnen betekenen dat ze slechts van toepassing is ten aanzien van bouwheren die sinds begin 2007 aan de gestelde voorwaarden voldoen. Zo bekeken, zou de tariefverlaging slechts gelden voor werven die ten vroegste op 1 januari 2007 werden gestart. Dit is ook in overeenstemming met de bedoeling van de wetgever. Die wil bouwheren aanmoedigen om aan de slag te gaan. Wie al aan de slag is, hoeft niet meer aangemoedigd te worden.

Maar in een opvallend welwillende bui heeft de administratie inmiddels een veel soepeler standpunt ingenomen. Zij knoopt de inwerkingtreding – op 1 januari 2007 – niet vast aan het starten van de werf. Maar wel aan het opeisbaar worden van de btw. Alle bouwheren die aan de voorwaarden voldoen (afbraak van een gebouw in een van de genoemde steden en heropbouw van een woning), komen in aanmerking voor de tariefverlaging, en dit voor alle btw die ten vroegste opeisbaar wordt sinds 1 januari 2007. De datum waarop de werken gestart zijn, heeft geen belang. Dat mag dus ook vóór 1 januari 2007 het geval zijn.

Dit opent belangrijke perspectieven. Neem nu iemand die jaren geleden een gebouw in een van de genoemde steden heeft aangekocht. En die dit gebouw vorig jaar heeft laten afbreken. Stel dat hij vandaag met de heropbouw van een woning begint. Deze heropbouw kan dan ook de tariefverlaging genieten.

Nog een voorbeeld: stel iemand die in het verleden een gebouw in een van de genoemde steden heeft laten afbreken en al vóór 1 januari 2007 met de heropbouw van een woning begonnen is. Ook hij kan de tariefverlaging nog genieten. Maar dan wel slechts voor de btw die vanaf 1 januari 2007 opeisbaar wordt.

Op deze manier kunnen allicht nog talrijke bouwheren mee profiteren van de tariefverlaging die hen als het ware in de schoot geworpen wordt. Niet vereist, is immers dat het moet gaan om de eigenlijke bouw van de woning. Ook werken ter afwerking van een heropgerichte woning komen in aanmerking (installatie sanitair, installatie centrale verwarming, leggen van vast tapijt enzovoort).

Wie bijvoorbeeld in een van de genoemde steden een gebouw heeft afgebroken en een nieuwe woning heeft heropgericht, en vandaag bijvoorbeeld nog parket laat leggen in de slaapkamer of vast tapijt laat installeren, kan deze werken ook nog onder toepassing van het verlaagd tarief laten uitvoeren.

Het volstaat dat de werken uitgevoerd worden door een geregistreerd aannemer en dat ze ten allerlaatste plaatsvinden voor afloop van het jaar van de eerste ingebruikneming van de woning.

Discriminatie. De manier waarop de tariefverlaging geconcipieerd is, heeft maar één groot nadeel. Ze is flagrant in strijd met het grondwettelijk gewaarborgd gelijkheidsbeginsel. Het valt immers niet in te zien waarom ze wél geldt voor afbraak- en heropbouw in de betere wijken van de opgesomde steden, terwijl ze niet geldt voor afbraak en heropbouw van woningen die in andere steden of gemeenten gelegen zijn, zelfs niet als het echt om ‘stadskankers’ gaat.

De minister van Financiën liet weten dat (voorlopig?) niet aan een uitbreiding van de regeling naar andere steden of gemeenten wordt gedacht.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

Jan Van Dyck