ACHTER BERLIJN BEGINT DE HEL

STEVIGE MANNEN.

“Na het tandenpoetsen spoel je de mond met je eigen speeksel.” Een tip voor reizigers naar Georgië. SGS-Van Bree heeft een A-Team. Het plukt in barre omstandigheden omzet voor de groep in Oost-Europa. Antwerpen is binnen het concern befaamd voor zijn lef. In Mariupol lopen de 11 voetballers van Azov Vets rond met shirtreklame van SGS. Een gevolg van de zeven maanden die Jan Kersbergen leefde in Oekraïne. Hugo Mampaey, direkteur van SGS-Van Bree : “We verkopen nu in Georgië en Oekraïne diensten die in het Westen versleten zijn. In feite zijn er in onze havens minder problemen rond de conformiteit van de leveringen. In het Oosten starten we opnieuw van nul, zoals in de pionierstijd, we verkopen daar uren van onze inspecteurs en bouwen parallel de lokale inspectiediensten uit. De interventies maken indruk. Zonder onze mensen in Georgië zou 10 à 15 % van de vracht verdwijnen.” Oost-Europa weegt voor 7 % in de jongste omzet van SGS-Van Bree. Ook andere dochters van het SGS-concern opereren in de Gos-staten. SGS Redwood uit Aberdeen superviseert het opkuisen van het gigantische lek in de Siberische toendra van de pijplijn Kharyaga-Usinsk (zie foto).

Marcel Silkens en Jan Kersbergen (“Bij de opstand van Gamsachoerdia floten de kogels om mijn kop”) zijn stevige mannen. Ze slapen achter stalen deuren en traliewerk en weten dat je de taxichauffeur nooit laat stoppen aan je appartement. Je stapt enkele straten vroeger uit of binnen de kortste keren krijgt het schorremorrie een tip om je te plunderen. “Je kan op niks terugvallen en moet 24 uur op 24 op je qui-vive zijn,” knikt Jan Kersbergen. Hij reisde op binnenlandse vluchten waar hij rechtop achter de piloot moest staan, bij het opstijgen, landen en de vlucht. Op het glas van het neuscompartiment zaten passagiers.

Georgië en Oekraïne zijn paupers. De weg van de havenstad Batoumi naar Tbilisi is 650 kilometer lang. Alle fabrieken zijn leeg, met kapotte ramen, gesloopte deuren en bergen vuilnis. Marcel Silkens : “Ik zag oude vrouwtjes die graan bij mekaar veegden onder de wagons, de trein zette zich in beweging. Ze werden geguillotineerd.”

“De westerse handelsmaatschappijen hebben geen vertrouwen in de in- en uitvoerverantwoordelijken in de nieuwe landen,” zegt Hugo Mampaey. “Door de Gatt-overeenkomsten en de productiebeperkingen voor graan in de EU, waardoor de overschotten verzwonden, is de EU geen exporteur meer. De EU heeft vandaag de laagste voorraden sedert ’72 en de Europese prijzen daalden onder het wereldpeil. Het controleerbare deel van de vrachten zakte in Antwerpen met een vierde, in Gent is die beweging ook bezig. De handelaars schuiven op naar Midden-Europa waar ze graan opkopen. Ook kontroleren we de voedselhulp aan het Oostblok voor de donoren.”

Inspecteurs van SGS-Van Bree werken in Armenië, Azerbaidjan, Georgië, Oekraïne, Turkije, Panama, China, Haïti, Bulgarije, Saudi-Arabië. Marcel Silkens was in ’95 zes maanden in Hongarije om 400.000 ton graan langs de Donau af te voeren. Hij deed de logistiek, de controle, de coördinatie van de bevrachting en tussendoor de opleiding bij SGS-Hongarije. Maandenlang reed hij alle dagen 300 kilometer over de bochtige wegen langs de Donau om de 19 stroomhavens te bezoeken. Daar vond hij lekkende binnenschepen, residenties voor ratten en muizen. “Zonder SGS zou de graancampagne een totaal fiasco geweest zijn,” zegt Silkens. “Van de maffia krijg je magnifieke aanbiedingen, daar mag je nooit op ingaan. Als je geloofwaardig blijft, en goed je job doet, volgt het respect en wordt je gerust gelaten.” En de politie ? Jan Kersbergen : “Je wijst mensen aan die 200 à 300 kilogram graan stelen, de politie pakt ze op. De volgende dag arriveren diezelfde agenten met een vijftonner om zelf spullen te pikken. De havendieven lopen weg met pakken vlees onder hun jas, terwijl de militairen waken met de Kalashnikov in aanslag. Op elk kruispunt staan gewapende bendes, je weet nooit of dat nu soldaten, militiamensen, guerillero’s of maffiosi zijn. Je moet laten zien dat je durft.”

DE GOS-STATEN, NIEUWE MARKT Als je in deze hel werkt, heb je een goed lijf nodig, en leeuwenmoed.