10 stelsels: het overzicht

‹ Stelsel nr. 1

Leeftijd: 60 jaar

Loopbaan: 28 jaar voor vrouwen, 35 jaar voor mannen; 31 jaar voor vrouwen en 40 jaar voor mannen vanaf 2015; 40 jaar voor vrouwen en mannen vanaf 2024.

‹ Stelsel nr. 2

Leeftijd: 58 jaar

Loopbaan: 38 jaar voor mannen, 35 jaar voor vrouwen; vanaf 2014 ook 38 jaar voor vrouwen. Dit stelsel is afhankelijk van de sector of van het bedrijf. Het bestaat dus niet overal en verdwijnt in 2015.

Op deze basisregels bestaan talrijke uitzonderingen.

‹ Stelsel nr. 3

Leeftijd: 58 jaar

Loopbaan: 35 jaar

Voorwaarde: Erkende medische problemen aantonen die werden veroorzaakt door het werk en die de voortzetting van het werk onmogelijk maken. De sociale partners zullen dit jaar onderhandelen over de toekomst van dit stelsel.

‹ Stelsel nr. 4

Leeftijd: 58 jaar

Loopbaan: 35 jaar

Voorwaarde: Vijf van de laatste tien jaar of zeven van de laatste vijftien jaar een zwaar beroep hebben uitgeoefend. Dit stelsel heeft betrekking op nachtarbeid, werk in wisselende ploegen of werk in onderbroken diensten, zoals vaak voorkomt in de onderhoudssector. Dit stelsel bestaat niet overal. Het moet zijn ingericht door het bedrijf of de sector.

‹ Stelsel nr. 5

Leeftijd: 57 jaar

Loopbaan: 38 jaar

Voorwaarde: Het stelsel moet voor 1986 zijn ingericht door de sector of het bedrijf. Dit stelsel verdwijnt in 2015.

‹ Stelsel nr. 6

Leeftijd: 56 jaar

Loopbaan: 33 jaar, waarvan 20 jaar nachtarbeid.

Voorwaarde: Het stelsel moet door een sectorale cao zijn ingericht.

‹ Stelsel nr. 7

Leeftijd: 56 jaar

Loopbaan: 33 jaar

Voorwaarde: Dit stelsel is beperkt tot werknemers in de bouwsector die dat werk niet langer kunnen doen. Een doktersattest is verplicht om dat aan te tonen.

‹ Stelsel nr. 8

Leeftijd: 56 jaar

Loopbaan: 40 jaar

Zulke lange loopbanen zijn er bijvoorbeeld in de textielsector. In 2015 wordt over de toekomst van dit stelsel beslist. Ofwel wordt het hervormd, ofwel wordt het afgeschaft.

‹ Stelsel nr. 9

Leeftijd: 55 jaar

Loopbaan: 20 jaar of 10 jaar in dezelfde sector

Voorwaarde: Bedrijven kunnen een beroep doen op het stelsel als ze door de minister van Werk worden erkend als onderneming in herstructurering. Ook ondernemingen met een hoog aantal werkloosheidsdagen kunnen er aanspraak op maken, als meer dan 50 procent van het personeel een arbeidersstatuut heeft. Op 1 januari 2013 werd de leeftijdsvoorwaarde opgetrokken van 50 naar 55 jaar. Anders dan in het algemene stelsel moeten die werknemers ter beschikking van de arbeidsmarkt blijven. Het bedrijf is niet verplicht de werkloze met bedrijfstoeslag te vervangen.

‹ Stelsel nr. 10

Leeftijd: 52 jaar en 6 maanden

Loopbaan: 20 jaar of 10 jaar in dezelfde sector

Voorwaarde: De werknemer moet worden ontslagen door een bedrijf dat in moeilijkheden verkeert — dat wil zeggen: door een bedrijf dat in de laatste twee boekjaren verliezen heeft geboekt. De collectieve arbeidsovereenkomst moet in deze mogelijkheid voorzien en de werkloosheid met bedrijfstoeslag moet worden aangevraagd bij de minister van Werk. De leeftijdsvoorwaarde wordt geleidelijk aan verhoogd tot 55 jaar vanaf 2018. Die werknemers moeten bovendien ter beschikking van de arbeidsmarkt blijven. Het bedrijf is niet verplicht de werkloze met bedrijfstoeslag te vervangen.