‘Met de nieuwe kraakwet zullen we wel kunnen optreden tegen bezetting van onbewoonde panden’

Kamerlid Egbert Lachaert (Open VLD) blikt aan de hand van de situatie in Gent vooruit naar de nieuwe kraakwet die deze week gestemd wordt in de Kamer.

Gent wordt al enkele jaren overspoeld door kraakgevallen die nergens anders in het land voorkomen. Kraken was in België tot voor enkele jaren iets voor activisten die leegstand aankaartten of voor daklozen, maar wat in Gent gebeurde, tart elke verbeelding. Criminele organisaties spotten er huizen die al dan niet bewoond zijn, breken in, veranderen de sloten en overhandigen de nieuwe sleutels aan bezetters. Vaak gaat het over Roma-gezinnen uit het buitenland. Niemand begrijpt waarom daar niet tegen opgetreden wordt en het begrip zal nog afnemen wanneer eens kraken strafbaar wordt, en de burgemeester er niet tegen optreedt. Dit omdat Daniël Termont -in tegenstelling tot de wetgever- in de nieuwe wet ‘geen bevoegdheid voor de burgemeester ziet’. Een burgemeester moet gewoon zijn verantwoordelijkheid nemen, en geen onwaarheden verkondigen over de nieuwe wet, waar hij nochtans zelf ook om gevraagd hebt.

Toen we in de commissie justitie de wetsvoorstellen bespraken om kraken strafbaar te stellen, was het draagvlak aanvankelijk heel klein. Ook SP.A-fractie brak die initiatieven af. “Waarom krakers, die geen dak boven hun hoofd hebben en uit noodzaak een pand bezetten, criminaliseren?” riep men collectief aan de linkerzijde. Wat ook opviel: niemand begreep hoe de situatie in Gent zo uit de hand is gelopen. Kamerlid Karine Lalieux van de PS, de zusterpartij van de SP.A van Termont, sloot het debat in de commissie af met de melding dat “zij betreurt dat een wet wordt gemaakt op basis van een specifieke situatie in de stad Gent“. Ondanks alle tegenkanting hebben we nu een wet klaar die alle vormen van kraken strafbaar stelt en die donderdag wordt gestemd door de voltallige Kamer. De vraag is alleen of dat burgemeester Termont ertoe zal brengen eindelijk zijn verantwoordelijkheid te nemen?

Hallucinante taferelen

Binnen de stad zijn er een aantal organisaties actief die ofwel uit ideologische overtuiging of uit criminele overwegingen kraken stimuleren. Vrij hallucinant was het verhaal van Alexander De Cuyper, een slachtoffer van een kraak die vertelde dat de krakers die zijn pand bezetten telefonisch contact had met een medewerker van de stad, die hen uitlegde wat hun rechten en plichten waren en waar ze moesten op letten. Diezelfde Alexander De Cuyper werd dan door de politiediensten wel duidelijk gemaakt dat zij niets voor hem konden doen, ook al hadden Roma’s nog maar net ingebroken in zijn woning.

Met alle respect, maar deze hallucinante taferelen lijken zich nergens anders voor te doen. Veel mensen vragen zich af waarom in sommige andere steden en gemeenten de politie wel tussenkomt, en inbrekers sneller kunnen worden opgepakt. Zo eenvoudig is het. De Antwerpse Burgemeester Bart De Wever maakte dat dit weekend pijnlijk duidelijk bij een bezoek aan Gent.

Het resultaat van het beleid in Gent is dat de situatie volgens mij niet meer onder controle is en dat het er nu op lijkt dat er uitvluchten gezocht worden om niet te moeten handelen. Dat is niet wat men van een burgemeester mag verwachten. Die schiet nu al de nieuwe wet af, terwijl we van u zouden mogen verwachten dat u nu aan tafel gaat zitten met alle diensten en parket om het maximum uit de wet te halen.

Sta me toe de voornaamste onwaarheden te counteren die de Gentse burgemeester al verkondigde.

In tegenstelling tot wat Daniël Termont beweert, zal in de toekomst ook opgetreden kunnen worden tegen een bezetting van een onbewoond pand. De sanctie is zwaarder bij een bewoond pand, dan bij een onbewoond maar dat is ook logisch. Een dakloze die zijn intrek neemt in een bouwvallig industrieel gebouw uit noodzaak is iets anders dan een groep indringers die plots uw living intrekken.

Voorts beweerde de Gentse burgemeester ook al meermaals dat slachtoffers van een kraak, in bewoond of onbewoond pand, in de toekomst ook een procedure tot uithuiszetting moeten voeren. Dit klopt andermaal niet aangezien een slachtoffer gewoon klacht zal kunnen neerleggen bij de politie. Een groot verschil met de huidige situatie, waar een advocaat een burgerlijke procedure moet starten voor de rechtbank. Hoe de politie daar verder mee omgaat, moet dan lokaal bepaald worden.

Meer armslag voor politiediensten

Verder zaait Termont volgens mij verwarring over de rechterlijke toets die het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens voorschrijft bij onbewoonde panden. Bij een onbewoond pand kan een kraker zijn geval binnen de 7 dagen zelf voorleggen aan een rechter, maar hij zal het initiatief moeten nemen om naar de rechter te stappen. Niet omgekeerd, zoals nu. Bovendien begaat die kraker hoe dan ook een misdrijf, tenzij hij bv. een huurcontract kon voorleggen of een geldige reden om daar te zijn. Dit zal politiediensten meer armslag geven en de kans geven om sneller op te treden dan nu het geval is. Ook in Gent zal de politie voortaan kunnen optreden in onbewoonde panden.

Al is het niet duidelijk in hoeverre de burgemeester dat wil. Zo lezen we in de communicatie van maart 2017 letterlijk: ‘Bij niet-bewoonde, langdurig leegstaande panden vinden wij het niet noodzakelijk om de krakers te criminaliseren.’ In de commissie Justitie was de strafbaarstelling van het kraken van onbewoonde panden ook de reden voor de SP.A-fractie om tégen de wet te stemmen. SP.A vindt dus dat het kraken van onbewoonde panden mag. Waarvan akte. Maar de auteurs van de antikraakwet dan verwijten dat we een optreden in het geval van een kraak van een onbewoond pand niet mogelijk zouden maken, is schizofreen. Daarmee ontvlucht SP.A haar verantwoordelijkheid.

Niemand begrijpt nog wat de Gentse burgemeester en de SP.A eigenlijk willen in dit dossier. Het enige wat we zien, zijn veel woorden, maar weinig daden.

Lees ook: ‘Ook al blijft de wetgeving in gebreke, als slachtoffer van krakers verwacht ik daadkracht’