‘Ondanks de grote onzekerheid blijft de wereld draaien’

© ID/ photo agency
Patrick Claerhout
Patrick Claerhout redacteur bij Trends

Sinds eind vorig jaar stippelt Bart Turtelboom de investeringsstrategie voor de Antwerpse vermogensbeheerder Merit Capital uit. Turtelboom heeft meer dan twintig jaar in de Londense City op de teller staan en maakt zich niet snel meer zorgen: “De negatieve rente die we vandaag kennen, is zeer uitzonderlijk. Maar dat betekent niet dat de wereld vergaat. Je moet alles in perspectief zien.”

Bart Turtelboom kan een internationale carrière in de financiële sector voorleggen die weinig Belgen gegund is. En toch wordt hij nog vaak omschreven als ‘de broer van’. “Wat een zeldzame achternaam niet kan doen”, lacht hij. Bart is de broer van Annemie Turtelboom, de Vlaamse minister van Financiën, Begroting en Energie. “Mijn tweede jongste zus”, noemt hij haar. Terwijl zij over haar broer zegt: “Mijn briljante broer”.

Turtelboom werkte achtereenvolgens voor het IMF, Deutsche Bank, Morgan Stanley en het hefboomfonds GLG. De ‘emerging markets‘ (groeilanden) vormen zijn grote specialiteit. Bij Morgan Stanley leidde hij een afdeling van honderd man die investeerde in de groeilanden, bij GLG Partners bouwde hij met succes een investeringsfonds in groeilanden op.

Sinds 2013 werkt Turtelboom voor eigen rekening. Samen met enkele partners zette hij een eigen hefboomfonds op, gespecialiseerd in emerging markets. Via dat fonds (APQ) beheert hij zo’n 100 miljoen euro. Dat blijft hij doen vanuit Londen, maar sinds eind vorig jaar is hij ook vaak in België. Hij hapte toe om bij de Antwerpse vermogensbeheerder Merit Capital de functie van chief investment officer in te vullen.

Moeilijke tijden voor beleggers

Turtelboom beseft dat het moeilijke tijden zijn voor vermogensbeheerders en hun klanten. De financieel-economische omstandigheden zijn exceptioneel: de centrale banken drukken massaal geld, waardoor beleggers zowel in Europa, Japan als de VS te maken krijgen met negatieve reële rentevoeten: “Misschien heb je maar één keer om de 500 jaar een liquiditeit in de financiële markten als vandaag. Dat creëert bij spaarders en beleggers een zeer uitzonderlijke dynamiek. Of je nu 100 euro of 100 miljoen euro bezit, het rendement op een risicoloze belegging is identiek: nul.”

Dat is een bizarre situatie, vindt Turtelboom: “Als geld gratis is, wordt kapitaal relatief minder belangrijk. Maar in de mate dat mensen afhankelijk zijn van de inkomsten uit kapitaal, maken ze zich meer zorgen over de bescherming van hun kapitaal. Er bestaat geen twijfel over dat negatieve reële rentevoeten op termijn ongezond zijn. Ze leiden over een langere periode altijd tot een misallocatie van kapitaal. Of het nu tulpenbollen in Holland of wolkenkrabbers in New York zijn, gratis geld genereert zeepbellen.”

Niettemin vindt Turtelboom dat de centrale banken een zinnig beleid voeren: “Ze doen wat ze moeten doen om potentieel grotere problemen te vermijden. Er is geen andere keuze. Maar het beleid creëert spanningen op de financiële markten, die op termijn ernstig kunnen zijn. Dat zorgt voor een zeer grote onzekerheid bij spaarders en beleggers. Vooral in landen als België en Duitsland waar de private sector netto blijft sparen en grote overschotten op de betalingsbalans realiseert.”

Niet alleen op de financiële, ook op de arbeidsmarkt zitten we in een onstabiele periode, beklemtoont Turtelboom: “In de VS heeft bijna de helft van de universitair afgestudeerden een job waarvoor ze geen universitair diploma nodig hebben. Het gemiddelde loon van een huishoudster in Londen is hoger dan dat van een secretaresse. In Europa is de arbeidsmarkt voor jongeren heel moeilijk.”

Door al die zaken leeft bij beleggers een groot gevoel van onveiligheid en angst. Die vrees is begrijpelijk zegt Turtelboom want beleggers moeten een hoger risico nemen om een rendement te behalen dat lager ligt dan in het verleden. Overheids- en bedrijfsobligaties brengen nauwelijks nog iets op, en bij aandelen lijkt de trage economische groei niet te sporen met de verwachting van hogere bedrijfswinsten.

Niet laten verlammen door angst

En toch is de wereld er niet zo slecht aan toe als we vanachter onze donkere bril denken, vindt Turtelboom: “Ik probeer beleggers ervan te overtuigen dat ze zich niet mogen laten verlammen door onzekerheid en angst. De wereld verandert, maar hij blijft wel draaien. We zitten niet in een situatie dat staten failliet gaan of de helft van de wereldeconomie achteruitgaat. Oké, de groei is laag, maar er is wel nog altijd groei.”

Beleggers moeten volgens Turtelboom de problemen in het juiste perspectief zien: “Veel beleggers focussen op de daling van de grondstoffenprijzen, maar de fysieke vraag naar olie is het voorbije jaar wel gestegen. Ondanks de grote onzekerheid is er vraag naar producten en blijft de wereld ronddraaien.”

Het verschil met vroeger is dat de belegger, als gevolg van de lage rente en de vele liquiditeiten op de markt, vandaag geen grote risicopremies kan verwachten: “Beleggers moeten begrijpen dat een rendement van 4 tot 6 procent in tijden van nulrente een sterke prestatie is”, benadrukt Turtelboom.

En zulke investeringsopportuniteiten zijn voorhanden. Turtelboom: “Het komt er voor beleggers op aan hun portefeuille zo veel mogelijk te diversifiëren en zich te oriënteren op activa die waarde genereren. In zo’n portefeuille hebben kwaliteitsaandelen en highyield-obligaties een plaats, maar ook de groeilanden. Mijn advies is: koop kwaliteit. Dan laat je je minder leiden door de volatiliteit op de markten en kun je er toch op vertrouwen dat je op termijn minstens je inleg terugziet.”

Kortom: ja, de markten zullen de komende jaren volatiel zijn, de politieke en economische situatie blijft onstabiel, maar goede beleggingskansen zullen er altijd zijn voor wie goed nadenkt en de zaken in perspectief ziet. Turtelboom: “Ik ben helemaal niet negatief over de aandelenmarkt. Dividendaandelen bijvoorbeeld zijn in de gegeven omstandigheden zeer interessant”. Maar ook de groeilanden schrijft Turtelboom niet af. “De groeilanden groeien 4 procent per jaar. Dat was vroeger meer, dat klopt, maar de groei ligt nog altijd een pak hoger dan in de ontwikkelde economieën.”

De voorbije jaren hebben de groeilanden nochtans slecht gepresteerd. Voor veel investeerders boden ze geen waarde maar waren ze eerder een waardeval. Een Braziliaans bedrijf als Petrobras (Petroleo Brasilero) zag zijn marktkapitalisatie decimeren tot amper 5 miljard euro. Turtelboom: “Kan het nog slechter? Natuurlijk kan het nog slechter. Het bedrijf kampt met talloze problemen, maar de vraag die een belegger nu moet stellen, is of Petrobras failliet zal gaan. Als je je huiswerk goed maakt en denkt dat dit niet het geval is, waarom zou je dat aandeel dan niet kopen? In een lagerenteomgeving zou dat een heel redelijke beslissing kunnen zijn. Want als het bedrijf niet failliet gaat, is de kans groot dat het binnen een aantal jaren hoger noteert.”

Zorgen over de financiële sector

Meer dan over de wereldeconomie maakt Turtelboom zich zorgen over de financiële sector: “Nu heb je onder elke Belgische kerktoren een bankkantoor. Ik weet niet of dat binnen vijf jaar nog het geval zal zijn. Financiëletechnologiebedrijven, de zogenaamde fintechs, winnen aan belang. Dat is een gezonde ontwikkeling voor de consument omdat deze ondernemingen de historisch hoge kostprijs van financiële diensten omlaag brengen. Of het voor de banken een goede zaak is, zal afhangen van hoe zij zich aanpassen. Veel van hun activiteiten zullen geautomatiseerd worden, waardoor duidelijk zal worden hoeveel toegevoegde waarde zij bieden.”

Een tweede uitdaging voor de financiële sector ligt in de transparantie die de buitenwereld steeds meer eist: “Als er na de Panama Papers nog iemand op de wereld rondloopt met de illusie dat je ergens geld op een bankrekening verborgen kunt houden… De Britten willen de banken zelfs strafrechtelijk verantwoordelijk stellen als ze nog langer klanten daarbij helpen.”

Die evolutie zal positieve en negatieve effecten hebben, voorspelt Turtelboom: “Positief is dat een hoop financiële infrastructuur en dienstverlening gaat verdwijnen omdat ze overbodig is. Het nadeel is dat de focus volledig zal liggen op rendement en performantie. Daardoor zal de concurrentie tussen banken en vermogensbeheerders nog toenemen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content