Met zijn tweet over het rapport van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) gaat Frank Vandermarliere, chief economist van de technologiefederatie Agoria, in tegen het gangbare idee dat de elektriciteitsprijs te hoog is.
“Dat gevoel leeft, omdat er ook taksen, heffingen en netkosten bijkomen, maar hier gaat het over de component energie: de prijs die de producent ontvangt.”
“Als er niets verandert, stevenen we af op een black-out”, analyseert Vandermarliere. “Energiebedrijven worden nu betaald voor de energie die ze leveren, en te weinig voor het ter beschikking stellen van capaciteit. De prijs dekt in de meeste gevallen nog de brandstofkosten, maar niet de kapitaalkosten, waardoor het niet interessant is om te investeren in nieuwe productiecapaciteit. Bovendien duurt het een hele tijd vooraleer nieuwe energiecentrales operationeel zijn.”
Het probleem is niet typisch Belgisch, maar er is geen Europese aanpak, betreurt Vandermarliere. “Er gebeuren verschillende dingen in verschillende landen, maar ongecoördineerd. Optimaal is een Europese bevoorradingsstrategie, maar daar staan we nog ver vanaf.”
Er zijn ook nagenoeg geen signalen dat de elektriciteitsprijs zich snel zou herpakken. Mocht dat toch gebeuren, dan waarschuwt het IEA dat de daaruit volgende hogere eindfactuur het niet gemakkelijker maakt voor gezinnen en het Europese concurrentievermogen. “Maar die kans lijkt klein. Bedrijven gaan hun investeringsplannen niet wijzigen omdat de stroomprijs één of twee dagen stijgt.”
Hoewel 80 procent van de investeringen naar hernieuwbare energie gaat, is dat geen oplossing op korte termijn, stipt Vandermarliere aan. “Europa mikt op 30 procent groene energie in 2030. Dat wil zeggen dat 70 procent van andere bronnen moet komen, maar daar moet je dan ook in investeren. Het zal langer duren dan wordt gedacht voor we naar 80 procent hernieuwbaar gaan. De Europese Commissie stelt 2050 voorop.”
Om de betrouwbaarheid te verzekeren, schat de IEA dat er voor 100 gigawatt nieuwe centrales nodig zijn tegen 2025. Dat is in energietermen morgen. “Staatssecretaris van Energie Melchior Wathelet heeft dat ingezien, en zijn verantwoordelijkheid genomen. Hij heeft een systeem opgezet om twee nieuwe gasgestookte centrales tijdelijk te subsidiëren. Het is jammer dat Europa zelf geen verantwoordelijkheid opneemt, maar het anderzijds de lidstaten wel moeilijk maakt door te eisen dat bijvoorbeeld een Nederlandse centrale ook van de Belgische subsidies moet kunnen genieten.”
“Verwacht ook niet dat import alles zal oplossen. België kan 3500 megawatt importeren, maar het is niet gegarandeerd dat er altijd iemand zal zijn die wil exporteren. Als er dan een probleem is, en je hebt te weinig binnenlandse productie, dan kunnen de netbeheerders niet anders dan mensen en bedrijven afschakelen.” (LH)
