Belgische banken zien kredietrisico’s toenemen

Het aantal bedrijfskredieten met betalingsachterstand is fors toegenomen, van 2,3 % in 2008 tot 7 % vorig jaar. Dat vormt een ernstige bedreiging voor de reeds zwakke rendabiliteit van de Belgische banken, stelt de Nationale Bank.

Het aantal bedrijfskredieten met betalingsachterstand is de voorbije jaren fors toegenomen, van 2,3 procent in 2008 tot 7 procent vorig jaar. Dat vormt een ernstige bedreiging voor de reeds zwakke rendabiliteit van de Belgische banken, stelt de Nationale Bank.

De Nationale Bank van België (NBB) publiceerde deze namiddag haar jaarlijkse Financial Stability Review. Daarin wordt een stand van zaken gemaakt van de financiële gezondheid van de Belgische banken en verzekeringsmaatschappijen.

De Nationale Bank maakt zich vooral zorgen over de zwakke rendabiliteit van de Belgische banken. De sector maakte vorig jaar een globale winst van 1,6 miljard euro. Dat is beter dan in 2011 maar blijft aan de lage kant, vooral omdat de banken de komende jaren door winstreservering hun kapitaalpositie willen versterken om te voldoen aan de Basel III-normen.

De winstgevendheid van de banken staat onder druk door de lage rente, waardoor de rente-inkomsten en het bankproduct dalen. Bovendien namen in 2012 de operationele kosten voor het eerst in vijf jaren weer toe. De NBB wijst erop dat de Belgische banken kampen met een zware kostenstructuur. Op Europese schaal heeft de Belgische bankensector een van de hoogste cost/income-ratio’s.

Naar de toekomst toe is het vooral de verslechtering van de kwaliteit van de kredietportefeuille van de banken die de NBB zorgen baart. Het aantal probleemkredieten aan ondernemingen is fors toegenomen. Vorig jaar kampten 7 procent van alle bedrijfskredieten met een betalingsachterstand, in 2008 was dat nog maar 2,3 procent. Een en ander is natuurlijk het gevolg van de aanhoudende economische crisis. Maar als de banken meer provisies moeten aanleggen voor slechte kredieten, tast dit hun rendabiliteit verder aan.

Bepaalde businessmodellen zijn in dit context onhoudbaar, zei gouverneur Luc Coene. Zonder de naam van de bank te vernoemen kreeg Belfius een veeg uit de pan. Een bedrijfsmodel dat te sterk gericht is op de publieke sector houdt een risico in, aldus de gouverneur van de NBB.

In de verzekeringssector is de lage rente het belangrijkste aandachtspunt van de NBB. Meer dan 85 procent van de overheidsobligaties die de verzekeringsmaatschappijen in portefeuille hebben, hebben nog een coupon van minstens 3 procent. Bij een herbelegging kan in de huidige rente-omgeving nooit een gelijkaardig rendement gehaald worden. Daar tegenover staan 180 miljard euro aan verplichtingen via tak 21-contracten met een hoog gewaarborgd rendement. Op een derde van de reserves garandeert de sector nog altijd een rendement van 4,75 procent. Gelukkig is er een buffer van niet gerealiseerde meerwaardes op de obligatieportefeuille. Die kunnen de verzekeringsmaatscheppijen beter aanhouden als stootkussen voor toekomstige verliezen, oordeelde Luc Coene.

De gouverneur van de Nationale Bank gewaagde ook van een lichte verbetering op de Belgische huizenmarkt. De prijzen zijn vorig jaar wel blijven stijgen (en daarmee was België een van de enige landen in de EU) maar trager dan de jaren voorheen. Coene gaat er nog altijd van uit dat de Belgische huizenmarkt 15 procent overgewaardeerd is.