De inflatie zakte in september naar -0,12 procent, vooral door de dalende energieprijzen. Voor het eerst sinds november 2009 kent België weer deflatie. Maar wat betekent dat?
Wat zijn de gevolgen voor de consument?
Daan Killemaes: “Voor de consument is de deflatie zoals België die nu kent goed nieuws, omdat de daling van het prijspeil het gevolg is van goedkopere energie. België voert het grootste deel van z’n energiebehoefte in, en een daling van de importfactuur verhoogt dus het beschikbare inkomen na betaling van de noodzakelijke energieaankopen. We betalen in feite minder energiebelasting aan het buitenland, wat goed is voor onze koopkracht.
Wordt er geen rekening gehouden met de energieprijzen, dan bedraagt de onderliggende inflatie nog altijd 0,95 procent. Dat is laag, maar van heuse deflatie, gekenmerkt door een langere periode van een algemene daling van het prijspeil, is nog geen sprake. De keerzijde van de medaille is dat lonen en uitkeringen pas later geïndexeerd worden. De spilindex voor de ambtenaren en uitkeringstrekkers zou pas in februari 2015 overschreden worden. Bovendien is de kans groot dat de nieuwe regering een of zelfs twee indexsprongen doorvoert om de concurrentiekracht van de bedrijven een duwtje in de rug te geven.”
Is de economie in gevaar?
Daan Killemaes:“Neen. De Belgische deflatie is dankzij de gedaalde invoerprijzen van de gezonde soort. En vermits de kerninflatie boven nul blijft, is de kans klein dat consumenten hun aankoopgedrag wijzigen en consumptie uitstellen, in de verwachting van nog lagere prijzen. Vandaag investeren en spenderen de bedrijven en gezinnen nog met de handrem op omdat ze nog te weinig vertrouwen hebben in de economie. Om dat vertrouwen te herstellen zijn structurele hervormingen nodig, te realiseren door de politici.”
De Europese Centrale Bank kondigde meer actie aan. Waarom?
Daan Killemaes:“In de eurozone ontwikkelt zich wél een gevaarlijke deflatoire spiraal. De ECB is vooral geschrokken van de vaststelling dat de inflatieverwachtingen in een dalende tendens zitten. De financiële markten verwachten een verdere daling van de inflatie, en geloven dus niet meer dat de ECB op middellange termijn de inflatie in de buurt van 2 procent kan houden. Zo’n aantasting van haar geloofwaardigheid kan de ECB niet over zich laten gaan. Vandaar dat ECB-voorzitter Mario Draghi heeft aangekondigd om de volgende maanden tot een expansiever monetair beleid over te gaan, via de aankoop van herverpakte bedrijfsobligaties en pandbrieven, en het opvoeren van goedkope leningen aan de banken.
Bovendien kan de Europese economie een echte deflatiegolf missen als kiespijn. Deflatie is bijzonder slecht nieuws voor al wie in de schulden steekt. Vermits in Europa nog heel wat overheden, bedrijven en gezinnen met een overmatige schuldenlast kampen, kan langdurige deflatie een golf van faillissementen en schuldherschikkingen uitlokken. De Europese economie zou opnieuw in recessie wegzinken en de eurocrisis zou opnieuw in alle hevigheid oplaaien. Zo’n scenario wil de ECB voorkomen. En mocht de crisis weer in alle hevigheid oplaaien, dan zou de Belgische deflatie enkel nog gezond zijn voor wie zijn inkomen op hetzelfde peil kan houden. En dat zullen er dan steeds minder zijn.”
