Sinds 1 mei is de lang aangekondigde hervorming van het vennootschapsrecht van kracht. Het nieuwe Wetboek voor Vennootschappen en Verenigingen houdt belangrijke veranderingen in voor de besloten vennootschap (bv) en de naamloze vennootschap (nv). De wetgever heeft een aantal nieuwigheden ingevoerd die voor familiebedrijven voordelen kunnen bieden, maar die een ondernemer ook goed moet afwegen tegenover de noodzaak om te professionaliseren en goed te besturen. Het is vooral nuttig van naderbij te kijken naar het meervoudig stemrecht en de ongelijke winstverdeling in een bv of nv en naar het alleen besturen dat nu ook openstaat voor de nv en de private stichting.
Niet-beursgenoteerde bv’s en nv’s kunnen sinds kort voorzien in een ongelijk stemrecht en een ongelijke winstverdeling. Dat schept interessante mogelijkheden voor familiale ondernemers. Zo zijn nieuwe mogelijkheden ontstaan bij het doorschuiven van aandelen naar de volgende generatie zonder dat de ondernemer het recht op zeggenschap of inkomsten verliest. Tot op heden kan een ondernemer dit ook perfect regelen via een constructie met voorbehoud van vruchtgebruik of via de oprichting van een maatschap of stichting. De nieuwe wetgeving laat toe zo’n regeling voortaan meer rechttoe rechtaan in de statuten van de vennootschap in te schrijven.
Vergeleken met de Nederlandse Stichting Administratiekantoor vereiste de Belgische private stichting tot voorheen de aanwezigheid van meerdere bestuurders. Sinds 1 mei kan je ook in ons land met één bestuurder werken in de nv en de private stichting. Dat beantwoordt enerzijds aan een concrete nood in de praktijk, maar anderzijds vloekt het met de voordelen van een externe bestuurdersblik op de strategie en de plannen op de lange termijn. In die optiek is het meegenomen om meerdere (externe/onafhankelijke) bestuurders in een nv of een private stichting mee de koers te laten bepalen en het familiale management positief uit te dagen. Het is een wijziging die met andere woorden enige waakzaamheid vergt in termen van deugdelijk bestuur. Een scenario waarin een pater familias langer dan voorheen als almachtige bestuurder blijft handelen in zijn vennootschap, valt niet uit te sluiten. De optie om van de vennootschap een eenmansvertoning te maken, staat haaks op het werken met meerdere actieve bestuurders, en op meer openheid en meer transparantie.
Familiale ondernemers die goede redenen vinden om alleen te besturen, zullen in de nieuwe wetgeving zeker kansen zien.
Familiale ondernemers die goede redenen vinden om alleen te besturen, zullen in de nieuwe wetgeving zeker kansen zien. Je kan bijvoorbeeld perfect 10 procent van de aandelen en 90 procent van het stemrecht controleren en zo tijdig de successie plannen zonder de controle te moeten afstaan. Daarnaast kan het echter voor het deugdelijk bestuur alleen maar efficiënt zijn om meerdere bestuurders in stelling te brengen. In opvolgingsdossiers staat het controlebehoud nog altijd zeer centraal. Voor familiale ondernemers kan het alleen maar goed zijn de raad van bestuur open te trekken, in te zetten op meer transparantie en voldoende informatie te geven aan de volgende generatie. Die zaken mogen door de nieuwe wetgeving niet op het achterplan geraken ten nadele van de langetermijnvisie en de strategie van het familiebedrijf.
