Voor familiebedrijven geldt een andere vorm van deugdelijk bestuur dan voor niet-familiale bedrijven. Het belang van de eigenaar moet worden opgekrikt, zegt Jozef Lievens, de gedelegeerd bestuurder van het Instituut voor het Familiebedrijf.
Lievens is een van de medeauteurs van de code-Buysse over deugdelijk bestuur in niet-beursgenoteerde ondernemingen. Toch moeten er enkele aanpassingen gebeuren, specifiek voor familiebedrijven. De eminence grise van de familiebedrijven stelt vast dat het familiale bestuur beter kan. Slechts een vijfde van de familiale kmo’s heeft externe bestuurders. Maar het hele debat over deugdelijk bestuur legt te veel de focus op de controle van het management door externe bestuurders.
Bij familiebedrijven ligt het zwaartepunt elders, omdat er zelden sprake is van een versnipperd aandeelhouderschap. “Uiteraard zijn in een familiebedrijf spanningen tussen de meerderheid en de minderheid van de aandeelhouders mogelijk”, zegt Jozef Lievens in het tijdschrift De Vlaamse Ondernemer. “Toch is de creatie van toegevoegde waarde veel belangrijker dan de controlecomponent. De adviesfunctie van de raad van bestuur is dus veel groter. Het impliceert dat externe bestuurders een bredere en frissere kijk op de zaken moeten krijgen. De ondernemer is per definitie eenzaam, weet-u-wel. Bovendien zorgt men aldus voor een klankbordfunctie en een tegenwicht tegen de familiale partijdigheid.”
De afwezige eigenaar
Lievens gaat nog verder. Ook de rol van de eigenaar, de familiale bestuurder, moet worden opgewaardeerd. “De eigenaar is de grote afwezige in het debat over deugdelijk bestuur. Hij is nochtans belangrijker dan de externe bestuurders, die nu het hele debat domineren. Goede en verantwoordelijke eigenaars, die binnen de driehoek van deugdelijk bestuur (familie, eigenaars en bedrijf) respect afdwingen, zijn van vitaal belang.” (W.R.)
