De sociale partners moeten tijdens de lopende interprofessionele onderhandelingen beslissen of de anticrisismaatregelen worden verlengd. Die lopen op 31 december ten einde. Maar een akkoord over een verlenging is nog veraf.
De werkgevers zijn in meerderheid voorstander van het behoud van de crisismaatregelen, terwijl de vakbonden enkel willen praten over een verlenging als onderdeel van een harmonisering van het statuut van arbeiders en bedienden. Dat dossier verziekt het sociaal overleg al jaren.
De anticrisismaatregelen werden in juni 2009 ingevoerd om de werkgelegenheid op peil te houden. Naast de bestaande tijdelijke werkloosheid voor arbeiders werd voor bedienden een soortgelijk systeem ingevoerd. Daarnaast konden de bedrijven de arbeidstijd tijdelijk en relatief goedkoop verminderen. Met crisistijdskrediet konden individuele arbeidsprestaties worden aangepast aan een daling van de productie.
Al die maatregelen hebben een positief effect gehad op de tewerkstelling. Waar het in vorige recessies vaak enkele jaren duurde vooraleer de werkgelegenheid kon aangroeien tot het peil van voor de crisis, zal dat nu amper vijf à zes kwartalen in beslag nemen.
Moeten de maatregelen, die in principe tijdelijk zijn, verlengd worden nu de economie aantrekt? Volgens Geert Janssens van de denktank VKW Metena wordt in dat debat te weinig gekeken naar de verschillen tussen sectoren en bedrijven: “Niet alle industriële sectoren zijn even snel uit de startblokken gekomen. Wie nog onder de normale capaciteitsbezettingsgraad zit, heeft meer behoefte aan crisismaatregelen en ondersteuning. Voor andere bedrijven zijn die maatregelen niet langer noodzakelijk. Het zou geen slechte zaak zijn individuele bedrijven en sectoren ruimte te laten voor een afstemming van de arbeidstijd op de eigen economische situatie. Een soort van opt-out, een scenario dat onder de sociale partners circuleert, komt neer op een aanpassing van de arbeidswet waarbij bedrijven ook de mogelijkheid moeten krijgen om terug te gaan naar een 40-urige werkweek zonder loonaanpassing.”
A.M.
