Europese Commissie stelt prijsplafond voor Russisch gas voor

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie © Belga Image

Een prijsplafond op Russisch gas, een solidariteitsbijdrage van gas- en oliemaatschappijen en een limiet op de buitengewone winsten van stroomproducenten met lage kosten. Dat zijn enkele van de maatregelen die de Europese Commissie wil voorstellen om Europese consumenten en bedrijven te beschermen tegen de torenhoge energieprijzen.

‘We worden geconfronteerd met astronomische elektriciteitsprijzen voor gezinnen en bedrijven en met een enorme marktvolatiliteit. Daarom zullen we een aantal onmiddellijke maatregelen naar voren schuiven die kwetsbare consumenten en bedrijven zullen beschermen en hen zullen helpen om zich aan te passen’, zo blikte voorzitter Ursula von der Leyen woensdag vooruit naar de buitengewone bijeenkomst van de Europese energieministers aanstaande vrijdag.

Prijsplafond

Von der Leyen wees erop dat ook andere factoren dan de Russische ‘manipulatie van de gasmarkt’ bijdragen aan de enorme stroomfactuur. Zo haalde ze onder meer de droogte van de voorbije maanden, de lagere output van waterkrachtcentrales en de verminderde productie door kerncentrales aan. Het neemt niet weg dat de Commissievoorzitter ondanks de dreigementen van de Russische president Vladimir Poetin ook wil doorzetten met de invoering van een prijsplafond op Russisch gas.

Poetin dreigde er woensdag nog mee dat een prijsplafond tot een volledige stopzetting van de gasleveringen zal leiden, maar een half jaar na de aanvang van de oorlog acht de EU zich al beter in staat om zo’n scenario het hoofd te bieden. Aan het begin van de oorlog kwam 40 procent van de gasimport uit Rusland, nu nog slechts 9 procent. Het stoort de Europese beleidsmakers met name dat het Kremlin ondanks de verminderde leveringen de inkomsten op peil kan houden, dankzij de hoge prijzen. ‘Het doel is duidelijk: we moeten de inkomsten afsnijden die Poetin gebruikt om de gruwelijke oorlog in Oekraïne te financieren’, betoogde von der Leyen.

Intussen sluit von der Leyen een breder prijsplafond voor gas niet uit. ‘Dat ligt op tafel. We bekijken dat ook’, zo bevestigde de Commissievoorzitter. De Duitse wees er wel op dat er een wereldwijde schaarste aan energie is en dat schepen met vloeibaar gas (lng) makkelijk andere bestemmingen kunnen opzoeken, in tegenstelling tot gas via pijpleidingen. ‘Wat we aan het bekijken zijn, is hoe we concurrerend kunnen blijven voor lng-leveranciers maar ervoor kunnen zorgen dat we geen uitzonderlijk hoge prijzen betalen.’

Onverwachte winsten

In Europa wordt de stroomprijs bepaald door de laatste producent die nodig is om aan de vraag te voldoen. Dat is, zeker op piekmomenten, het peperdure gas. Het leidt ertoe dat bedrijven die tegen lagere kosten stroom produceren uit andere bronnen onverwacht hoge winsten opstrijken. Daarom wil de Commissie een plafond op hun winsten. ‘Het is tijd dat consumenten genieten van de lagere kosten van koolstofarme energie, zoals hernieuwbare bronnen. We willen deze onverwachte winsten heroriënteren om steun te geven aan kwetsbare mensen en bedrijven’, aldus von der Leyen. Ook van olie- en gasbedrijven verwacht ze ‘een solidariteitsbijdrage’, eveneens met het doel om kwetsbare mensen te helpen en de groene transitie te versnellen.

Omdat gas bij een hoge vraag de prijs bepaalt, wil de Commissie ook besparen op het stroomverbruik tijdens piekmomenten. Ze wil daarom een verplichte besparingsdoelstelling op tafel leggen. Tenslotte stelde von der Leyen ook steun voor energiebedrijven in het vooruitzicht. Die moeten op de volatiele markten momenteel onverwacht hoge bedragen voorzien, wat hun mogelijkheden om handel te voeren en de stabiliteit van toekomstige markten bedreigt. De Commissie wil het nodige doen om ervoor te zorgen dat de lidstaten staatsgaranties kunnen bieden aan bedrijven die kampen met liquiditeitsproblemen.

Bijeenkomst

De vijf maatregelen staan opgelijst in een non-paper die de Commissie zal presenteren aan de Europese energieministers. Zij komen vrijdag naar Brussel voor een buitengewone bijeenkomst. De non-paper bevat nog niet de becijferde doelstellingen die her en der geciteerd werden, zoals een besparing van 5 procent op het stroomverbruik tijdens piekmomenten of een plafond van 200 euro per megawattuur voor stroomproducenten met lagere kosten. Ook over de technische en juridische onderbouw van de plannen wordt nog volop nagedacht. Bedoeling is wel dat de Commissie volgende week dinsdag concrete voorstellen zal presenteren.

Partner Content