‘De EU kiest terecht voor een betere sociale bescherming’

Als Europa zich met iets heeft onderscheiden in de aanpak van de crisis, dan is het met zijn sociale model, zegt Trends-redacteur Jef Poortmans.

In de coronacrisis is meermaals het einde van Europese Unie uitgeroepen. Maar de kans bestaat dat de Europese integratie door deze crisis in een stroomversnelling komt. Op een aantal gebieden is dat ook nodig. Zoals op sociaal gebied. Als Europa zich met iets heeft onderscheiden in de aanpak van de crisis, dan is het met zijn sociale model. Hier rolden de lidstaten schema’s van tijdelijke werkloosheid uit om werknemers zo veel mogelijk van de permanente werkloosheid te behoeden. In de Verenigde Staten verloor bijna 15 procent van de werknemers hun baan.

Met het SURE-fonds, een Europese werkloosheidsherverzekering, wil de Europese Unie dat sociale vangnet onder de hele unie spannen. Al zijn er nog grote mazen. De uitdaging zal zijn die de komende decennia te verkleinen. Maar de Europese Unie kiest terecht voor een betere sociale bescherming in plaats van voor een ongebreidelde liberalisering.

Ook budgettair zal Europa een kwantumsprong maken. Voor het eerst zou de unie op grote schaal een gemeenschappelijke schuld aangaan om het economische herstel te financieren. Als ze dat voor zo veel mogelijk burgers en ondernemingen tastbaar kan maken, stijgt misschien de steun van de bevolking voor een echte Europese begroting, met de bijbehorende bevoegdheid om belastingen te heffen.

Deze periode houdt ook risico’s in voor de Europese integratie. Als het herstelfonds te mager is en de economische heropleving uitblijft, riskeert Europa het oordeel dat het tekortschiet. Als het herstelgeld bepaalde sectoren, inkomensgroepen of lidstaten buitenproportioneel ten goede komt, dreigt de beschuldiging van sociaaleconomische onrechtvaardigheid en lobbyparadijs.