De balans: het wantrouwen regeert binnen Vivaldi

De federale regering hoopt in het voorjaar van 2023 toch nog een aantal sociaaleconomische hervormingen door te voeren. Wellicht is dat ijdele hoop. De PS zal op de rem blijven staan en de groenen stellen zich steeds dogmatischer op, zoals het recente verzet van Ecolo tegen de levering van nucleair onderhoudsmateriaal aan de Britten bewijst.

De rust lijkt weer neergedaald in de Wetstraat, nu de verschillende partijvoorzitters op hun communiezieltje beloofd hebben elkaar in de media geen vliegen meer af te vangen. Dat moet de samenhang van de regering-De Croo vergroten. Het lijkt er zelfs op dat optimisme de overhand haalt. De federale ploeg boekte deze week een succesje met een voorstel voor een loonakkoord, waarbij goed boerende bedrijven een eenmalige premie van 500 tot 750 euro kunnen toekennen aan hun werknemers. Dat geldt voor ondernemingen die het zeer goed doen. Het is natuurlijk gemakkelijk om over iets een akkoord te bereiken als je de factuur niet zelf hoeft te betalen.

Niettemin is premier Alexander De Croo (Open Vld) ervan overtuigd dat hij in het voorjaar nog een aantal sociaal-economische hervormingen kan doorvoeren. Hij vindt daarbij een bondgenoot in minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). Twee jaar geleden was dat duo al het gezicht van de regering toen men het hoofd moest bieden aan een nieuwe coronagolf.

Slaagt de tandem De Croo-Vandenbroucke er in de lente van 2023 in een echte pensioenhervorming door te voeren, de arbeidsmarkt vlotter te laten draaien, de fiscaliteit op te schonen en de begroting niet verder uit de pas te laten lopen? Men kan starten met goede bedoelingen, maar de kans op succes is zeer beperkt.

Op hun hoede voor Vandenbroucke

De voorbije dagen liet Vandenbroucke geen kans onbenut om te benadrukken dat de pensioenplannen van bevoegd minister Karin Lalieux (PS) moeten worden bijgestuurd. De band tussen de lengte van de loopbaan en de hoogte van het pensioen moet worden versterkt. Lees: langer werken moet aantrekkelijker worden gemaakt. België dreigt miljoenen euro’s mis te lopen aan Europees relancegeld wegens de oplopende vergrijzingsfactuur en het gebrek aan daadkrachtig beleid.

Zal zoiets de PS, die tegen een verregaande hervorming is, over de streep trekken? Wellicht niet. En zeker niet als een Frank Vandenbroucke er zich mee bemoeit. Het wantrouwen van de Franstalige socialisten ten opzichte van de minister is groot. Te betweterig, te veel sociaaldemocraat, ook. Ten tijde van de paarse regeringen-Verhofstadt, bijna twintig jaar geleden, moest Vandenbroucke onder PS-druk naar de Vlaamse regering verkassen.

Wat de fiscale hervorming betreft, die minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) wil doorvoeren, wordt warm en koud geblazen. De ene keer gaat het over een nieuwe taxshift, de andere keer hebben de plannen veel weg van een belastingverhoging die de begroting moet stutten. De minister probeert discreet te werken en af te toetsen met de MR van woelwater Georges-Louis Bouchez. Ook hier blijft het wantrouwen groot.

De groenen ergeren de socialisten

Er is niet alleen een gebrek aan vertrouwen tussen de linker- en de rechterflank van de regering. De socialistische familie heeft ook gehad met de prinzipienreiters bij de groenen. Dat Ecolo-minister Georges Gilkinet zich om dogmatische redenen verzette tegen de export van in Vlaanderen geproduceerd materiaal voor nucleair onderhoud richting het Verenigd Koninkrijk, werd niet geapprecieerd. De premier ziet de relaties met een NAVO-bondgenoot verkoelen. Een diplomatiek geschil in de maak. Als reactie blokkeren de Britten een bestelling van honderden miljoenen euro’s aan wapens van de fabriek FN Herstal. Het bedrijf, voor 100 procent eigendom van de Waalse regering, heeft bij de PS een bijna heilige status. Als de bestelling niet doorgaat, zullen de Franstalige socialisten dat de groenen snel genoeg betaald zetten.