De omvang van het nieuwe stimuluspakket van de ECB verraste Carsten Brzeski, de hoofeconoom van ING Duitsland. Nu is voorzitter Mario Draghi uitgespeeld. “Nog meer stimulus zal niet meer aanslaan.” Jasper VekemanBrze
Heeft Draghi vorige week zijn laatste kaarten gespeeld?
Brzeski: “Technisch heeft Draghi natuurlijk gelijk als hij zegt dat hij nog veel meer kan doen. Hij kan de rente nog verlagen. Of hij kan maandelijks nog meer geld in de markt pompen. Maar volgens mij heeft hij nu toch zijn laatste troef op tafel gelegd. Nog meer stimulus zou de economie meer schade berokkenen dan dat het zou opbrengen. De handboeken economie zeggen misschien dat het beleid moet werken, maar in de realiteit slaat het niet meer aan.”
Jens Weidmann, voorzitter van de Duitse centrale bank, mocht vorige week niet stemmen, omdat er een beurtrol bestaat in de ECB. Een notoir criticus van het goedkoop geldbeleid stond zo aan de zijlijn. Heeft dat een rol gespeeld?
Brzeski: “Het zou natuurlijk een bijzonder sappig verhaal zijn dat de ECB enkel met een zeer groot pakket stimulusmaatregelen komt, omdat de Bundesbank net op dat moment niet mag stemmen. Maar Weidmann zat wel in de vergadering en heeft daar ook zijn mening kunnen geven. Draghi kan trouwens niet zo drastische ingrijpen zonder dat de Bundesbank het licht op groen zet. Die macht heeft hij niet. Hij kan zich dat ook niet permitteren. Anders stapt Weidmann de volgende dag simpelweg naar de pers om zich te beklagen dat Draghi zijn besluit achter zijn rug heeft genomen, en dat hij niet heeft ingestemd met de maatregelen. Dat zou het effect meteen onderuit halen.”
Leeft het verzet tegen het stimulusbeleid nog in Duitsland?
Brzeski: “Zeker, vooral in de media. In de kranten stonden opnieuw grote koppen als ‘Draghi besteelt de spaarder’. Het is wel opvallend dat er nu minder op de man wordt gespeeld: het is niet langer de boze Italiaan die de arme Duitser komt bestelen. De kritiek is nu meer op de ECB als instelling gericht. Ze klinkt wel minder luid dan vroeger. Ten eerste omdat de media inzien dat het protest toch niet veel uithaalt. En ten tweede omdat de Bundesbank de ECB nu minder ondermijnt. Vooral bij de vele lokale spaarkassen in Duitsland is het verzet tegen de ECB nog levendig. Maar de gewone man? Die snapt al lang niets meer van het beleid. Het gaat over zo’n abstracte bedragen. En wie begrijpt de precieze impact van negatieve rentes?”
Speelde het ECB-beleid een rol bij de Duitse deelstaatverkiezingen afgelopen weekend?
Brzeski: “Nee, de vluchtelingenkwestie was veruit het belangrijkste thema. Het rechtse Alternative für Deutschland (AfD) nam stemmen af van alle partijen. Er is dus een afkeer van het establishment in het algemeen, maar daar maakt de ECB geen deel van uit. Nochtans was het AfD aanvankelijk een economisch partij die ontstond uit onvrede met het crisisbeleid. Ze verzette zich onder meer tegen Duits geld voor de redding van Griekenland. Maar ondertussen zijn economen, zoals oprichter Bernd Lucke, uit de partij gestapt en ligt de focus op het migratiethema. Sindsdien zit het AfD in hetzelfde nationalistisch, populistisch hoekje als het Vlaams Belang of de PVV in Nederland.”
