‘Wil je goed stressmanagement? Zorg dan voor goed management. Doe vooral niet speciaals.’

Bent u als werkgever bang voor de Grote Uittocht? Doe vooral niet speciaals, maar doe nog beter wat u nu al goed doet. Als u het slecht doet, hebt u geen schijn van kans. Uw beste mensen zullen eerst vertrekken. Dat zegt Marc Buelens, professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Maken de geopolitieke spanningen een eind aan de Grote Uittocht? Zoeken we weer zekerheid? Was The Great Resignation, de onvoorstelbaar sterke golf van mensen die van baan veranderen, slechts een kort modeverschijnsel (dat overigens niet was voorspeld tijdens de hoogtepunten van de coronagolven?) De arbeidsmarkt is oververhit en dus is het veilig op zoek te gaan naar een betere baan. Inderdaad, de werkgevers hebben jarenlang aangedrongen op meer flexibiliteit. Nu krijgen ze die: werknemers nemen ontslag en verkassen naar elders. Heel vaak naar een baan die … meer flexibiliteit biedt voor de werknemer. Ze hebben van de vrijheid geproefd en die smaakte zo slecht nog niet.

We hebben met z’n allen veel tijd gehad om na te denken over ons werk, ons leven, wat echt belangrijk is. Thuiswerk was psychologisch en emotioneel misschien uitputtend, maar liet toch meer tijd om even stil te staan, met onze familieleden te overleggen hoe het verder moet, of gewoonweg wat te mediteren, te dagdromen, te luisteren naar ons lichaam – kortom: om al die dingen te doen die coaches, arbeidspsychologen en zelfhulpboeken al jaren aanbevelen. En blijkbaar was de conclusie: ik wil niet dat het zo voortgaat. Velen hebben de stap gezet van mijmeren tot actie. Er was tijd om de dingen op een rijtje te zetten en uit de tredmolen te stappen.

Diepere verklaringen verschillen uiteraard. Kritische sociologen verwijzen naar bullshitjobs, het gebrek aan menselijke waardigheid op de werkvloer, het systematisch stellen van winst boven respect. Dat is niet veranderd tegenover 2019, maar de draagkracht is afgenomen door de mokerslagen van de coronagolven. De verliezers trekken zich terug en investeren in zichzelf, niet meer in hun baas. De Grote Uittocht is het nieuwe staken. Humanresourcesmanagers zijn milder. Ook zij wijzen op de verlaagde draagkracht, door de uitputting van het thuiswerken, het thuisonderwijs, de gereduceerde ontspanningsmogelijkheden. In zekere zin zijn de ontslaggolven burn-outgolven. De mensen zijn moe en moeten recupereren. Dat geldt zeker voor de zorgsector, waar de ontslaggolven wél voorspeld zijn.

Economen merken op dat de overheid te veel groepen in de watten heeft gelegd. Uiteraard waren de armen alweer het grootste slachtoffer, maar er was een groep werknemers die zich financieel aardig uit de slag heeft getrokken. Vooral in de Verenigde Staten – en ook wel bij ons – hebben een aantal groepen een spaarpotje kunnen aanleggen: de miljarden aan steun zijn ergens terechtgekomen, en niet altijd bij de mensen die ze het meest nodig hadden. De overheid kon gewoon niet fijnmazig te werk gaan. In elk geval hebben veel groepen minder uitgegeven – dat is sinds de stijging van de energieprijzen anders – en veel gezinnen die hun loon behielden, zagen hun reserves stijgen. Mensen maken hun rekening en oordelen dat ze het een lange tijd zonder of met een lager loon kunnen bolwerken.

Het is altijd opletten geblazen. België is nooit trendy geweest in hr. Onze werknemers zijn vrij traditioneel. Onze werkgevers overigens ook. Toch merk je onrust. De grote vraag in de praktijk is dan ook: hoe behoud ik mijn werknemers? Dat is een van de weinige gemakkelijke vragen in management. Ik was jarenlang lid van een studiegroep die stressmanagement bestudeerde, en onze studie werd afgerond met een simpele conclusie: wil je goed stressmanagement? Zorg dan voor goed management. Doe vooral niet speciaals. Maak de verwachtingen duidelijk, geef ruimte voor initiatief, respecteer je mensen, maak een einde aan de politieke spelletjes en treed onverbiddelijk op tegen toxische chefs. Bent u bang voor de Grote Uittocht? Doe vooral niet speciaals, maar doe nog beter wat u nu al goed doet. Als u het slecht doet, hebt u geen schijn van kans. Uw beste mensen zullen eerst vertrekken.