Vlaams Verkeerscentrum gebruikt gegevens van TomTom

Het Vlaams Verkeerscentrum gaat historische verkeersinformatie van gps-fabrikant TomTom gebruiken om het verkeer beter te voorspellen.

Wat is de gemiddelde snelheid op dat stuk weg, hoe lang is de reistijd, zijn er daar veel files, uit welke richting komen de meeste voertuigen? Als u een gps gebruikt dan is de kans erg groot dat u meewerkt aan het antwoord op deze vragen.

Gps-fabrikant TomTom verzamelt al sinds 2007 de trajecten die door zijn toestellen worden afgelegd, volstrekt anoniem en met de toestemming van de klant. TomTom heeft zo een database die miljarden van die gegevens opsloeg. Het Verkeerscentrum gebruikt die gegevens over snelwegen en andere grote Vlaamse wegen om haar modellen te toetsen. Hoeveel de overheid daarvoor betaalde, wil het bedrijf niet bekendmaken.

Er zijn ook andere manieren om verkeersinformatie te verzamelen. Via gsm-masten langs wegen werden al de afgelegde routes van gsm’s verzameld, ook weer anoniem. Overheden werken vaak met meetapparatuur en camera’s. Om de trafiek in kaart te brengen op een kruispunt wordt het verkeer wel tijdelijk gehinderd voor de installatie van sensoren.

Schat aan informatie

TomTom heeft wereldwijd al 60 miljoen toestellen verkocht en gebruikt die als een mobiel meetnetwerk om op een andere manier aan die verkeersinformatie te komen, zegt Maarten van Gool. De Nederlander staat aan het hoofd van de licensing-afdeling die de kaartinformatie en de verkeersdata verkoopt.
“Er worden vaak heel klassieke methodes voor verkeerstellingen gebruikt met technologie op en onder de weg. Dat is hartstikke duur. Een druk kruispunt in kaart brengen, kost 75.000 euro. Wij kunnen die prijs fors doen dalen. Wij zitten op een schat aan informatie omdat we weten wat die auto’s precies doen. Als je daar een algoritme op loslaat, kan je zien hoe snel een cluster voertuigen rijdt. Met voldoende historische gegevens, heb je slechts data nodig van enkele toestellen om daar echte verkeersinformatie van maken.”

“Het leuke is dat we een soort datafabriek konden bouwen dankzij onze navigatietoestellen”, gaat van Gool verder. “We hebben de voorbije jaren geëxperimenteerd en daar zijn nu standaardproducten van gemaakt.” Het Vlaams Verkeerscentrum maakt gebruik van de Custom Area Analysis van TomTom, waarmee het een historisch overzicht krijgt van de verkeersstromen op de belangrijkste Vlaamse wegen.

De verkeersinformatie van de navigatiespecialist is nog meer gedetailleerd en bevat ook de secundaire wegen. Bovendien kan al die informatie in realtime worden gebruikt. Een van de toepassingen die erg veel potentieel heeft, is het verminderen van het aantal files door het aanbieden van alternatieve routes.
TomTom heeft dit in een verkeersmanifest gegoten waarmee het wereldwijd het fileleed wil terugdringen. Volgens hen duurt de gemiddelde reistijd tot 15 procent minder lang voor bestuurders die vertrouwen op hun toestellen. Met genoeg data van die toestellen zouden ze ook de duur van het transport voor andere bestuurders kunnen beperken met 5 procent.

“Ons einddoel is de beste kaart met de meest actuele informatie”, zegt Van Gool. “Een klant accepteert minder dan vroeger dat hij niet op de goede plaats terechtkomt. Toen TomTom begon, was het nog, ‘van A naar ergens in de buurt van B’. Nu willen ze precies op hun bestemming aankomen. Bovendien heb je nog de problematiek van het verkeer en van parkeermogelijkheden. Dat willen wij allemaal incalculeren.”

Concurrentie van smartphones

Het bedrijf zet hoog in op de kwaliteit van zijn kaarten en zijn realtime verkeersdata. Niet alleen kan het daarmee een zeer concurrentiële oplossing aanbieden aan overheden om verkeersstromen te meten, het is ook een manier waarop het de toekomst van zijn toestellen probeert te vrijwaren.
De markt van de portable navigation devices (PND) heeft af te rekenen met zware concurrentie van smartphones en andere mobiele toestellen die uitgerust zijn met gps. De kaartsoftware van die apparaten is meestal gratis. Bovendien krijgt TomTom op zijn kernactiviteit erg veel weerwerk van concurrerende fabrikanten zoals Garmin.

“Het zal niemand zijn ontgaan dat we nu door een lastige fase gaan”, bekende gedelegeerd bestuurder Harold Goddijn onlangs. Eind juni waarschuwde TomTom voor bijna een halvering van de winst per aandeel in 2011 door de dalende vraag naar PND’s. Het verwacht slechts een omzet van ongeveer 1,25 miljard euro. Daardoor kreeg het bedrijf klappen op de beurs. In 2010 was de omzet nog 1,52 miljard en bedroeg de nettowinst 110 miljoen euro. Het verkopen van hardware zorgde toen voor 76 procent van de omzet.

Die PND’s zijn dus erg van belang, maar het bedrijf is al enkele jaren bezig om zijn activiteiten te diversifiëren. Zo bouwt Renault al toestellen in van TomTom in zijn auto’s. Daarnaast biedt het dus ook diensten en oplossingen aan op basis van hun kaarten, verkeersinformatie en andere geografische data.

Die licensing-divisie was in 2010 goed voor ongeveer 9 procent of 131 miljoen euro van de omzet. Tot die divisie behoren ook de activiteiten van het vroegere Tele Atlas. TomTom kocht de Gentse kaartenmaker in 2008 voor 2,9 miljard euro. Ondertussen is Tele Atlas omgedoopt tot TomTom Belgium. Volgens de neergelegde jaarrekening had de Belgische dochter in 2010 een omzet van 50,8 miljoen euro en een nettowinst van bijna 3 miljoen euro.

“Er werken 350 mensen in deze vestiging”, vertelt Van Gool. “Er gebeurt hier vooral kaartproductie. We zijn een consumentenelektronicabedrijf dat bekend is van de kastjes aan het autoraam, maar nu leren bedrijven en overheden ook een andere kant van TomTom kennen. We hebben daar hoge verwachtingen van. Alleen al het hele verkeersgebeuren moet de komende jaren tientallen miljoenen opbrengen.”

Hardrijders niet verklikt

In het voorjaar kwam TomTom in opspraak na berichten dat het de trajectdata van zijn toestellen zou hebben verkocht aan de Nederlandse politie voor het inplannen van flitslocaties. “Alsof wij onze klanten zouden verklikken. We respecteren alle privacyregels in alle landen en bovendien willen wij met ons product de verkeersveiligheid bevorderen”, reageert Van Gool. “Eerlijk is eerlijk, iemand heeft die data gezien en gezegd: ‘Dat is handig!’ Nu hebben wij onze licentievoorwaarden aangepast dat onze data niet mag worden gebruikt voor die doeleinden.”

Stijn Fockedey