De Belgische economie lijkt in de tweede helft van dit jaar en mogelijk nog begin volgend jaar in een korte recessie van beperkte omvang te belanden. Dat concludeert de Nationale Bank van België (NBB) uit een bevraging die ze, in samenwerking met de werkgeversorganisaties, eind vorige maand uitvoerde bij ruim 4.500 ondernemingen en zelfstandigen.
De forse kostenstijgingen voor de ondernemingen, als gevolg van de stijgende energieprijzen en snelle loonindexering, doen de economische bedrijvigheid afnemen, omdat veel ondernemingen zich genoodzaakt zien hun productie terug te schroeven nu hun winstgevendheid onder druk staat, zo blijkt. Het negatieve effect op de groei zou al in september zichtbaar zijn en in het slotkwartaal van dit jaar intensifiëren, waarna een herstel zou volgen in de loop van 2023.
De respondenten verwachten dat de kostenstijgingen en de inflatiedruk op korte termijn zullen aanhouden. De kostenstijgingen rekenen ze evenwel niet volledig door in de prijzen. De indicatoren voor het ondernemersvertrouwen zijn in deze enquête aanzienlijk somberder geworden.
‘Het zijn vooral de kleine ondernemingen die de kostenstijgingen veel minder makkelijk kunnen doorrekenen dan de grote’, zegt Geert Langenus, macro-econoom bij de NBB. ‘De impact van de kostencrisis verschilt ook duidelijk naargelang de industrie.’ De zwaarst getroffen sectoren zijn de landbouw, de horeca, de detailhandel (in het bijzonder de voedingswinkels) en de verwerkende nijverheid.
De respondenten geven voorts aan dat ze hun investeringsplannen in de komende twee jaar fors zullen terugschroeven. Kleine ondernemingen zouden daar meer geneigd toe zijn. De huidige economische situatie zou ook wegen op de werkgelegenheid, maar in beperktere mate dan op de investeringen.
De schok voor de arbeidsmarkt zou overigens deels opgevangen kunnen worden door een beroep te doen op de tijdelijke werkloosheid. Vier op de tien bevraagde ondernemingen verwacht dit mechanisme in de komende zes maanden te gebruiken voor een deel van de werknemers.
Langenus merkt wel op dat resultaten van dergelijke enquêtes de werkelijke macro-economische impact soms overschatten.
