Michel Verhaeren (CEO Fiets!): ‘Te smalle fietspaden? Fantastisch!’

De groep Colruyt neemt een belang van 75 procent in fietsspeciaalzaak Fiets!. Halfweg augustus 2018 had Trends een uitgebreid interview met CEO Michel Verhaeren, die toen op zoek was naar investeerders.

De fietswinkelketen Fiets! likt zijn wonden na een mislukt Nederlands avontuur en een te snelle expansie. “We doen een stap terug om opnieuw vooruit te kunnen springen”, zegt sterke man Michel Verhaeren. Er lopen al gesprekken met nieuwe investeerders.

De fietswinkelketen Fiets! kende een bewogen bestaan sinds de oprichting in 2010. Toenmalig CEO en medeoprichter Hendrik Winkelmans bouwde Fiets! uit tot een keten van elf winkels. In 2015 werd Fiets! de marktleider van de Benelux dankzij de overname van zijn Nederlandse sectorgenoot Hans Struijk. Dat was mogelijk door de instap van de familiale investeringsmaatschappij Vermec van Michel Verhaeren.

Na Winkelmans volgden nog twee CEO’s, Wim Heyvaert en ex-AB InBev-topper Alain Beyens. Die laatste koesterde ook plannen om Fiets! eerst in Wallonië en daarna ook in Frankrijk en Duitsland te lanceren. Maar die steile ambities werden al snel gefnuikt. Het Nederlandse avontuur mislukte en ook voor de Belgische winkelketen was de groei te snel voorbij. Een kapitaalverhoging van 2,5 miljoen euro moest de groep boven water houden.

Toen Beyens eind mei vertrok, nam Verhaeren noodgedwongen de touwtjes in handen. Het faillissement van Hans Struijk was evenwel onvermijdelijk en Fiets! vroeg en kreeg twee weken geleden voor drie maanden bescherming tegen schuldeisers.

“Zo’n gerechtelijke reorganisatie geeft ons de kans met een propere lei te starten”, zegt Verhaeren (46), die 80 procent van Fiets! bezit. Intussen lopen gesprekken met potentiële investeerders, die mee de toekomstige groei moeten trekken. Dat zegt de Vilvoordenaar in de luxueuze winkel in Temse, een van de vijf vestigingen die sneuvelen. “We keren terug naar Gent, waar Fiets! zoveel jaren geleden is begonnen. Weg van de chique burelen. Het is een beetje een statement: back to basics, letterlijk. Reculer un peu pour mieux sauter. Ik gebruik die uitdrukking de laatste maanden wel drie keer per dag.”

Wat is fout gelopen? U zit toch in een sterke groeimarkt?

MICHEL VERHAEREN. “We zijn te snel willen groeien op een wankele basis. Vermec is in februari 2015 aandeelhouder geworden. Een maand later kwam de kans Hans Struijk over te nemen. Wij waren gretig om te groeien en de raad van bestuur heeft die overname unaniem goedgekeurd. Maar het is verkeerd gelopen omdat de Nederlandse markt een heel andere dynamiek kent. Op papier was het the perfect match: we hadden dezelfde grootte van winkels en ongeveer hetzelfde assortiment. Maar we waren er niet klaar voor. De fundamenten zaten niet goed en onze IT-processen waren niet klaar om van 11 naar 26 winkels te gaan. We hebben ook de cultuurverschillen tussen Vlamingen en Nederlanders onderschat, zowel wat medewerkers als wat klanten betreft. Bovendien is de markt enorm snel geëvolueerd doordat online prijsbrekers met steun van kapitaalkrachtige durfkapitaalfondsen heel agressief op de prijs konden werken en een groot stuk van de markt in Nederland inpalmden. En dat terwijl wij met onze winkels in redelijk dure panden zaten.”

Vreest u dat diezelfde trend van prijsbrekers België bereikt?

VERHAEREN. “Zij zullen zeker een plaats veroveren, maar wij zullen ons onderscheiden. Voor de gemiddelde Vlaming is service heel belangrijk, en zeker met een e-bike ga je elk jaar op onderhoud. Onze fysieke winkels en onze service moeten onze sterkte zijn. Je ziet trouwens dat die pure onliners al niet meer zo puur zijn. Ze openen ook fysieke winkels omdat ze hier wat aan het worstelen zijn.”

Had u te veel vertrouwen in de vroegere CEO’s?

VERHAEREN. “We hebben toen als management en raad van bestuur gezamenlijk beslist om Hans Struijk over te nemen. Het verleden kan je niet meer terugdraaien. We moeten eruit leren.”

Hoe staat Fiets! er nu voor?

VERHAEREN. “We sluiten eind deze maand vijf vestigingen (Temse, Brugge, Aartselaar, Lochristi en Oostende, nvdr) en houden er elf over. Die zullen meer autonomie krijgen. Er zijn fouten gemaakt. Een ervan is dat Fiets! te veel centraal wilde beslissen wat in de winkel komt. Er werd te weinig geluisterd naar de mensen op de vloer en naar de klant. Zo heeft een klant in, zeg maar, Roeselare andere wensen dan een klant in Boechout. Met die verschillen moeten we rekening houden. En we investeren ook meer in de opleiding van onze mensen.”

Wat is de impact van de perikelen op het personeel?

VERHAEREN. “Voor de reorganisatie hadden we 160 voltijdse equivalenten in dienst, van wie ongeveer de helft in Nederland. Vandaag tellen we ongeveer 85 mensen, verspreid over onze elf winkels in België. Met dat team willen we onze groeiplannen verwezenlijken, in eerste instantie in Vlaanderen. Daarna zien we wel.”

Nederland, dat nooit meer?

VERHAEREN. “Zeg nooit nooit, maar het staat zeker niet bovenaan in de agenda. De fietsmarkt in Vlaanderen is heel gefragmenteerd, dus is er zeker ruimte genoeg om te groeien.”

Hoeveel energie steekt u in Fiets!?

VERHAEREN. “Toch 80 procent van mijn tijd. Het is niet de bedoeling dat we bij participaties van Vermec het roer overnemen, maar ik heb vroeger bij Viabuild lang operationeel de leiding gehad en heb dat altijd graag gedaan. Het is leuk er operationeel opnieuw een keer in te duiken. Vooral omdat ik de fietssector leuk vind en er sterk in geloof.”

Nog altijd?

VERHAEREN. “Meer dan ooit. Wat we het voorbije jaar hebben zien gebeuren in b2b en e-bikes, is spectaculair. We verkopen een mobiliteitsoplossing. De fiets is de topprioriteit van de hr-manager geworden. Zeker voor afstanden tot 20 kilometer is het gewoon het efficiëntste vervoersmiddel. De verkoop van e-bikes in ons land is vorig jaar met 17 procent gestegen en vertegenwoordigt bij ons al ruim de helft van het aantal verkochte fietsen. De kopers worden ook almaar jonger. Die markt is in volle ontwikkeling en wij zitten er middenin.”

Voormalig CEO Alain Beyens heeft 20 procent van de aandelen. Overweegt u die over te nemen?

VERHAEREN. “Neen. Vermec voelt zich het beste in een goede minderheidspositie, samen met partijen die iets kunnen bijbrengen, centen maar ook kennis. En ja, er zijn gesprekken met verschillende partijen, vooral binnenlandse, maar ook buitenlandse. Er is interesse omdat investeerders ook zien dat deze markt enorm groeit. Terwijl een keten hebben vijf jaar geleden misschien nog niet zoveel zin had, is dat nu wel het geval. Bedrijven die actief zijn in heel Vlaanderen bieden een enorme meerwaarde voor b2b. We proberen over die gesprekken toch voor het einde van het jaar duidelijkheid te hebben. Veel zal afhangen van de gerechtelijke reorganisatie, al heb ik er alle vertrouwen in dat het goed afloopt.”

Welke rol speelt u in de leasingmarkt?

VERHAEREN. “Een bedrijf dat fietsen wil leasen, kan zich rechtstreeks richten tot een leasingmaatschappij, die dan werkt met een aantal dealers zoals wij. Wij werken met een aantal leasingmaatschappijen die gespecialiseerd zijn in fietsleasings, zoals KBC Autolease, Team Cyclis en Arval. Dat werkt goed. Ofwel – en dat is steeds vaker het geval – contacteren bedrijven ons rechtstreeks om fietsen te leasen of aan te kopen. Dat maakt dat de b2b-verkoop bij Fiets! dit jaar is verdubbeld in vergelijking met vorig jaar, en dat zal nog sterk toenemen omdat veel werknemers zullen kiezen voor een bedrijfsfiets of voor een combinatie van een kleine fiets en een auto.”

Hoe sterk is de onlineverkoop?

VERHAEREN. “Een kleine 5 procent van de omzet. Ik zie de website vooral als een instrument om klanten te informeren en trafiek naar onze winkels te genereren. Moeten mensen online kunnen kopen? Ja. Moet die fiets dan thuis in een doos worden geleverd? Neen. Mensen willen goed geïnformeerd worden. Een fiets is niet iets dat je zomaar in een doos opstuurt.”

Hoe ziet u de sector evolueren?

VERHAEREN. “Connectiviteit is zeker een thema. Je zal je fiets beter kunnen opvolgen, zoals bij de auto, en weten wanneer onderhoud nodig is. Daarnaast stijgt de capaciteit van de batterij heel snel, en er komen in high speed e-bikes veel nieuwe merken uit onverwachte hoek. Zo zijn er autobouwers die eraan denken.”

Krijgen we door het grote succes van die e-bikes een infarct op onze fietspaden?

VERHAEREN. “Het zou toch fantastisch zijn dat de fietspaden te smal blijken en breder moeten worden omdat er te veel fietsers zijn. Dat zou een geweldig probleem zijn om op te lossen. Het is overigens zeer goed dat de Vlaamse overheid het gebruik van de fiets stimuleert. Er werd al zo lang gesproken over die fiets voor bedrijven, en nu is dat een feit. Maar het kan nog beter. Als je in Nederland rijdt, zie je pas hoe alles daar in functie staat van de fiets.”

Krijgt u overnamebiedingen nu Fiets! kan beginnen de rug te rechten?

VERHAEREN. “Neen, nog niet concreet. Er beweegt veel en we zullen zien wat de toekomst brengt, maar Fiets! staat zeker niet te koop.”

Blijft u Fiets! zelf leiden?

VERHAEREN. “Er zijn de jongste drie jaar veel CEO’s geweest. Het bedrijf en onze mensen hebben behoefte aan stabiliteit en rust. Ik blijf hier dus zo lang als nodig is, maar ook niet langer dan nodig is.”