Meer dan helft Belgische facturen niet op tijd betaald

Slechts een kleine minderheid van de grote bedrijven betaalt zijn facturen op tijd. “Amper 12 procent betaalt voor de vervaldag”, becijferde de bedrijfsdataspecialist Altares Dun & Bradstreet op basis van een eigen studie bij 183.600 Europese bedrijven.

Eerder dit jaar bleek al dat het aantal facturen van kmo’s die waarschijnlijk nooit betaald zullen worden sinds de uitbraak van het coronavirus sterk is toegenomen. In 2018 ging het in België om een gemiddelde van 2 procent van de facturen, in 2021 was dat al een alarmerende 12 procent, bleek uit de KMO-Barometer. De nieuwe Payment Study van Altares Dun & Bradstreet, de marktleider in de Benelux in het verzamelen, verwerken en leveren van zakelijke bedrijfsgegevens, bevestigt die trend. De studie onderzocht de zakelijke betalingen in veertien Europese landen in de nasleep van covid-19. Daaruit blijkt dat 56 procent van de facturen van Belgische bedrijven niet op tijd wordt betaald.

“Die resultaten lijken dramatisch, maar we moet ze nuanceren”, stelt Joris Peeters, chief data scientist bij Altares Dun & Bradstreet. “In België bedraagt de betalingstermijn dertig dagen. Maar andere Europese landen werken met een termijn van zestig dagen en soms zelfs van negentig dagen. De kans op laattijdige betalingen is in België dus groter. Misschien is onze termijn enkele dagen te kort?”

In Ierland wachten ondernemers het langst op hun geld. Daar betaalt nog geen derde (32,7%) van de bedrijven binnen de afgesproken termijn van zestig dagen. Beter nieuws is er voor Zwitserland, waar 71,8 procent van de facturen op tijd worden betaald, en voor Nederland (72,2%), Polen (74,8%) en Slowakije (76,4%).

De beste leerling van de klas is Denemarken. Daar int 90 procent van de bedrijven zijn facturen op tijd. Wat doen de Denen anders dan de Belgen? “Dat hangt samen met de cultuur”, meent Joris Peeters. “Scandinaviërs zijn in alles wat ze doen een stuk stipter dan Belgen of andere Europeanen. Denen zijn ook tijdens de coronacrisis hun leveranciers en partners steevast correct en tijdig blijven betalen. Dat was lang niet altijd het geval in België of andere Europese landen.”

In heel Europa is een groot verschil merkbaar tussen het betaalgedrag van grote, kleine en micro-ondernemingen, ook in België. Onze kleinste kmo’s betalen in 46,9 procent van de gevallen hun facturen voor de vervaldag. Bij de grootste ondernemingen is dat slechts 12,4 procent. “Grote bedrijven hebben de neiging hun facturen wat later te betalen. Betalingen moeten er vaak door hele processen stromen en door verschillende mensen worden goedgekeurd. Kleinere bedrijven werken op dat gebied wat sneller en directer”, weet Peeters.

Wetswijziging

Maar er is ook goed nieuw voor België. In slechts een kleine minderheid (1,5%) van de gevallen worden facturen pas na meer dan negentig dagen betaald. Denemarken en Finland doen het op dat gebied nog beter. Daar wordt slechts 0,2 procent van de facturen na meer dan drie maanden betaald.

Positief is ook dat België van de veertien onderzochte landen in de top drie staat met bedrijven die het snelst vooruitgaan op het gebied van stipt betaalbedrag. In 2019 betaalde 39,8 procent van de bedrijven op tijd, vandaag zijn er dat 4,2 procent meer. Nederland doet nog beter met 5 procent meer bedrijven die hun facturen binnen de betalingstermijn betalen. Al betaalt een kwart (25,8%) van de Nederlandse bedrijven nog altijd te laat.

Komt die verbetering in ons land mee voort uit het feit dat de wetgeving in februari 2022 is veranderd en er enkele achterpoortjes om betaaltermijnen te laten oplopen werden aangepakt? In de gewijzigde wet begint de betalingstermijn bijvoorbeeld meteen na de geleverde diensten of producten te lopen. Bedrijven kunnen met hun klanten nog altijd een afwijkende betalingstermijn afspreken. Maar die mag volgens de wet niet meer langer zijn dan zestig dagen. Staat er in de overeenkomst of de algemene voorwaarden een langere termijn, dan is die ongeldig.

“Die maatregel bestaat nog niet lang genoeg om de impact al te voelen”, gelooft Joris Peeters. “De wetsaanpassing heeft tot doel de liquiditeit van het bedrijfsleven te verbeteren. Dat moet een gezonder ondernemingsklimaat en meer investeringen stimuleren. Ik verwacht dat we de invloed daarvan pas in de studie van volgend jaar zullen merken.” Al valt nog te bezien hoe snel en nauwkeurig onze bedrijven op de nieuwe regels zullen reageren.

Extra vergoedingen

Hoe kunnen kmo’s en start-ups sneller aan hun geld komen van grote klanten en bedrijven? “Hoe groter een bedrijf, hoe groter de macht over zijn leveranciers”, zegt Joris Peeters. “Daarom is het cruciaal enerzijds goede afspraken met klanten en leveranciers te maken, en anderzijds te weten wat je rechten zijn als onderneming op het gebied van het innen van facturen en betalingstermijnen.”

Joris Peeters heeft het onder meer over het recht op extra vergoedingen en verwijlintresten bij laattijdige betalingen, en het recht om producten die nog niet vergoed zijn, terug te vorderen. “Op die manier kunnen kmo’s hun cashpositie monitoren en veiligstellen. Ze hebben het geld van hun te innen facturen ook nodig om hun leveranciers te betalen.”

Maar kleine bedrijven durven niet altijd op hun strepen te staan bij grote klanten, uit vrees die daardoor kwijt te spelen. Joris Peeters: “Dat klopt. Misschien kunnen kleine bedrijven collectieve afspraken met elkaar maken? Als alle kleine kmo’s, micro-ondernemingen en start-ups eenduidig hun grote klanten op laattijdige betalingen wijzen, dan leggen ze flink wat gewicht in de schaal, en kunnen ze misschien een verandering op gang brengen.”