Amerikaanse restaurantindustrie vecht over fooien

© Getty Images/iStockphoto
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

In een Amerikaans restaurant geef je fooi, ongeacht hoe goed de service was. De consument betaalt namelijk tot wel 90 procent van het inkomen van de bediening. Maar hoe zit het met keukenpersoneel? Een debat over tip pooling is losgebarsten.

Een van de meest kenmerkende Amerikaanse gebruiken is ongetwijfeld het geven van fooi. De ongeschreven regel is dat die minstens 15 procent van het totaalbedrag voor belasting moet zijn, maar eigenlijk, als de service naar wens was, toch wel 20 procent. In welke situaties je fooi geeft, is arbitrair. Je geeft wel fooi aan serveer- en barpersoneel, maar niet aan de mensen in de keuken. Wel aan de taxi-, maar (tot voor kort) niet aan de Uber-chauffeur. Wel aan de kapper, maar niet aan de verkoper in een kledingzaak. Wel de pizzabezorger, maar niet de pakketbezorger (zie dit overzicht voor tip etiquette).

In 43 Amerikaanse staten wordt de consument verantwoordelijk gehouden voor het betalen van 50 tot 90 procent van het loon van iemand die in de bediening werkt

Aan het verschil in fooi voor de mensen die in één bedrijf werken, wil het ministerie van Arbeid nu wat doen. Afgelopen dinsdag diende het ministerie een voorstel in dat een regel uit 2011, uit het Obama-tijdperk, ongedaan maakt (voor het gemak worden alle voorbeelden hieronder op restaurantpersoneel gebaseerd, maar het geldt in principe voor alle bedrijven waar sommige personeelsleden wel fooi krijgen en anderen niet).

Die regel uit 2011 maakte het werkgevers onmogelijk fooi te verdelen over al het personeel, zowel bedienend als keuken. Dat staat bekend als tip pooling. Voorstanders van het voorstel zeggen dat tip pooling eerlijker is voor de werknemers die doorgaans geen fooi krijgen, zoals afwassers. Tegenstanders vrezen dat restaurateurs er zelf met de fooi vandoor gaan en hun werknemers, zowel bedienend als in de keuken, in de kou laten staan.

Twee soorten minimumloon

Om beide standpunten te begrijpen, is het belangrijk te weten hoe het salaris van restaurantpersoneel in de VS in elkaar zit.

Het federale minimumloon is 7,25 dollar per uur, maar in 43 staten wordt onderscheid gemaakt tussen het minimumloon voor regulier werk, en het minimumloon voor werk waar een werknemer meer dan 30 dollar per maand fooi krijgt. Dat zogenaamde tipped minimum wage ligt federaal slechts op 2,13 dollar per uur en is sinds 1991 niet veranderd.

Alleen in de staten Californië, Nevada, Oregon, Washington, Minnesota, Alaska, Montana en het gebied Guam (wel Amerikaanse grondgebied, maar geen officiële staat) wordt geen onderscheid gemaakt tussen het reguliere minimumloon en het minimumloon voor ‘fooi-beroepen’.

In 25 andere staten ligt het tipped minimum wage hoger dan het federale minimum van 2,13 dollar, maar doorgaans niet veel. De rest van de staten hanteert de 2,13 dollar als minimumloon voor fooi-beroepen. Alleen als de 2,13 dollar + fooi niet gelijkstaat aan het reguliere minimuminkomen van 7,25 dollar is de werkgever verplicht meer loon te betalen (tot de 7,25 gehaald wordt).

Het komt erop neer dat in 43 Amerikaanse staten de consument verantwoordelijk wordt gehouden voor het betalen van 50 tot 90 procent van het loon van iemand die in de bediening werkt.

In de 43 staten waar een apart minimumloon voor fooi-beroepen geldt, betaalt de werkgever 2,13 dollar aan personeel in de bediening, en 7,25 dollar aan keukenpersoneel. De cijfers wijken per staat af (Idaho hanteert bijvoorbeeld 2,23 dollar per uur en Florida 5,03), maar het idee is hetzelfde: keukenpersoneel krijgt het reguliere minimumloon, bedienend personeel een aangepast loon dat aangevuld wordt met fooien.

‘De andere NRA’

De Obama-regel uit 2011 legde vast dat fooi altijd eigendom was van de werknemer die het ontving. Tip pooling kon daarmee niet opgelegd worden door de werkgever, hoewel het wel toegestaan was om vrijwillig de fooi onder alle werknemers die fooi ontvingen (het bedienend personeel) te verdelen. Het was nadrukkelijk niet toegestaan fooi te delen met keukenpersoneel.

Het zou goed kunnen dat restaurateurs alle lonen optrekken naar 7,25 dollar per uur en vervolgens alle fooi in eigen zak steken

Restaurant Opportunities Centers United

De regel kwam er omdat de National Restaurant Association (vaak ‘de andere NRA’ genoemd, tegenover wapenlobby National Rifle Association) samen met restaurateurs verschillende rechtszaken voerde om tip pooling mogelijk te maken. Minister van Arbeid onder Barack Obama Thomas Perez vreesde dat restaurateurs tip pooling zouden gebruiken om het loon van keukenpersoneel te verlagen en aan te vullen met fooi van het bedienend personeel. Maar volgens tegenstanders van de regel, waaronder ‘de andere NRA’, leidt het tot inkomensongelijkheid tussen keuken- en bedienend personeel in hetzelfde restaurant.

Het nieuwe voorstel van de Trump-regering is nu dat restaurateurs die al hun personeel, zowel in de keuken als in de bediening, het reguliere minimuminkomen van 7,25 dollar (hoger in sommige staten) betalen, mogen bepalen hoe de fooien verdeeld worden. Het voorstel geeft expliciet aan dat hoe fooi verdeeld wordt een afspraak tussen werkgever en -nemer is (die vooraf aan het dienstverband moet worden vastgesteld) of een aangelegenheid van de staat is. Als de staat geen wetgeving heeft of aanneemt over tip pooling, kan de restaurateur dus gewoon voordat hij of zij een serveerder aanneemt zeggen dat hij zijn fooien moet delen met het keukenpersoneel.

Het lijkt een eerlijke regeling dat ook afwassers en koks kunnen meedelen in de fooi, maar tegenstanders vrezen dat het wegnemen van de expliciete benoeming van fooi als eigendom van een werknemer, ertoe zal leiden dat restaurateurs een loopje nemen met de bedoelde werking van het voorstel. Zo zou het volgens de belangenvereniging Restaurant Opportunities Centers United (ROCU) goed kunnen dat restaurateurs alle lonen optrekken naar 7,25 dollar en vervolgens alle fooi in eigen zak steken.

Hoger minimumloon

Het debat over hoe om te gaan met fooi is van groot belang voor iedereen die in de restaurantindustrie werkt. En dat zijn steeds meer mensen. Sinds 1990 is het aantal mensen dat in de horeca werkt met 85 procent gestegen tot bijna 12 miljoen. In diezelfde periode groeide het totale aantal banen in de private sector met 24 procent. Dat blijkt uit een rapport uit 2014 van het Economic Policy Institute.

Uit dat rapport blijkt ook dat twee van de drie ‘fooi-beroepen’ door vrouwen ingevuld worden. In de horeca gaat het zelfs om 70 procent van het personeel. Mensen in ‘fooi-beroepen’ leven vaker in armoede (12,4 procent) dan mensen in reguliere banen (6,5 procent). Des te belangrijker dat de regelgeving rondom ‘fooi-beroepen’ zo eerlijk mogelijk is.

Een fatsoenlijk minimumloon voor alle mensen die ongeschoold werk doen (inclusief de 16 miljoen mensen die in de kleinhandel werken) zou het eventuele probleem van inkomensverschillen tussen personeelsleden die wel of geen fooi krijgen kunnen oplossen, maar ‘de andere NRA’ waarschuwt dat een hoger minimumloon zou leiden tot verminderde omzet en daarmee tot baanverlies. Maar in de zeven staten waar geen onderscheid wordt gemaakt in het minimumloon voor regulier werk en ‘fooi-beroepen’ is daar geen bewijs voor te vinden. ‘Sterker nog’, schrijft de EPI, ‘de sector is in die staten sinds 1995 juist sterker gegroeid dan de andere staten.’

Het voorstel van het ministerie van Arbeid om tip pooling mogelijk te maken voor al het personeel in één bedrijf staat de komende maand open voor publieke inbreng. Daarna neemt het ministerie een definitief besluit.

Aristocratisch

Fooi geven heeft iets aristocratisch. Je betaalt mensen om jou te bedienen. Het komt doorgaans vreemd over op Europeanen die in de VS op vakantie zijn om een serveerster contant geld toe te stoppen. Grappig genoeg komt het gebruik juist uit Europa, schrijft Michael Lynn. In de 19e eeuw reisden rijke Amerikanen naar Europa en zagen de aristrocratische klasse daar fooi geven aan hun bedienden. Dat vonden ze wel sjiek en ze brachten het mee terug naar hun eigen land.

Begin 20e eeuw bestond er veel weerstand tegen het idee van fooi geven in Amerika. Het was immers dit soort aristocratie waarom ze zich hadden losgemaakt van de Britten, maar het verzet hield geen stand. Vandaag de dag vind je in de VS overal tip jars, van afhaalrestaurants tot Starbucks tot garderobes.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content