“Boekhouders, accountants en andere vrije beroepen gebruiken soms de burgerlijke vennootschap om schuldeisers te ontlopen”, stelt de Brusselse advocaat Stijn Vanschoubroek vast na enkele gerechtelijke uitspraken.
Zijn advocatenkantoor Racine & Vergels treedt op voor een cliënt die juridische abonnementen verkoopt, onder meer aan boekhouders en accountants. Die zijn dikwijls actief met een burgerlijke vennootschap, een nv, een BVBA of een CVBA, die als doel heeft een vrij beroep uit te oefenen (dus niet als handelaar).
Nadat een van hen in het Antwerpse zelfs na een veroordeling halsstarrig had geweigerd een factuur te betalen en beslag geen zin had, stapte Vanschoubroek naar de Antwerpse rechtbank van koophandel. Omdat een boekhouder geen handelaar is, kan hij in persoon niet in faling worden gedagvaard. Daarom vroeg de advocaat de gerechtelijke ontbinding van de bvba, een burgerlijke vennootschap.
De advocaat ving bot. De rechter verwees naar artikel 45 van de vennootschapswet, die stelt dat enkel de vennoten van die BVBA zo’n vordering kunnen instellen, niet schuldeisers of andere derden. Deze uitspraak (van juni 2011, maar niet gepubliceerd) ligt in de lijn van een arrest van het hof van beroep van Gent (begin 2011), waarbij de RSZ tevergeefs een commanditaire (burgerlijke) vennootschap tot gerechtelijke ontbinding te dwingen.
Deze uitspraken hebben verregaande gevolgen. Vanschoubroek: “Het wordt zo vrij eenvoudig voor boekhouders, accountants en andere vrije beroepen om zich achter een NV, BVBA of CVBA met een burgerlijk karakter te verschuilen. Indien insolvabel, kunnen ze een faillissement of vereffening ontwijken. Mijn laatste uitweg is klacht indienen bij de beroepsvereniging van de accountants.”
“Er stelt zich inderdaad een probleem”, erkent André Bert, voorzitter van het Instituut van de Accountants en Belastingconsulenten. “Zo’n burgerlijke vennootschap kan inderdaad moeilijk in faling gaan. Dit is echter een wettelijke lacune, waar wij als IAB geen antwoord op hebben. Wij buigen ons enkel over de deontologische regels. Ik vrees dat wij ons moeten beperken tot een vriendelijke brief aan ons lid om aan zijn juridische verplichtingen te voldoen.” (HB)
