Wake-upcall voor Brazilië

© REUTERS
Jozef Vangelder
Jozef Vangelder redacteur bij Trends

Het ratingagentschap Standard & Poors veroordeelde de Braziliaanse overheidsobligaties vorige week tot de rommelstatus. Minister van Financiën Joaquim Levy heeft nog maar eens een saneringsplan op tafel gelegd. Wakker geschud door de financiële vernedering steekt het parlement deze keer hopelijk geen stokken in de wielen.

De Braziliaanse politici waren de voorbije maanden meer bekommerd om hun eigen lot dan om de toekomst van hun land. Een ontzaglijk schandaal rond het staatsoliebedrijf Petrobras heeft vertakkingen tot in de hoogste politieke regionen en bracht honderdduizenden verontwaardigde burgers op de been in de Braziliaanse steden. Een joekel van een recessie? Een gapend tekort op de overheidsbegroting? De Braziliaanse politiek leek er niet echt wakker van te liggen.

Misschien zal dat nu veranderen. Vorige week degradeerde het kredietratingagentschap Standard & Poor’s de Braziliaanse overheidsobligaties tot rommel. Zeven jaar lang hadden de obligaties van een kwaliteitsrating genoten, en allicht waren de Braziliaanse politici het bijna gewoon geworden. De rommelrating betekent een knauw in het vertrouwen van internationale investeerders. Het zal de financieringskosten voor zowel de Braziliaanse overheid als de ondernemingen doen oplopen, wat de geteisterde economie kan missen als kiespijn.

De twee andere kredietbeoordelaars, Moody’s en Fitch, behouden de kwaliteitsrating van de Braziliaanse schuld voorlopig nog. Als ook zij de ballon doorprikken, is het hek helemaal van de dam. Voor minister van Financiën Joaquim Levy is het moment gekomen. President Dilma Rousseff had de econoom, die een doctoraat van de universiteit van Chicago heeft, in januari aan boord van haar regering gehaald, uitgerekend met de bedoeling om de kwaliteitsrating van de Braziliaanse schuld te vrijwaren.

Handdoek in de ring

Een joekel van een recessie? Een gapend tekort op de overheidsbegroting? De Braziliaanse politiek leek er niet echt wakker van te liggen

Met het trackrecord van Levy leek dat amper verkeerd te kunnen lopen. Zijn werk als voormalige baas van de Nationale Schatkist lag mee aan de basis van de kwaliteitsrating zeven jaar geleden. Later was Levy minister van Financiën van de deelstaat Rio de Janeiro en kuiste hij er de overheidsboekhouding op. Dat leverde Rio de Janeiro een kwaliteitsrating van Standard & Poor’s op, een eer die geen enkele Braziliaanse deelstaat ooit te beurt was gevallen.

Maar bij zijn aantreden als Braziliaans minister van Financiën in januari was het politieke klimaat al zo verzuurd dat Levy nog weinig kon bereiken. Met een economie in zware recessie en een publieke opinie kokend van woede, was het parlement niet bepaald in de stemming om de besparingen van Levy aan te nemen. Eind vorige maand moest hij toegeven dat de begroting voor 2016 zou uitkomen op een primair tekort, hoewel hij eerder een primaire surplus had beloofd. Het parlement moest hem maar helpen om het gat te dichten.

Voor velen leek het alsof Levy de handdoek in de ring gooide. Het primaire surplus – het begrotingstekort zonder rekening te houden met intrestbetalingen – had sinds de jaren negentig als graadmeter gediend voor de begrotingsprestaties. Sindsdien had de regering altijd een primair surplus in het vooruitzicht gesteld, hoewel ze die niet altijd haalde. Maar nog nooit had de regering expliciet op een primair tekort gemikt. Reden genoeg voor Standard & Poor’s om Brazilië te verwijzen naar de junkstatus.

Begin van een ommekeer

Door de beschamende ratingverlaging kon Levy niet anders dan weer uit zijn tent komen. Gisteren stelde hij een nieuw besparingspakket voor, fors genoeg deze keer om volgend jaar een primair surplus van 0,7 procent van het bruto binnenlands product te halen.

Het is uitkijken of het parlement mee wil. Het plan brengt de verguisde belasting op banktransacties terug, die was afgeschaft in 2007. Het voorziet ook in loonbevriezingen voor ambtenaren en in besparingen op sociale hulpprogramma’s. Volgens economen zal het allemaal niet veel zoden aan de dijk brengen, maar een goedkeuring kan het begin van een ommekeer zijn. Na de bekendmaking van het plan veerde de Braziliaanse munt, de real, alvast een anderhalve procent op tegenover de dollar. Nu moeten de politici nog het licht zien.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content