Ze zijn ontstaan als een alternatief voor de gewone munten en briefjes en het klassieke geld op bankrekeningen. Het is ondermeer een vluchthaven voor mensen die vrezen dat het banksysteem zal instorten of dat klassiek geld zijn waarde zal verliezen door de politiek van de centrale banken en/of overheden. Maar digitale munten worden nog niet op veel plaatsen aanvaard als betaalmiddel. Het is ook moeilijk om prijzen uit te drukken in cryptomunten, omwille van de grote waardeschommelingen.
Verwacht nettorendement
Van alles kwijt tot een vermenigvuldiging van de inleg.
Karakteristieken
Cryptomunten zijn de belangrijkste nieuwe financiële activaklasse van de afgelopen vijftien jaar. Ze zagen het levenslicht als betaalmiddel, ter vervanging van fiatgeld, maar verwerden al gauw tot een beleggingsinstrument als een ander, maar dan eentje van hyperspeculatieve en risicovolle aard.
Alle cryptomunten zijn gelinkt aan een blockchain. Dat is een openbaar digitaal grootboek, een soort databank, dat beheerd wordt door alle, of de meerderheid van de deelnemers actief op dat blockchainnetwerk. Daarnaast worden alle transacties in dat netwerk onveranderlijk vastgelegd op de onderliggende blockchain.
2022
De oudste en bekendste cryptomunt is de bitcoin. Het is ook de grootste met een marktkapitalisatie van meer dan 330 miljard dollar. Maar het is tegelijk de minst interessante voor de komende decennia. De voornaamste reden is dat de bitcoinblockchain enorm energieverslindend is door de manier waarop transacties erop vastgelegd worden, in cryptojargon het consensusmechanisme.
De tweede grootste cryptomunt, ether, draait op de ethereumblockchain en is in 2022 overgeschakeld op een consensusmechanisme, dat 99 procent minder CO2 uitstoot dan de bitcoin. Ze is daarmee veel toekomstbestendiger.
2022 was een annus horribilis voor crypto. Eind 2021 bedroeg de totale marktkapitalisatie van alle cryptomunten net geen 3.000 miljard dollar. Nu is dat 860 miljard, een daling van meer dan 70 procent. Cryptomunten zijn, net als speculatieve groeiaandelen, gecrasht door de almaar stijgende rentes. De prijs van ether is dit jaar gedaald van 3.683 dollar naar zo’n 1.280 dollar. Verder zijn talloze cryptofondsen en -beurzen dit jaar over de kop gegaan wegens fraude, waardoor de sector onder extreme druk staat en de roep om regelgeving almaar luider klinkt. De grootste fraude was die van de cryptobeurs FTX, die 8 miljard dollar van haar klanten vervreemdde.
Bescherming
Cryptomunten worden het best offline of op een van het internet afgesloten netwerk bewaard, ook wel een wallet genoemd. Een verzekering tegen diefstal is geen overbodige luxe. Af en toe gaan er ook bitcoins verloren omdat de eigenaar zijn code of private key die toegang geeft tot de bitcoins, verliest.
Kosten
De handel in crypto verloopt via gespecialiseerde beurzen. De grootste, zoals Binance of Kraken, zijn buitenlands en bieden een betere liquiditeit wegens hun grootte. Op cryptobeurzen gelden transactiekosten zoals op klassieke beurzen. Cryptomunten kunt u gratis bewaren op een account bij zo’n beurs of in een persoonlijke onlinewallet, een app. De veiligste bewaarplaats, een hardware wallet, een fysiek apparaat, kost algauw 100 tot 200 euro.
Fiscaliteit
Voor particulieren zijn de meerwaarden vrij van belasting, als ze onder het normale beheer van een goede huisvader vallen. Bij speculatie riskeren beleggers een belasting van 33 procent op de meerwaarde. Voor vennootschappen is de meerwaarde belastbaar als winst via de vennootschapsbelasting.
Duurzaam of niet?
Vanuit duurzaamheidsoogpunt is de bitcoin te vermijden. Niet alleen om zijn grotere CO2-voetafdruk, maar ook omdat er bijna geen toepassingen op de bitcoinblockchain worden gebouwd. Ether is op beide vlakken duurzamer. Naast bitcoin en ether zijn er honderden andere cryptomunten, waarvan het merendeel op energie-efficiënte blockchains draait.
