Stefan Duchateau: “Grieks probleem is complex, maar oplosbaar”

Dat een aantal private instellingen ( banken, verzekeraars, … ) worden verzocht om een deel van de factuur van Griekenland mee te helpen betalen, lijkt Stefan Duchateau niet minder dan fair. Het roekeloze gedrag van sommige systeembanken was immers medeoorzaak ( maar zeker niet de enige ) van het huidige debacle.

Professor en dr. Stefan Duchateau: “Maar deze deelname in het verlies moeten kunnen plaatsvinden, zonder dat dit opnieuw systeemrisico mag uitlokken, waarvan de gevolgen uiteindelijk opnieuw op de belastingbetaler zouden worden afgewenteld.”

Het zou momenteel volstaan om de posities in Grieks overheidspapier die op vervaldag komen om te zetten in nieuwe obligaties aan een lagere rentevoet maar met een Europese garantie en de looptijd van de andere Griekse posities met een paar jaar te verlengen. Mits enige boekhoudkundige handigheid kunnen de gevolgen hiervan in grote mate worden gemitigeerd.

Stefan Duchateau: “Een logische kadering van deze bijdrage kan bijvoorbeeld worden gevonden in de ruime staatssteun die deze risicobanken hebben ontvangen. Indien bijvoorbeeld een gelijkaardig budget moet worden vrijgemaakt voor verplichte herbeleggingen in Grieks papier in dezelfde orde van grootte van de ontvangen staatssteun, dan lijkt dit redelijk, adequaat en zonder enige repercussie op systeemrisico.”

Een dergelijke oplossing voor problemen van te hoog opgelopen overheidsschuld is daarenboven zeer typisch en efficiënt.

Stefan Duchateau: “De commentaren wijzen immers te dikwijls naar een ander soort oplossingen zoals defaults, hogere inflatie of verregaande besparingsbudgetten, terwijl in heel wat gevallen de ingreep via verplichte herbeleggingen veel meer voorkomt en meestal ook het gewenste resultaat bereikt, zonder al te veel nefaste bijwerkingen. Opgelegde herbeleggingen ten belope van de ontvangen staatsschuld kunnen vandaar al volstaan om de nodige bijdrage te leveren.”

Deze techniek staat in het economistenjargon bekend als “Financial repression”. Een wat bevreemdende naam die wordt gegeven aan een overheidsoptreden dat een aantal deelnemers verplicht om in te tekenen aan voorwaarden die afwijken van de markttarieven.

Stefan Duchateau: “De verantwoording voor dit optreden wordt gevonden in het feit dat de markttarieven geen faire reflectie van de werkelijke waarde van een onderliggend actief. In een speculatieve omgeving kan het immers zijn dat een bepaald land als zodanig kwetsbaar wordt gepercipieerd dat de rentetarieven die van toepassing zouden zijn bij de herfinanciering van de staatsschuld dermate hoog oplopen dat er een liquiditeitscrisis wordt uitgelokt.”

Sedert WO II is deze “Financial repression” de meest voorkomende en meest effectieve techniek voor het terugdringen van de schuld/BNP ratio. De reductie van deze ratio wordt veroorzaakt door het “liquidatie-effect” dat aangeeft dat indien de (reële) rentetarieven die effectief van toepassing zijn op sommige onderdelen van de staatsschuld lager ligt dan de (reële) marktrente , de staatsschuld over termijn zal worden afgebouwd. Deze voorwaarde wordt precies bekomen door toepassing van “Financial repression”.

Stefan Duchateau: “In de huidige omstandigheden lijkt het vandaar in het geheel niet onverantwoord om een aantal groepen van beleggers te betrekken in deze beleidsmaatregel, zeker wanneer men zich hierbij zou beperken tot die banken die massale staatsteun hebben mogen genieten tengevolge van een vorige beleidsmaatregel. In die zin lijkt het Duitse voorstel gepast en is het niet correct om te verwijzen naar een heropflakkering van pas het systeemrisico – Integendeel. Het Griekse probleem is weliswaar complex maar zeker oplosbaar onder de bovengestelde voorwaarden.”