Volgens Peter Vanden Houte kan België nog geld besparen in de sociale zekerheid. Onder meer door te sleutelen aan het kindergeld. “Als de bijdragen progressief zijn, moet men er zich voor hoeden om de uitkeringen sterk degressief te maken”, waarschuwt hij wel.
Elke maandag schotelen we drie vragen voor aan een econoom of strateeg die zijn licht laat schijnen over enkele actuele thema’s. Vandaag: Peter Vanden Houte, hoofdeconoom ING België.
De aanslagen in Brussel zijn een menselijk drama, maar ook onze economie is haar hart getroffen: de luchthaven ligt stil, de hotels staan leeg en mensen bleven thuis van het werk. Hoe groot zal de economische schade voor ons land zijn? Bovendien lijkt ook een brexit weer een stap dichterbij. Dreigt daardoor ook de schade voor de Europese Unie op te lopen?
Permanente grenscontroles binnen de Shengenzone zijn een groter gevaar voor de internationale handel dan een Brexit
Peter Vanden Houte: “Economische overwegingen verdwijnen natuurlijk in het niets ten opzichte van het menselijke leed dat de vreselijke aanslagen hebben veroorzaakt. Terroristen slagen er meestal wel niet in om de economie grote schade toe te brengen. Na de aanslagen in Madrid en Londen was er uiteraard een verlies aan economische activiteit, maar dat heeft niet lang geduurd. Ook de indirecte effecten ebben weg met de tijd. Zo veroorzaakte het bloedbad in Parijs vorig jaar nog nauwelijks een daling van het Franse consumentenvertrouwen.
Op basis van de ramingen met betrekking tot. het effect van de Brusselse lockdown vorig jaar, kan men zeer voorzichtig stellen dat de recente gebeurtenissen misschien 0,1 procent van de Belgische groei zouden kunnen afknabbelen, maar het is weinig waarschijnlijk dat het meer zal zijn. Hoewel de markten denken dat Brexit nu weer een stapje dichterbij is gekomen, is dit verre van zeker. De strijd tegen terrorisme vraagt precies meer Europese coördinatie en dat zou voor het VK moeilijker worden indien ze uit de EU zijn gestapt. Een groter gevaar is dat de landen van de Schengenzone opnieuw permanente grenscontroles gaan invoeren om vermoedelijke terroristen te kunnen onderscheppen. Dat zou een zware slag zijn voor de internationale handel. Alleen al aan het feit dat vrachtwagens weer uren zouden moeten aanschuiven aan de grens, kleeft een stevig prijskaartje.”
Volgens het IMF kan België nog veel geld besparen in de sociale zekerheid. Een van de ideeën is om het kindergeld afhankelijk te maken van het inkomen. Is het een goed idee om dergelijke uitkeringen meer degressief te maken?
Vanden Houte: “Uiteraard kan men stellen dat de hogere inkomens de kinderbijslag niet of toch veel minder nodig hebben. Daar kan dus bespaard worden. België heeft echter nu al een van de meest herverdelende sociale zekerheidssystemen, waarbij volgens Oeso-studies het verzekeringskarakter steeds minder belangrijk is geworden. Als de bijdragen progressief zijn, moet men er zich voor hoeden om de uitkeringen sterk degressief te maken, want dat zou de legitimiteit van het hele systeem onder druk kunnen zetten. Men kan moeilijk verantwoorden dat sommigen veel bijdragen, maar daar de facto weinig sociale rechten uit puren. Er kan natuurlijk aan het kindergeld en alle andere aspecten van de sociale zekerheid worden gesleuteld, maar men moet er voor zorgen dat het systeem rechtvaardig en billijk blijft.”
John Bullard, bestuurder bij de Amerikaanse centrale bank, zette vorige week de deur open naar een renteverhoging in april, terwijl zijn voorzitster Janet Yellen de volgende renteverhoging nog maar pas op de lange baan had geschoven. Gaan de centrale bankiers niet te ver in hun communicatie, waardoor ze net verwarring en onduidelijkheid zaaien? En halen ze zo niet zelf een belangrijk beleidsinstrument – de forward guidance of de communicatie rond het toekomstige rentepad – mee onderuit?
De woorden van de voorzitter, die het best de consensus binnen het comité weerspiegelen, wegen veel zwaarder door
Vanden Houte: “In de rentebepalende comités van de centrale banken zitten altijd dissidenten, maar de financiële markten weten dat. De woorden van de voorzitter, die het best de consensus binnen het comité weerspiegelen, wegen dan ook veel zwaarder door. Het klopt natuurlijk wel dat communicatie en meer specifiek “forward guidance”een belangrijk instrument is geworden van de centrale bankiers omdat ze daarmee ook de langere rentelooptijden kunnen beïnvloeden. En die zijn meestal belangrijker voor investeringen dan de korte rente.
Anderzijds kan forward guidance ook een dwangbuis worden: als de economische omstandigheden onzeker zijn en snel kunnen veranderen, moet de centrale bank kiezen tussen haar geloofwaardigheid (doen wat ze beloofd heeft) en haar mandaat (doen wat nodig is). Vandaar dat in momenten dat men twijfelt over het te voeren beleid, het beter is om niet al te sterke vooruitkijkende verklaringen af te leggen, maar eerder een beleid van wat soms “constructieve ambiguïteit” genoemd wordt, te volgen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier