Fiscale maatregelen ter ondersteuning van het risicokapitaal, ja of nee?

Uit het recente voorstel van de Minister van Financiën om het aandelenkapitaal te stimuleren via (nog te bepalen) overheidsmaatregelen, onthoudt professor Stefan Duchateau vooral één positief element : risicokapitaal wordt blijkbaar niet meer automatisch gelijkgesteld met een emmertje builenpest.

Dit laatste moest je immers afleiden uit voorafgaande politieke commentaren die ondernemingszin en bedrijfskapitaal nog bij het grof huisvuil indeelden.

Maar daarmee is echter ook ongeveer alles gezegd want de praktische uitwerking is volgens Stefan Duchateau veel minder evident dan op het eerste zicht zou lijken.

Ook een eenvoudige herhaling van de “Monory-Declercq” wetgeving (deel I) uit de jaren ’80 roept toch meerdere vragen op, ondermeer over de efficiëntie van een dergelijke maatregel.

Vanzelfsprekend heeft deze maatregel in zekere mate geleid tot het populariseren van aandelenkapitaal, maar dit was wellicht ook het geval geweest zonder deze fiscale stimulans door de wereldwijde en volgehouden koersstijgingen in die periode – de Belgische beurs deed het overigens niet speciaal beter ( of slechter ) dan de aandelenmarkten van omringende landen.

Daarenboven is er volgens Stefan Duchateau ook weinig directe positieve impact van hogere beurskoersen op zich. ( Behoudens een “wealth-effect” dat hogere bestedingen kan uitlokken, maar dit soort speculatieve consumptie is niet duurzaam en zelfs ongewenst.)

Hogere koersniveaus zijn economisch wél nuttig wanneer het bedrijf kapitaalverhogingen doorvoert en zich hierdoor met een grotere buffer kan wapenen tegen toekomstige negatieve bewegingen van de conjunctuur. Dit gegeven zat vervat in het tweede luik de legendarische “Monory-Declerq”.

Nieuwe maatregelen in deze trend zijn echter weinig evident : Een algemene belastingaftrek die toepasbaar is voor alle Belgen maar enkel ten goede zou komen van kapitaalverhogingen van Belgische bedrijven, zal onmiddellijk stuiten op Europees verzet.

In het kader van het pensioensparen werd België hiervoor reeds veroordeeld en moest de oorspronkelijke beleggingsrestrictie die enkel Belgische bedrijven toeliet, worden uitgebreid tot Europese bedrijven.

Daarenboven komt de huidige regeling omtrent de notionele interestaftrek reeds tegemoet aan de noodzaak voor maatregelen die de opbouw van eigen vermogen stimuleren.

Niet zonder succes overigens want deze fiscale gunstmaatregel heeft de Belgische KMO’s over de afgelopen jaren in staat gesteld om hun eigen vermogen in belangrijke mate te versterken.